16 توصیه به دیابتیهایی که قصد سفر دارند
در تعطیلات نوروز گاهی اتفاق میافتد که شرایط طبیعی و تثبیتشده بیماران مزمنی مانند دیابتیها دچار تغییرات شود. اما اگر یک برنامهریزی مناسب داشته باشید و نکاتی که توصیه میشود را رعایت کنید، میتوانید تعطیلات خوبی داشته باشید.
1- بیمارانی که انسولین یا قرص مصرف میکنند، باید دستگاه سنجش قند را همراه خود به سفر ببرند و چه در مسافرت باشند و چه در تعطیلات خانگی، باید بیشتر از قبل قندخون خود را چک کنند، چون به خاطر بیتحرکی یا مختل شدن برنامه غذایی (پرخوری بیشتر یا کمتر غذاخوردن)، امکان نوسان قندخون وجود دارد.
2- اگر مسافرت میروید کارت هویت بیماریتان (باید در مورد اینکه دیابت دارید، نوع آن چیست، چه درمانهایی میگیرید و شماره تماسی که در موقع لزوم بتوان با آن تماس گرفت نوشته شده باشد) را همراه خود داشته باشید.
3- استرسهایی که طی مسافرتها به وجود میآید و گاهی شما را وادار میکند فعالیت سنگین داشته باشید، مانند عجله به منظور جا نماندن از قطار یا هواپیما یا نشستنهای طولانیمدت در مسافرت با ماشین، قطار یا هواپیما، میتواند باعث شود دچار افت قندخون شوید. پس باید قندخونتان را بیش از قبل چک کنید.
4- اگر دیابت دارید و عزم سفر میکنید، باید دو نامه از پزشک معالج خود بگیرید. اول نامهای است برای دیابتیهایی که قصد سفر به خارج از کشور دارند. این نامه، نامهای برای ماموران امنیتی است مبنی بر اینکه این فرد دیابت دارد و باید سرنگ و قلم مخصوص تزریق انسولین و ویالهای دارو یا حتی قرصهای انسولین را حمل کند و همراه خود داشته باشد. ماموران امنیتی بعضی کشورها روی داروهایی که توسط مسافران حمل میشود، حساساند و داشتن این نامه الزامی است.
نامه دوم برای پزشک است تا اگر طی مسافرت مشکلی برای بیمار به وجود آمد، این نامه را به پزشک بدهد. نامه حاوی اطلاعاتی است در مورد دیابت فرد، حساسیتهای دارویی که دارد و نکات مهمی که به پزشک کمک میکند. لازم است برای اطمینان از گم نشدن نامهها، چند رونوشت از آن تهیه و اصل آن را نزد خود نگه دارید.
5- بیماری که انسولین دریافت میکند، باید بیشتر از مقداری که مورد نیازش هست (5/1 تا 2 برابر) انسولین، سرنگ، لانست و نوارهای آزمایش قندخون همراه داشته باشد. در ضمن باید کیف کوچکی حاوی چند عدد قند حبهای، بیسکویت، نبات، یک بطری آب، آبمیوه، چند میانوعده کوچک مانند ساندویچ یا میوه برای خود بردارد تا در صورت افت قندخون احتمالی از آنها استفاده کند. داروهای مصرفی دیگر را هم باید بیشتر از مورد نیاز همراه داشته باشد.
6- اگر به سفر میروید، مقداری از داروها و انسولین یا قرص خود را در دو جا داشته باشید. بسیار دیده شده در سفر، کیف فرد به سرقت رفته و علاوه بر استرس آن، به خاطر فقدان دارو، دچار افت قندخون شده است.
7- اگر به بیماری حرکت مبتلا هستید (داخل ماشین دچار تهوع و استفراغ میشوید) از پزشک خود بخواهید داروهایی برای پیشگیری از تهوع به شما بدهد. اگر دچار استفراغ شوید هم آب بدنتان از دست میرود و هم به خاطر تهوع نمیتوانید چیزی بخورید که این منجر به افت قند میشود.
