محلول های مایع و اجزای آن
اهداف درس:
- آشنایی با مفهوم محلول و اجزای آن
- آشنایی با محلول های آبی و غیر آبی
شرح درس:
در درس گذشته، با طبقه بندی انواع مولکول ها و مواد آشنا شدیم. دریافتیم که محلول ها جزء مواد ناخالص همگن هستند و به طور کلی به چهار دسته گاز – گاز، مایع – مایع، جامد – مایع، جامد – جامد طبقه بندی می شوند.
هر محلول حداقل از دو بخش تشکیل شده است: ماده ی حل شونده و ماده حلال
قسمت حلال در یک محلول همگن اگر آب H2O باشد، به محلول آبی معروف است و با نماد نمایش داده می شود.
اگر قسمت حلال محلول، ماده ای به غیر از آب باشد؛ محلول غیر آبی نامیده می شود و با نماد( sol) در معادله ی شیمیایی نمایش داده می شود.
قسمتی که حل شونده را در خود حل می کند و به طور معمول، درصد بیشتری از محلول را تشکیل می شود حلال می باشد.
در آزمایشگاه های شیمی، آب فراوان ترین حلال می باشد که می تواند ترکیبات یونی و کووالانسی زیادی را در خود حل کند. بیشتر فرایندهای زیست شیمیایی مثل هضم، جذب و سوخت و ساز مواد غذایی در بدن در محلول های آبی انجام می شود.
از جمله حلال های مهم موجود در جهان هگزان، اتانول و استون می باشد.
جالب است بدانیم که:
هگزان با فرمول شیمیایی CH٢ CH٢ CH٢ CH٢ CH٣ CH٣ مایع بی رنگ و فراری است که به عنوان رقیق کننده (تینر) در رنگ های پوششی استفاده می شود و حلال مناسبی برای ترکیب های ناقطبی است.
اتانول با فرمول شیمیایی CH٣ CH٢ OH مایعی بی رنگ و فرار است که به هر میزانی با آب می تواند مخلوط شود و از آن برای ضد عفونی کردن زخم ها و تولید مواد دارویی، آرایشی و بهداشتی استفاده می شود.
استون با فرمول شیمیایی CH٣ C CH٣ مایعی بی رنگ و فرار است که به هر نسبتی در آب حل می شود، استون حلال مناسبی برای چربی ها، رنگ ها و انواع لاک هاست.
تولوئن با فرمول شیمیایی C٦H٥ – CH٣ نیز یک هیدرو کربن آروماتیک است که مایعی بی رنگ و آتش گیر است و به عنوان حلال در رنگ رزی و زرین کاربرد دارد.
