ارگونومی كامپیوتر

مهندسی فاكتورهای انسانی (ارگونومی) چیست؟(4)

در این قسمت در ادامه ی قسمت های (1) و (2) و (3) به ارگونومی كامپیوترمی پردازیم.این ارگونومی یعنی مطالعه و بررسی عوامل انسانی در ارتباط با كامپیوتر این دانش ، شیوه های تطبیق ابزارها و وسایل كار با بدن فرد را ارائه داده تا از بروز اثرات ناهنجار جلوگیری شود.

طی چند سال اخیر به این دانش در زمینه تولید وسایل مختلف كامپیوتر توجه زیادی شده است . تولیدكنندگان و طراحان ابزارها و وسایل سعی دارند تا با رعایت اصول ارگونومی، میزان تاثیرات سووسایل بر بدن انسان را كاهش دهند. تولید كنندگان تجهیزات وسایل كامپیوتر ( مانند صفحه كلید،ماوس، میزو صندلی و سایر وسایل كامپیوتر) اكنون سعی می كنند تا محصولات را مطابق با اصول ارگونومی طراحی و تولید كنند. رعایت اصول ارگونومی سبب كاهش ضایعات چشم، سردرد و كمردرد اپراتورهای كامپیوتر خواهد شد.

در قسمت قبل ویژگی های صندلی ومیز کاررامطرح کردیم .در این قسمت به بخش های دیگر می پردازیم.

رعایت نکاتی ساده و مهم ، هنگام کار با کامپیوتر

1.به تناوب در فاصله زمانی هر 45دقیقه تا یک ساعت از جای خود بلند شوید چند قدم راه بروید، با نرمش های ساده، گردن، بازو، مچ دست و پاها را حرکت دهید، به این کار که کلاً 3 تا 5 دقیقه درهر نوبت طول می کشد، به چشم وقت تلف کردن نگاه نکنید در طول زمان متوجه خواهید شد که دو فایده مهم دارد:

الف:بازده کاری شما را بیشتر می کند.

ب:  از اضافه وزن شما جلوگیری می کند.

2.صفحه مانیتور( صفحه نمایش ) را طوری تنظیم کنید تا ستون فقرات شما به صورت مستقیم قرار گرفته و چشمان شما با قسمت بالایی صفحه نمایش در یک خط مستقیم قرار گیرند. این وضعیت برای چشمان شما راحتی بیشتری به همراه خواهد داشت.

3. فاصله صفحه مانیتور تا چشمان شما باید بین 50 تا 60سانتی متر باشد.

4. هر30دقیقه به اشیایی که در فاصله حداقل 6 متری قرار دارند چند دقیقه چشم بدوزید .

5. ارتفاع میز کامپیوتر باید بین 66 تا 71‌‌سانتی متر باشد.

6.در صورت امکان از زیرپایی استفاده کنید و پاها را روی آن قرار دهید. این وسیله به راحت بودن وضعیت پاها کمک می کند.

7.میز کار را طوری قرار دهید که روشنایی لامپ های سقف در طرفین قرار گیرد و از قرار دادن میز در محلی که نور لامپ به طورمستقیم در برابر شما باشد خودداری کنید. در استفاده از روشنایی طبیعی نیز نباید صفحه مانیتور دربرابر پنجره قرار گیرد.

8.سطح صفحه کلید تقریباً باید هم ارتفاع با دسته صندلی و آرنج باشد و مچ ها به طور عادی روی صفحه کلید ها قرار گیرد به طوری که هنگام کار ساعدها تقریبا موازی با افق قرار گرفته و زاویه بین مچ دست و ساعد 5 تا 10‌درجه باشد. موقعیت ماوس ازنظرارتفاع و فاصله همانند صفحه کلید است .

9.روشنایی محل کار باید مخلوطی از نور سفید و زرد بوده ( ترجیحاً از لامپ مهتابی استفاده شود ( و شدت آن در حدود 300 لوکس باشد .

