صدای ملت برای چه در آمد؟!

صدای ملت در لحظات آخر به انتخابات اضافه شد. اعضای این لیست چه کسانی هستند و برنامه شان چیست؟

با توجه به فرا رسیدن ایام انتخابات و لزوم شناخت مخاطبان تبیان با گروههای سیاسی و ائتلافهای فعال در انتخابات،بخش سیاست و صفحه انتخابات مجلس نهم تبیان در نظر دارند، در مطالبی سلسله وار به معرفی ریشه ها ، اهداف، تشکیلات و گرایش های ائتلافهای عمده انتخاباتی این دوره اقدام نماید. انشالله کوشیده خواهد با نگاهی منصفانه و نقادانه این مهم برآورده گردد.

صدای ملت از کجا شنیده شد؟

یکی از مسائل مهم و تاثیر گذار در جریان شکل گیری لیست صدای ملت تحولات داخلی جریان اصولگرا است. همانگونه که گفته شد، در طی جریان ایجاد سازوکار 7+8 در جریان اصولگرا قرار بر این شد که لیست جبهه متحد اصولگرایان برآیند کارجمعی و نظرات گروههای مختلف اصولگرا باشد. جبهه متحد که خود تشکیل شده از گروهها و شخصیتهای مختلف اصولگرا می باشد در واقع مانند یک رنگین کمان اصولگرایی در ابتدا عمل می کرد که طیفهای مختلف سیاسی اصولگرا را پوشش می داد.  اولین شوک به فرایند انحاد تمام اصولگرایان با تشکیل جبهه پایداری شکل گرفت.

اعضا و سیاستگذاران اصلی جبهه پایداری بر این باور بودند که برخی ساکتین فتنه 88 در لیست جبهه متحد حضور دارند و نباید با آنها ائتلاف کرد.  از نگاه آنان ساکتین فتنه 88 کسانی بودند که در روزهای ابتدایی فتنه 88 موضع گیری صریح در برابر فتنه نداشته اند. این نوع نگاه عملا به معنای حذف بخشی عمده از گروههای سیاسی و فعالان اصولگرا بود. جبهه پایداری به شکل صریح خواستار عدم حضور علی مطهری، کاتوزیان و عباسپور در ائتلاف اصولگرایان بود و به شکل ضمنی دکتر علی لاریجانی رییس مجلس و محمدرضا باهنر نایب رییس مجلس را به سکوت در برابر فتنه متهم می کردند. شخصیت بعدی که مورد نقد جدی پایداری ها دکتر قالیباف شهردار تهران بود.

این نوع انتقادات درون جبهه متحد نیز بازتابهایی داشت. به نظر می رسد اگرچه جبهه پایداری نتوانست لاریجانی و باهنر را از لیست خارج کند و تاثیر قالیباف را محدود نماید اما طیفهای رهپویان و ایثارگران با نگاهی مشابه به جریانهای اصلی جبهه متحد اصولگرایان تبدیل شدند.  این نوع نگاه در نهایت به خروج علی مطهری از لیست جبهه متحد منجر شد. احمد توکلی که خودش با حمایت جبهه متحد اصولگرایان وارد رقابت انتخاباتی مجلس نهم شده است، در مصاحبه ای با اشارات کوتاهی به اختلاف نظرها در چینش این لیست کرد و گفت که از حذف برخی اسامی ناراحت شده و از افزودن برخی هم خوشحال نشده است. او که قبول داشت با این لیست، جبهه پایداری به حداقل خواسته”‹هایش در مورد لیست جبهه متحد رسیده است، حاضر نشد بگوید که از حذف چه کسانی ناراحت شده است.به نظر می رسد می رسد  یکی از کسانی که از همفکران  و همراهان احمدی توکلی در مجلس علی مطهری است که همراه او در ماجراهایی مانند استیضاح کردان بود.

از عدم صلاحیت تا لیست مشترک:

در اولین مرحله تایید صلاحیتها نام مطهری و دو یار اصلی او کاتوزیان و عباسپور توسط هیاتهای اجرایی رد شد.  خود این نامزدها بر این گمان بودند که به علت مخالفتهایشان با دولت و پیگیری طرح سوال از دولت مورد بی مهری هیات های اجرایی که زیر نظر دولت می باشند قرار گرفته اند. ماجرای عدم التزام مطهری به اسلام و شهادتین دوباره و رسمی او روبروی خبرنگاران تا مدتها نقل محافل بود. اما با ارجاع صلاحیتها به مراحل بعد  مشخص شد که شورای نگهبان توصیه های رهبری برای آزادتر گذاشتن میدان رقابت را جدی گرفته و هر سه نامزد تایید صلاحیت شدند.

