اطلاعاتی درباره پشه و نیش زدن آن

پشه‌ها در آب‌های آلوده و هر جایی که آب باشد، زندگی و تولید مثل می‌کنند.

اطلاعات موجود نشان می‌دهد که همه پشه‌ها، خونخوار نیستند و فقط پشه ماده است که خون می‌خورد. پشه نر فقط از شیره گیاهان تغذیه می‌کند.

پشه‌های گزنده یا خونخوار را از روی خرطوم بلند و پهن متمایل به جلو شناسایی می‌کنند.  پشه معمولی به رنگ قهوه‌ای و خاکستری است. این پشه‌ها در مکان‌های مسکونی بسیار مشاهده می‌شوند.

آن‌ها در آب‌های آلوده و هر جایی که آب باشد، زندگی و تولید مثل می‌کنند.

نیش پشه و خارش پوستی

کارشناسان برای شناخت عملکرد نیش پشه آزمایش‌های فراوانی انجام داده‌اند. از جمله با استفاده از میکروسکوپ، پشه‌ای را که ‌در حال نیش زدن پای یک قورباغه بود، زیر نظر گرفتند.

نیش پشه داخل پوست پیچ می‌خورد و می‌چرخد و دنبال مویرگ می‌گردد، سپس هنگامی که نیش پشه به یک رگ خونی می‌رسد، پمپ‌های مکش شکم پشه، شروع به مکیدن آن می‌کنند. پشه‌ها تقریبا دو برابر وزن خود خون می‌مکند.

بعد از پایان مکش، آن‌ها مقداری از بزاق خود را به بیرون دفع می‌کنند. همین امر، باعث ایجاد آلرژی و حساسیت در بدن انسان می شود که با خارش و درد همراه است.

پشه چه کسانی را نیش می‌زند؟

برخی افراد که پی در پی دچار گزش پشه می‌شوند، کم کم بدنشان در مقابل نیش واکنش نشان نمی‌دهد، یعنی نوعی مصونیت در مقابل آن پیدا می‌کنند.

متوسط دمای پوست انسان بین 31 تا 35 درجه سانتیگراد است. پشه‌ها پوستی که گرم باشد (دمای بالای 32 درجه) را دوست داشته و برای گزش انتخاب می‌کنند.

درمان گزش پشه

- از کمپرس آب سرد، پماد کالامین و بتامتازون استفاده کنید.

- روی محل گزیدگی سرکه سیب بمالید.

- بخش داخلی پوست موز را روی محل گزیدگی قرار دهید.

- یک برش تازه از پیاز را روی محل گزیدگی قرار دهید.

- در مواردی که نیش پشه موجب کهیر و ورم در پوست شده باشد، مقداری جوش شیرین را با افزودن آب خمیر کنید. این خمیر را روی کهیر بمالید.

- اگر به جوش شیرین دسترسی ندارید، مالیدن خمیر دندان هایی که اسانس نعناع دارند نیز موثر خواهد بود.

محل زندگی پشه

لوله‌های فاضلاب خانگی، منبع‌های آب، بشکه‌های آب، گلدان‌های مرطوب، ناودان‌ها، حوضچه‌ها و استخرها، آب انبار و حتی مخلوط کود حیوانات با پیشاب انسان برای پشه ها مطلوب است.

زمستان‌ها هم در جاهای نمناک و کمی گرم به سر می‌برند.

فصول و پشه ها

فصل پاییز پشه‌های نر و ماده جفت گیری می‌کنند و نرها می‌میرند. پشه ماده، زمستان را سپری کرده و در بهار روی آب‌ها تخم‌ریزی می‌کند. لذا با ضدعفونی کردن محل‌های آب می‌توان آن‌ها را نابود کرد.

راز پیدا کردن انسان توسط پشه‌های خونخوار

پشه، عبور جریان خون در رگ های بدن شما را از فاصله 9 متری تشخیص می دهد.

گیرنده‌های قوی دی اکسید کربن این حشره، به او اجازه می‌دهد تا نسبت به حداقل میزان این گاز فورا واکنش نشان دهد.

بوی پوست بدن انسان تنها در صورت نزدیک بودن حشره به انسان کارایی دارد.

این پشه‌ها قادر به اشاعه بیماری‌هایی نظیر مالاریا، تب زرد و تب دینگو هستند.

پیشگیری از گزش پشه

- پشه‌ها رنگ‌ها را تشخیص می‌دهند. آن‌ها به سمت رنگ‌های سیاه، قرمز تیره و آبی تیره بیشتر جلب می‌شوند و در مقابل، کمتر به سمت رنگ‌های سفید، زرد و سبز روشن جذب می‌شوند.

