تبیان، دستیار زندگی
طعاتی از اشعار اخوان شاعری است دارای طبع و قریحه توانا که به واسطه بهره گیری از فرهنگ ایران و ادب فارسی و آفرینش ترکیبات تازه در شعر، اشعار زیبا و دلپذیر فراوانی خلق کرده است. مهدی اخوان ثالث (م. امید) در سال 1307 در مشهد به ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

زندگی نامه مهدی اخوان ثالث

سال شمار حیات

قطعاتی از اشعار

اخوان شاعری است دارای طبع و قریحه توانا که به واسطه بهره گیری از فرهنگ ایران و ادب فارسی و آفرینش ترکیبات تازه در شعر، اشعار زیبا و دلپذیر فراوانی خلق کرده است.

مهدی اخوان ثالث (م. امید) در سال 1307 در مشهد به دنیا آمد . وی پس از تحصیل در رشته آهنگرى ، هنرستان را به پایان برد و به كار آهنگرى مشغول شد. سپس وارد رشته ادبى دبیرستان شاهرضا شد و در پایان سال به تهران آمد و براى نظام وظیفه معافى دو ساله گرفت و به استخدام آموزش و پرورش روستایى درآمد و براى تدریس به یكى از روستاهاى ورامین رفت. اخوان در سال 1329 با دخترعمویش ازدواج كرد و سال بعد براى كار معلمى به لویزان تهران آمد و در همین سال مجموعه شعرهاى كلاسیكش را كه اغلب در قالب غزل بود، با عنوان «ارغنون» منتشر كرد.

وی در سال 1332 مدال طلاى مسابقه شعر فستیوال جوانان دموكرات را دریافت کرد و به كشور رومانى دعوت شد كه به این سفر نرفت.

از او مجموعه های ارغنون (1330)، زمستان (1335)، آخر شاهنامه (1338) ، از این اوستا (1344)، شکار (1345)، پاییز در زندان (1348)، بهترین امید (1348)، عاشقانه و کبود (1348)، و تو را ای کهن بوم و بر دوست دارم، انتشار یافته است.  اخوان ثالث به سال 1369 در گذشت .

اخوان در سال 1335 مجموعه زمستان را منتشر کرد. كتاب زمستان تحولى عظیم در شعر اخوان و به نوعى در شعر ایران پدید آورد. زمستان، نوع تكامل یافته اشعار نیمایى بود که حدیث شكست و سكوت نسل اخوان و فضاى سیاسى آن روز ایران را منعكس مى‏كرد. این مجموعه اخوان را در ردیف شاعران طراز اول ایران جاى داد و شهرت عظیمى برایش به ارمغان آورد.

سال بعد از آن اخون همكارى با رادیو را آغاز كرد و در سال 38 مجموعه دیگرى از اشعار خود را با عنوان «آخر شاهنامه» به دست چاپ سپرد. در این دوران، نبوغ اخوان در اوج شكوفایى بود و هر شعر او جنبشى در شعر نو محسوب مى‏شد و اشعارش ورد زبان اهل ادبیات و گرمى‏بخش محافل شعرى بود. ده سال بعد مجموعه «پاییز در زندان» و «عاشقانه ها و کبود»  از او چاپ و منتشر  شد. «بهترین امید» گزینه اشعار و مقالات او نیز در همین زمان منتشر گردید.

زمستان

مهدی اخوان ثالث از پیش کسوتان شعر امروز فارسی و به ویژه شعر حماسی و اجتماعی است. او را شاعر حماسه های شکست می نامند. شعر اخوان ریشه در ادبیات گذشته ایران دارد که هم از نظر زبان و هم از نظر مضمون قوی و پربار است. او در شعرش کلمات زبان محاوره را به راحتی در کنار کلمات ادبی فاخر می نشاند و از این حیث زبان غنی و خاص خود را داراست، که در میان شاعران معاصر کاملاً بارز است. اشعار او رگه های اجتماعی و عاشقانه دارد. اخوان در جوانی با شعر کلاسیک فارسی آشنا شد و به سرودن قصیده و غزل پرداخت، اما همواره به دنبال نوعی بدعت در شعر بود. اخوان در پی آشنایی با نیما و تحت تاثیر شعر او دگرگون شد.

اشعار نخستین او تماماً به شیوه کهن است که حاکی از توانایی وی در سرودن به شیوه سنتی است، اما آنچه وی را در مقام شاعری صاحب سبک معرفی می کند، اشعار نو و تازه اوست، که آغاز آن را می توان در مجموعه «زمستان» دانست.

اخوان را می توان از نخستین کسانی دانست که به خوبی از عهده تحلیل دقیق شعر نیمایی - به ویژه از لحاظ وزن و قالب - برآمده و به درک آن نایل گشته است. اخوان وزن را با شعر فارسی همراز و همدم می دانست و نمی خواست آن را از شعر بگیرد. قافیه را هم برای تعادل و توازن و تناسب شعر لازم می دانست و آن را به کلی رد نمی کرد. در واقع اخوان مانند نیما وزن و قافیه را می پذیرفت اما هر دو را نیازمند گسترش می دانست. زبان اخوان کاملاً مستقل، تازه و ویژه خود اوست. زبان او به سبب تتبع در شعر کهن فارسی به ویژه شعر خراسانی، هم شوکت سبک خراسانی را دارد و هم اعتبار زبان امروزین شعر را. به همین جهت زبان او مجموعاً لحنی حماسی دارد؛ لحنی که ریشه آن را در اشعار فردوسی، ناصر خسرو و بهار می توان یافت. در شعر اخوان تصویر سازی گاه به اوج می رسد و گاه به کلی فراموش می شود زیرا به عقیده وی تصویر سازی در شعر هدف نیست. اخوان ثالث نقل و روایت را یکی از مایه های اصلی شعر خود قرار داده است. از این رو، روح روایتگری بر سراسر اشعار او سایه انداخته و مانند هر شاعر قصیده سرا شعرش را به سوی توصیف کشانده است. در واقع برای اخوان، نقل و روایت وسیله ای است برای بیان مسئله ای اجتماعی یا فلسفی، بنابراین اشعار روایتی او، اشعار تمثیلی است و باید در پس پرده در جستجوی معنی اصلی و مفهوم تمثیل بود. از حیث محتوا، شعر اخوان سیر تکاملی دارد، حرکت از جنبه فردی و عاشقانه به سوی جنبه اجتماعی و حماسی و تا حدی فلسفی. اخوان از تغزل گویی به حماسه سرایی رسید و شاعری اجتماعی شد. او با شور و هیجان پای به میدان اجتماعی گذاشت اما خیلی زود گرفتار شکست شد و به وحشت افتاد. در مجموع اخوان شاعری است دارای طبع و قریحه توانا که به واسطه بهره گیری از فرهنگ ایران و ادب فارسی و آفرینش ترکیبات تازه در شعر، اشعار زیبا و دلپذیر فراوانی خلق کرده است.