اما درباره آنها به لیست اصولگراها مباحث متفاوت بود. با توجه به حمایت کاتوزیان در انتخابات 88 از میرحسین موسوی و تاسیس ستاد اصولگرایان حامی وی (اگر چه وی بعدا از فتنه 88 تبری جست) و هم چنین  قرابت آقای عباسپور با جاسبی و ماجراهای دانشگاه آزاد در مجلس بعید به نظر می رسید که این دو نامزد به لیست نهایی جبهه متحد راه یابند . اما هم چنان علی مطهری به حضور در لیست مشترک اصولگرایان امیدوار بود.  برخی خبرگزاری ها و سایتها نوشتند که شورای مرکزی جبهه متحد اصولگرایان که برای تصمیم گیری در مورد فهرست جبهه متحد تهران تشکیل شده بود، نام علی مطهری با وجود کسب اکثریت 7 رای از 12 رای در فهرست نهایی جبهه متحد جای نگرفت و به تصمیم گیری درباره آن به کمیته داوری موکول شد. خود علی مطهری در این باره می گوید: : در کمیته 7+8 تصمیم حذف ما، تصمیمی جمعی بوده، اما آن مقدار که بنده مطلع هستم و شنیده ام آقای حداد عادل تلاش زیادی برای حذف بنده کرده اند.

این تصمیم عزم مطهری را که خود را منتقد دولت می دانست برای تشکیل جبهه منتقدین دولت که بعدها به صدای ملت تغییر نام یافت جزم کرد.

ساختار و ترکیب صدای ملت:

به نظر می رسد 3 گروه اصلی در ترکیب صدای ملت جا ذارند که عبارتند از:

1- هسته اولیه : که مرکب از علی مطهری ، عباسپور و کاتوزیان می باشند. این افراد در مجلس از مواضع مشابه با هم برخوردار بوده و جزو منتقدین سیاستهای دولت آقای احمدی نژاد محسوب می شوند. پیگیری استیضاح کردان، استیضاح وزیر اقتصاد، مخالفت با طرح نظارت بر نمایندگان و پیگیری طرح سوال از رییس جمهور از اقدامات قابل توجه این طیف در مجلس بوده است.

2-نمایندگان و نامزدهای خارج مانده از لیست اصولگرایان: برخی از نمایندگان سابق مجلس اگرچه در هسته مرکزی این طیف قرار نداشتند اما از لیست اصولگرایان به دلایلی باز ماندند. این گونه نمایندگان که دارای سابقه نمایندگی و کار اجرایی طولانی مدت نیز بوده اند، در مجلس اگرچه اصولگرا بوده اند اما به نسبت گرایشی منتقد داشته اند. دکتر غفوری فرد نماینده با سابقه و امیدوار رضایی برادر محسن رضایی از این دسته اند. برخی نامزدهای غیر عضو پارلمان مانند حجت الاسلام نواب علی رغم عضویت در جامعه روحانیت از ورود به جبهه متحد بازماند و با توجه به مشی منتقد و متفاوت خود به صدای ملت پیوست.

 3-اصلاح طلبان معتدل: علی مطهری بارها اشاره کرده است که اصلاح طلبان معتدل را بیشتر از اصولگرایان افراطی قبول دارد و به آنها نزدیک تر است. این تمایل و نوع نگاه باعث شد علی مطهری برای تکمیل فهرستش برخی از نامزدهای اصلاح طلب معتدل را نیز به لیست خود اضافه کند. در واقع افزودن نام محجوب، جلودار زاده و سید حسین هاشمی را می توان در این چارچوب ارزیابی کرد. به علاوه حضور حجت الاسلام علی عسگری از چهره های نزدیک به آیت الله هاشمی را می توان در این چارچوب ارزیابی کرد.

نهایتا به نظر می رسد اگرچه صدای ملت دیرهنگام به رقابتهای انتخاباتی پیوست اما با ارائه لیست و شعارهای متفاوت تر به متکثر کردن و رقابتی کردن فضای انتخابات کمک کرده است. در واقع مناظره های مطهری با حجت الاسلام نبویان و مهرداد بذرپاش تا حد زیادی جذاب بوده و نشانگر عمق یافتن رقابتهاست. اما باید دید که آیا مطهری و یارانش توانایی جذب آرای تهرانی ها را پیدا می کنند؟ پرسشی که پاسخ آن چندان روشن نیست.

یوسف قاضی زاده

بخش سیاست تبیان