10.برای اتاق کار، دمای 23-19درجه سانتی گراد و رطوبت حدود 50 درصد مناسب است .

11.بهتر است با بازکردن درب و پنجره ها و یا تعبیه دستگاه تهویه مطبوع، هوای اتاق به طور مرتب تعویض شود.

ارگونومی مانیتور

بطور کلی مانیتورها ، ممکن است دو نوع خطر را برای افراد به وجود آورند که عبارتند از :

الف: خطر درخشندگی نور و یا انعکاس و بازتاب نور محیط اطراف به چشمان فرد

ب : خطر تشعشع

از لحاظ اصول ارگونومی ، در هنگام کار با مانیتورها ، خصوصیات و اصول زیر باید مورد توجه قرار گیرند

1- بالاترین قسمت صفحه مانیتور در امتداد دید اپراتور قرار گیرد .

2- فاصـله بین چشــم ها تا صــفحه مانیتور بین 30 تا 60 ســانتی متر و در بعضــی مـوارد در بهترین حالت ،‌ 46 سانتی متر توصیه شده است .

3- صفحه مانیتور نباید درخشندگی داشته باشد و نور را نیز نباید منعکس کند .

4- تصاویر روی صفحه مانیتور باید واضح و خوانا باشند .

5- جهت کاهش انعکاس نور محیط اطراف در مانیتور ، باید ضمن تنظیم مانیتور ، درخشندگی را نیز در منبع تولید آن کنترل نمود  .

6- مانیتورها باید در مکانی دورتر از پنجره و در امتداد قائم با آنها قرار گیرند .

7- برای جلوگیری از انعکاس نور ، پس از تنظیم محیط کار می توان از یک فیلتر شیشه ای یا نوری استفاده نمود .

8- برای جلوگیری یک زاویه دید مناسب به صورتی که صفحه مانیتور در میدان دید فرد واقع شود ، گردن باید راست نگاه داشته شود و مسیر دید نیز باید به سمت پایین باشد .

9- جهت افزایش قابلیت تنظیم مانیتور نیز می توان از پایه متحرک استفاده نمود . این وسیله به ما امکان می دهد که با افزایش قابلیت تنظیم فواصل بر اساس اصول ارگونومی ، ضمن قراردادن مانیتور در محل مناسب (از نظر قرار گرفتن در امتداد دید ) ، فاصله مناسبی را نیز بین فرد و مانیتور به وجود آورد و در نتیجه با پدید آوردن مناسب ترین شرایط دید ، از خستگی چشم و سایر عوارض چشمی و هم چنیــن سایــر ناراحتـی ها و عـوارض استـخوانــی ماهیچه ای ( در اثر وضعیتی که فرد برای مانیتور به خود می گیرد )جلوگیری نمائیم .

10- در مواقعی که از کامپیوتر برای اموری چون تایپ یا حروفچینی استفاده می شود ، باید از یک نگهدارنده قابل تنظیم ( copy holder ) در کنار مانیتور استفاده نمایید .

11- برای جلوگیری از خطرات میادین الکترومغناطیسی ، هیچ گاه نباید در پشت مانیتور قرار گرفت .

ارگونومی صفحه کلید

1- صفحه کلید مورد استفاده باید در دسترس فرد و در محلی قرار گیرد که در هنگام کار با آن ، ساعد و بازوها زاویه ای بین 80 تا 100 درجه ایجاد نمایند . در این حالت باز و باید به زمین عمود باشد و مچ نباید هیچ گونه فشاری را متحمل شود و نباید به بالا ، پایین یا داخل خم شود . برای این منظور می توان از تکیه گاه مخصوصی استفاده نمود .

2- صفحه کلید باید از بدنه کامپیوتر مجزا باشد .

3- صفحه کلید باید بطور دقیق در جلوی فرد قرار گیرد .

  ادامه دارد...

منبع: fasletaze- cafedexign -nafiskaran- companycheck -vista-ergonomos –tehranoh

راههای جلوگیری از خستگی كار با كامپیوتر-مهندس محمود طلوع قمری