8- طی مسافرت بهتر است همیشه مقداری مواد کربوهیدراتی (نشاستهای) در کیف دستی خود داشته باشید. یادتان باشد همیشه مسافرت طبق برنامه پیش نمیرود. هواپیما تاخیر میکند، جاده ترافیک میشود و... . به خاطر بسپارید با مصرف به موقع میانوعدههای کوچک مشکلی برای شما پیش نمیآید و مجبور نمیشوید نوشیدنی شیرین بخورید.
9- داخل قطار یا هواپیما لازم نیست درخواست غذای مخصوص دیابتی بدهید. بهتر است غذای معمولی مانند سایر افراد بخورید.
10- بد نیست در مورد سفر به خارج از کشور راجع به نوع غذاهایشان و متناسب بودن با ذائقه ما ایرانیها اطلاعاتی کسب کنید. گاهی نامناسب بودن غذاهای آن کشور، شما را وادار میکند از موادی که مضر هستند به مقدار بیش از حد بخورید و دچار نوسان قند خون شوید.
11- مراقبت از پاها در سفر الزامی است. برای جلوگیری از لخته شدن خون در پاها در سفرهای طولانی توقف کنید و کمی پیادهروی کنید. اگر با هواپیما سفر میکنید، به مچ پا حرکات چرخشی بدهید یا تمرین کششی ساق پا انجام دهید.
12- لازم است کفش مناسبی برای سفر بخرید. کفش چرمی که با آن راحت باشید با پاشنه سه سانتیمتری بهتر است. کفش را بعد از ظهر خریداری کنید. یادتان نرود پاهایتان را هر روز با آینه بررسی کنید.
13- اگر به ساحل میروید، پابرهنه راه نروید. مراقب آفتابسوختگی هم باشید که دچار زخم پوستی نشوید.
14- درباره سفر به کشورهای خارجی با پزشک خود صحبت کنید. اگر با کشور مقصد اختلاف ساعت کمی دارید مشکلی ایجاد نمیشود اما در سفر به کشورهایی چون چین و مالزی که روز کوتاهتر میشود، نیاز شما به قرص و انسولین کم میشود و باید این نکته را بدانید. در مقابل، اگر به اروپا سفر میکنید روز طولانیتر میشود و نیاز شما به انسولین یا قرص و حتی مواد غذایی بیشتر میشود. به علاوه یاد بگیرید قبل از سفر چند جمله کلیدی را به زبان انگلیسی که زبان بینالمللی است و میتواند موقع اورژانس یاریتان کند به خاطر بسپارید؛ جملاتی مانند «من دیابت دارم» یا «لطفا به من قند بدهید».
15- اصول نگهداری انسولین از نکاتی است که باید بدانید. انسولین چه ویال شکل باشد، چه قلم انسولین، تا یک ماه میتوان آن را در دمای طبیعی اتاق نگه داشت. در مسافرت به مناطق معتدل لازم نیست شیشه انسولین را در فلاسک یخ نگه داشت. فقط باید از قراردادن آن در معرض نور مستقیم آفتاب (پشت شیشه اتومبیل یا کنار پنجره آفتابگیر) خودداری کرد. بهتر است آن را داخل کیف دستی یا فضای اتاق محل اقامت قرار دهید. انسولین را نباید به قسمت بار اتوبوس یا هواپیما بدهید.
16- لازم است انسولین فاسد را تشخیص دهید. در این حالت، نوع شفاف آن که کریستال رگولار است به صورت کدر درمیآید و نوع شیریرنگ آن که انسولین MPH است به صورت دانهدانه به دیوارههای شیشهای میچسبد. اگر هم ویال در معرض نور خورشید باشد، قهوهای رنگ میشود که نشاندهنده فساد آن است.
بهتر است انسولینهایی که استفاده نمیکنید در یخچال بگذارید و انسولینی که استفاده میکنید را در فضای اتاق قرار دهید و مطمئن باشید تا یک ماه سالم خواهد ماند.
بخش سلامت تبیان
منبع: هفته نامه سلامت - دکتر محسن خوشنیت، فوقتخصص غدد و متابولیسم ، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
مطالب مرتبط: