حوزه علمیه شیراز
شیراز، شهر احمد بن موسی الكاظم (ع)، از قدیم الایام به دار العلممعروف و مشهور بوده و علمای بسیاری را به خود دیده است.
ملاصدرای شیرازی، افتخار حوزههای مقدسه علمیه، در این شهرمیزیسته است.
میرزای بزرگ شیرازی صاحب فتوای معروف تحریم تنباكو كه هر كدامدارای فضایل بسیار علمی و عملی بودهاند از دیگر علمای ایندیاراند.
اینان برای نشر فرهنگ اصیل اسلامی و تشیع زحمتهایطاقت فرسایی را متحمل شدند.
ساكنان شیراز هنوز آوای ملكوتی آن مرد عارف به حق پیوسته ومعلم اخلاق و مهذب نفوس حضرتآیهالله شهید دستغیب شیرازی را بهخاطر دارند و یاد آن عزیز را زنده میدارند و تربت مقدس او رامحل زیارت و ملجاء مستمندان و حاجتمندان قرار دادهاند.
قدمت مدارس علمیه شیراز یكی از مدارس با سابقه شیراز، مدرسه علمیه خان میباشد كه درزمان شاه عباس صفوی به دست اللهوردیخان و پسرش امامقلیخانساخته شده است و مرحوم ملاصدرای شیرازی در آن مدرسه اقامتداشته و به طالبان علم آموزش میدادند.
مدرسه علمیه دیگری كه از قدمتخاصی برخوردار استحوزءه علمیهمنصوریه است كه در سال 883 ق توسط صدرالدین دشتكی شیرازی درمحله قدیمی دشتك شیراز بنا شد.
دیگر مدارس علمیه قدیمی شیراز،قوام و آقابابا خان و دارالهدایه حكیم است كه شرح سابقه وپیشینه آنان مقالهای جدا خواهد شد.
حوزه علمیه شهید دستغیب حوزه علمیه شهید آیه الله دستغیب شیرازی از دو مدرسه علمیهتشكیل شده است: دارالهدایه حكیم و مدرسه شهید دستغیب .
مدرسه علمیه حكیم مدرسه دارالهدایه حكیم در حدود 340 سال قبل در شهر شیراز دركنار مرقد مطهر فرزندان پیامبر، حضرت احمدبن موسی و محمد بنموسی علیهم السلام به دستور مردی دانشمند از نوادگان حضرتزینالعابدین (ع) به نام سید حكیم دستغیب ساخته شد و از رونقزیادی برخوردار شد.
تجدید بنای مدرسه حكیم با به سلطنت رسیدن خاندان منحوس پهلوی، درخشش این مدرسهعلمیه رو به افول نهاد و این مكان مقدس به خرابهای مبدل شد.
تا اینكه شهید آیهالله دستغیب شیرازی با همت استوار، ارادهخود را بر این قرارداد كه یادگار اجداد بزرگوارش را دوبارهاحیا كرده و به آن رونق تازهای بخشید.
ایشان این نیتخیر و پر بركت را در ماه مبارك رمضان در جلسهوعظی كه بعد از نماز ظهر و عصر در مسجد جامع عتیق شیرازداشتند با مردم و مومنین و افراد خیر در میان گذاشتند و ازمردم خواستند كه برای احیای مدرسه كمك كنند.
در سال 1350 این مهم با همه سختیها و زحمتهایی كه به دنبالداشت تحقق یافت و مدرسه حكیم دوباره محل تحصیل جوانان مشتاقبه فراگیری علوم دین و حوزوی شد و هم اكنون نیز منشاء خیر وبركات فراوانی است و خدمتگزارانی شایسته را به جامعه دینیتقدیم كرده است.
مدرسه علمیه شهید دستغیب به دنبال ترمیم و احیای مدرسه دارالهدایه حكیم و استقبالجوانان و جذب و گزینش آنها برای تحصیل علوم دینی، ایجاد مدرسهدیگری برای پاسخ گویی به استقبال روز افزون جوانان ضرورتیافت، لذا آن عارف به حق پیوسته به فكر تاءسیس مدرسه علمیهدیگری افتاد.
با خرید چند خانه در محله قدیمی شیراز مدرسهایرا با همكاری افراد خیر تاسیس كرد نظام آموزشی و علمی حوزه علمیه شهید دستغیب تعلیم و تعلم در این حوزه مقدسه به سبك و روش متداول حوزههایعلمیه میباشد.
مدرسین محترم با جدیت و مطالعه و دلسوزی، دروسرا برای طالبین آن بیان میكنند و طلاب هم با مباحثه و مذاكره،درسهای آموخته را به ذهن میسپارند.
در این حوزه مقدسه از پایه یك تا پایه ده و خارج فقه و اصولتدریس میشود.
طلاب این مدرسه 210 نفر میباشند و كلیه اساتید ازدرس آموختهگان همین مدرسه هستند.
