ارزشمندترین ثروت معنوی
قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم: لا یَنْبَغی لِحامِلِ القُرآنِ إنْ یَظِنَّ إنَّ أحَداً أُعطیَ إفْضَلَ مِمّا اُعطیَ لأنَّه لَوْ مَلِکَ الدُّنیا بأسْرِها لَکانَ القرْآنُأفْضَلَ مِمّا مَلَکَهُ (مستدرک الوسایل/ ج 4/ ص 237) برای حافظ قرآن سزاوار نیست گمان کند چیزی بهتر از آنچه به او داده شده ( حفظ قرآن ) به دیگری داده شده است زیرا اگر او مالک تمام دنیا میشد قرآن از آنچه او صاحبش شده بود برتر میبود.
در روایتی از حضرت صادق(علیهالسلام) آمده است که هر که سوره ای از قرآن را فراموش کند، آن سوره در روز قیامت به صورتی زیبا و درجه ای رفیع نزد او جلوه گر میشود. پس وقتی که آن شخص او را میبیند به او میگوید تو کیستی و چه قدر زیبایی؟! او میگوید من سوره فلان بودم که اگر مرا فراموش نمیکردی به این درجه دست مییافتی."("کافی"، ج2، ص608)
به این نکته باید توجه کرد که این روایت نمیخواهد ما را از حفظ قرآن بترساند، بلکه تنها میخواهد حافظان قرآن را به حفظ محفوظات خود تشویق کنند.
همه اعمال خیری که ما انجام میدهیم و استمرار نمیبخشیم همین طورند که در قیامت از ترک استمرار آن حسرت خواهیم خورد. آیا این بدان معنا است که ما آن اعمال را از ابتدا انجام ندهیم که نکند بعداً استمرارش ندهیم و حسرت بخوریم؟!
این روایت تنها برای تشویق در استمرار حفظ قرآن است، والا هر آیه ای که برای یک روز هم حفظ انسان باشد، خوب است و ثواب خود را دارد.
ارزش حفظ در احادیث
ارزش و جایگاه حفظ قرآن و حافظان کلام الله در بیانات معصومین علیهم السلام
1ـ ارزشمندترین ثروت معنوی
قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم : حَمَلَةُ القُرْآنِ هُمُ المَحْفُوفونَ بِرَحمَةِ اللهِ، المُلَبِّسونَ نُورَ اللهِ، المُعَلِّمونَ کَلامَ اللهِ مَنْ عاداهُم فَقَدْ عادَی اللهَ و مَنْ والاهُم فَقَدْ والَی اللهَ. (مستدرک الوسائل /ج4/ص 254)
حافظان قرآن مشمول رحمت خدا، در برکنندگان نور خدا و آموزگاران کلام خدایند. کسی که با آنان دوستی نماید با خدا دوستی نموده است.
2ـ بالاترین درجه
قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم: عَدَدُ دَرَجِ الجَنَّةِ عَدَدُ آیِ القرآنِ. فَإذا دَخَلَ صاحِبُ القُرآنِ الجَنَّةَ قیلَ لَهُ إرْقَ و اقْرَأ. لَکُلِّ آیَةٍ دَرَجَةٌ فَلا تَکونُ فَوْقَ حافِظِ القُرآنِ دَرَجَةٌ. (بحارالانوار/ج89/ص 22)
تعداد درجات بهشت به تعداد آیات قرآن است، هنگامی که حافظ قرآن وارد بهشت میگردد به او گفته میشود: « بالا برو و قرآن بخوان. هر آیه رتبهای دارد». پس بالاترین از مرتبه حافظ قرآن درجهای نیست.
3ـ بالندگی قدرت حافظه
قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم: مَنْ جَمَعَ القُرآنَ مَتَّعَهُ اللهُ بِعَقْلِهِ حَتّی یَموت. (کنز العمال / ج 1 / حدیث 2318 )
آنکه قرآن را گرد آورد خداوند تا هنگام مرگش وی را از عقلش بهرهمند میسازد.
4ـ با فضیلتترین نعمت
قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم : مَنْ اَعْطاهُ اللهُ حِفْظَ کِتابِهِ فَظَنَّ اَنَّ أحَداً أُعطیَ أفْضَلَ مِمَّا أُعطیَ فَقَدْ غَمَطَ أفْضَلَ النِّعمَةِ. (کنزالعمال / ج1/ حدیث 2317)
هر کس که خداوند حفظ کتابش را به او اعطا کرده اگر گمان برد به کسی چیزی بهتر از وی داده شده است با فضیلتترین نعمت را کوچک شمرده است.
5ـ با ارزشترین سرمایه
قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم: لا یَنْبَغی لِحامِلِ القُرآنِ إنْ یَظِنَّ إنَّ أحَداً أُعطیَ إفْضَلَ مِمّا اُعطیَ لأنَّه لَوْ مَلِکَ الدُّنیا بأسْرِها لَکانَ القرْآنُأفْضَلَ مِمّا مَلَکَهُ (مستدرک الوسایل/ ج 4/ ص 237)
برای حافظ قرآن سزاوار نیست گمان کند چیزی بهتر از آنچه به او داده شده ( حفظ قرآن ) به دیگری داده شده است زیرا اگر او مالک تمام دنیا میشد قرآن از آنچه او صاحبش شده بود برتر میبود.
6ـ رضایت الهی
قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم: إنَّ اللهَ تَعالَی لَیَغْضِبُ فَتُسَلِّمُ الملائِکَةُ لِغَضَبِهِ فَإذا نَظَرَ إلی حَمَلَةِ القُرآنِ تَمْلَأُ رِضاً. (کنز العمال/ج1/حدیث 2484)
همانا خداوند متعال خشمگین میشود و ملائکه تسلیم خشم او میگردند. پس هنگامی که حافظان قرآن را مینگرد سرشار از رضایت میشود.
7ـ دعای مستجاب
قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم:مَنْ جَمَعَ القُرآنَ فَإنَّ لَهُ عِنْدَ اللهِ عَزَّوَجَلَّ دَعْوَةً مُسْتَجاتَةً إنْ شاءَ عَجَّلَها لَهُ فِی الدُّنیا و إنْ شاءَ إذْخَرَها لَهُ فِی الآخِرَة. (کنز العمال/ج1/حدیث 2414)
برای کسانی که قرآن را گرد آورد نزد خدای متعال یک دعای مستجاب است اگر خدا بخواهد در دنیا برایش مستجاب میکند و اگر بخواهد برای آخرتش ذخیره مینماید.
8ـ حق شفاعت
قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم: لِحاملِ القُرآن إذا عَمِلَ بِهِ فَأحَلَّ حَلالَهُ و حَرَّمَ حَرامَهُ شَفْعٌ فی عَشْرَةِ أهْلِ بَیْتِهِ یَوْمَ الْقِیامَةِ کُلُّهم قَدْ وَجَبَتْ لَهِ النّارُ. (کنز العمال / ج 1/ حدیث 2327)
حافظ عامل به قرآن که حلال آن را حلال و حرام آن را حرام میشمارد فردای قیامت در مورد 10 نفر از بستگانش حق شفاعت دارد که همگی آنها اهل آتشند.
فرآوری : زهرا اجلال
بخش قرآن تبیان
منابع :
سایت حوزه
سایت اندیشه قم
سایت مطهر