- مالیدن آب لیمو روی پوست، استفاده از اسپری حشره‌کش، نصب توری درب و پنجره، پماد و کرم مخصوص فراری دهنده پشه از پوست بدن، ریختن نفت هر چند وقت یک بار در لوله‌های فاضلاب و دستشویی منزل از ورود و گزش پشه جلوگیری می کند.

- هنگام مواجهه با پشه عصبانی نشوید و این قدر تکان نخورید. خشم شما سبب افزایش حرات بدن شده و در نتیجه پشه‌ها بیشتر به سمت شما جذب می‌شوند.

مبارزه با پشه در خانه

- نصب توری بر روی پنجره‌ها از ضروریات است.

- پشه‌ها نقاطی را دوست دارند که هوای آن ساکن و بی حرکت باشد. بنابراین در منزل باید پنجره‌هایی را که روبروی هم قرار دارند باز بگذاریم تا هوا به خوبی در داخل خانه جریان پیدا کند.

- از جمع شدن آب راکد در خانه جلوگیری کنید، مثلا ظرف آب پرندگان را مرتبا عوض کنید و در صورت علاقه به گل و گیاه مراقبت باشید تا در زیر گلدانی‌ها آب جمع نشود.

- اگر از اجاق کباب پزی استفاده می‌کنید، کمی گیاه رزماری روی ذغال‌ها بریزید تا پشه‌ها را دور کند.

- یک قسمت عصاره سیر را با پنج قسمت آب مخلوط کرده و در یک بطری کوچک بریزید. یک نوار کتانی را در این محلول خیس نمایید و در جاهایی مثل پاسیو آویزان کنید. این ترکیب به عنوان یک دورکننده طبیعی حشرات عمل می‌کند.

- در اطراف خانه، گل همیشه بهار بکارید. گل همیشه بهار بویی دارد که حشرات آن را دوست ندارند.

- بر روی دریچه کولر می‌توان از توری‌های فلزی که با قاب چوبی ساخته شده‌اند و یا از توری‌های پارچه‌ای استفاده کرد.

- اگر برای چند روز به مسافرت می‌روید و در مجاری فاضلاب آبی ریخته نمی‌شود، یک استکان نفت یا گازوئیل را در چاه آشپزخانه، حمام و توالت بریزید. لایه روغنی ایجاد شده در اثر ریختن نفت یا گازوئیل بر روی سطح آب، مانع از تنفس لارو پشه می شود.

- اگر قرار است به مدت بیش از دو هفته از کولر استفاده نشود، بایستی آب راکد کف کولر تخلیه گردد.

- برای مبارزه با پشه‌های موجود در ساختمان می‌توان از سموم حشره کش متداول که به شکل اسپری در بازار موجود است، استفاده نمود.

- قبل از ترک منزل، حشره کش را در فضای اتاق اسپری نمایید. با بسته بودن پنجره‌ها، پشه‌ها چند ساعت با حشره کش در تماس قرار می‌گیرند. بعد از ورود به منزل، پنجره‌ها را کاملا باز کنید تا هوای اتاق عوض شود.

الگوگیری از نیش پشه

مهندسان هندی و ژاپنی یک «میکروسوزن» طراحی کرده‌اند که از روشی که پشه ماده برای خون مکیدن به کار می‌برد، تقلید می‌کند و وقتی وارد پوست می‌شود، هیچ دردی ایجاد نمی‌کند.

پشه ماده با بی حس کردن و آرام کردن ماهیچه‌هایی خاص، خون را می‌مکد. در این روش یک سیستم مکش ایجاد می‌شود که منجر به جاری شدن خون به داخل دهان حشره می‌شود.

در درون سوزن جدید، عمل مکیدن توسط یک پمپ میکروالکترومکانیکی انجام می‌گیرد. قطر داخلی سوزن جدید، حدود 25 میکرون و قطر خارجی آن 60 میکرون است که تقریبا به همان اندازه دهان پشه است که در این عمل نقش دارد. اندازه سوزن و سیستم عملکرد آن به روش مکیدن، باعث می‌شود که دردناک نباشد. در حالی که قطر خارجی سوزن‌های عادی سرنگ‌ها حدود 900 میکرون است.

این سوزن همچنین آنقدر محکم است که بتواند تا عمق سه میلیمتری به درون پوست نفوذ کند و به دیواره رگ‌های خونی رسیده و بتواند در هر ثانیه 5 میکرولیتر از خون را خارج کند. این میزان خون برای اندازه‌گیری قند خون در بیماران دیابتی، با استفاده از یک حسگر گلوکزی که قابل نصب به سوزن است، کافی است.

فرآوری: مریم سجادپور

بخش سلامت تبیان

سایت روز

پارسی طب

سایت پزشکی