مشكلات و كمبودها از مشكلات مهم، كمبود مسكن برای طلاب متاهل، كافی نبودن شهریه،تامین نشدن وسایل كمك آموزشی از قبیل رایانه برای كارهایتحقیقی و نوارهای درسی جهت طلاب از سوی مدیریتحوزه علمیه قم ونبودن قانونی كلی و هماهنگ در امور تبلیغی است.
بسیاری از طلاب كه برای تبلیغ به شهرستانها و روستاهای اطرافاعزام شدهاند در هنگام مراجعت مورد كم لطفی مسوولین اعزاممبلغ سازمان قرار گرفتهاند.
فارغالتحصیلان و مهاجرین حوزه علمیه شهید دستغیب از بدو تاسیس این حوزه تاكنون بیش از 1500 طلبه به فراگیریعلوم حوزوی پرداختهاند كه عدهای از آنان به حوزه مقدسه قممهاجرت و گروهی جذب ارگانها و ادارات شدهاند.
وضعیت كتابهای درسی حوزه همچنان كه میدانیم تعدادی از كتب درسی حوزه نوعا برای تدریس، تدوین نشدهاند و سبك آنها قدیمی و عباراتشان گنگ میباشد.
برشورای عالی حوزه علمیه فرض است كه افراد خبره و آگاهی رابرگزیند تا متون و كتب درسی را تدوین كنند تا طلاب علوم دینیبا اشتیاق بیشتری دروس را ادامه دهند.
مشاهده شده استبعضی ازطلاب محترم همینكه به كتاب رسائل و یا مكاسب شیخ میرسندسرخورده میشوند و یا از ادامه تحصیل منصرف میشوند و به همانمقداری كه درس خواندند، اكتفا میكنند.
رفع نواقص و دوباره نویسی كتابهای فعلی و اضافه كردن مباحثجدید به آنها امری ضروری و لازم است.
و توجه جدی به گرایشهایتخصصی در كنار حفظ ارزشهای سنتی حوزه، بر حوزهها فرض است.
حوزههای مقدسه علمیه همیشه حافظ دین و احكام بودهاند و با ازخودگذشتگی از اسلام و قرآن و اهل بیت علیهم السلام دفاع كرده ودر مواقع حساس با آگاه كردن مردم با تمام وجود به میدانمبارزه قدم گذاشتهاند.
امروزه دشمنان اسلام با وسایل جدید وجذاب برای انحراف جامعهاسلامی خصوصا جوانان به میدان آمدهاند.
این هجمه گسترده، دفاع گسترده و همهجانبهای را میطلبد، لذا برماست تا با استفاده از ابزار مناسب فرهنگی احكام دین را باجذابیتبرای جوانان مطرح كنیم و با نشاطی درخور، از جواناناستقبال كرده و با عمل خویش آنان را به دین و دیانت دعوتكنیم.
حضور در صحنههای فرهنگی و دفاع مقدس این حوزه مقدسه علمیه از بدو تاءسیس در نشر فرهنگ اصیل دین وتبلیغ معارف اسلامی و ارشاد جامعه نقش بسیار مهمی داشته است.
ارگانها و مساجد و حسینیههای شهر از بركت واعظین و مبلغین اینحوزه بهرهمند بوده و هستند و همچنین در هر شب جمعه در غیرایام تبلیغ، گروهی از روحانیان برای نشر حكام دین به روستاهایاطراف اعزام میشوند.
حضور همیشگی طلاب این حوزه در صحنههای جنگو انقلاب زبانزد خاص و عام است و شهدای بسیار و جانبازانی عزیزرا تقدیم انقلاب كرده است.
وضعیت معیشتی طلاب شهریه فعلی طلاب از محل وجوهات شرعیه پرداختی مراجع عظام تقلیدو سرپرست محترم حوزه شهید دستغیب تاءمین میشود، كه مبلغ كم وناچیزی استبهطوری كه طلاب در صورتی كه فعالیت و ممر درآمددیگری نداشته باشند با زحمت میتوانند زندگی خود را ادارهكنند، لذا پیشنهاد میشود، آقایان مراجع وجوهات ماءخوذه را دریك محل سرمایهگذاری كنند و از منافع آن، امور اقتصادی حوزه راتاءمین فرمایند.
ضرورت توجه بیشتر به تحقیق و تهذیب در حوزهها از قدیم الایام حوزه علمیه مشهور به علم و عمل بوده است وامروزه نیز عزت حوزهها مرهون بزرگان مهذب و با اخلاق آن است.
تهذیب در حوزههای علمیه باید حرف اول را بزند، اگر اخلاق درحوزه مغفول واقع شود باید فاتحه حوزههای علمیه را خواند.
همچنین باید تلاش كرد تا با اتخاذ روشهای مناسب، روحیه تحقیقدر بین طلاب رشد كرده و آنان علاقهمند به تحقیقات در علوم اسلامیو دینی شوند.
منابع:
پایگاه اجتهاد
تهیه و تنظیم: محمد حسین امین گروه حوزه علمیه تبیان