لاپاراسکوپی یا جراحی باز؟

حتما شما هم مطالبی درباره لاپاراسکوپی شنیده‌اید، اما شاید به درستی ندانید معنای این کلمه چیست، چه مزایایی دارد و چه عوارضی ممکن است برای فرد ایجاد کند.

در حقیقت امروزه افراد مختلف از این شیوه برای درمان و تشخیص بیماری‌های مختلف استفاده می‌کنند و در حال حاضر بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات زنان را نیز می‌توان به کمک روش لاپاراسکوپی تشخیص داد و درمان کرد.

دکتر آمنه سادات حقگو، جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی در این باره توضیح می‌دهد:

لاپاراسکوپی نوعی روش جراحی نوین است که به طور تقریبی از حدود 100 سال پیش رایج شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این نوع جراحی، یک روش درون‌بین است که طی آن، بدون باز کردن شکم، حفره داخل شکم و لگن کاملا روشن و نمایان می‌شود.

در این روش به کمک تلسکوپی که همه چیز را بزرگنمایی می‌کند، جراح دید بهتری خواهد داشت و از این طریق می‌توان بیماری‌های مختلفی را تشخیص داد و آنها را درمان کرد.

مزایا و معایب لاپاراسکوپی

مهم‌ترین سوالی که در این زمینه برای بیماران مطرح می‌شود، مزایا و معایب استفاده از این روش است. البته نباید انتظار داشته باشیم لاپاراسکوپی بدون عارضه باشد و هیچ مشکلی برای فرد ایجاد نکند، ولی در مقایسه با اعمال جراحی باز عوارض بسیار کمتری ایجاد خواهد کرد.

به عنوان مثال چسبندگی یکی از مشکلاتی است که پس از عمل جراحی باز ممکن است برای فرد ایجاد شود، اما در لاپاراسکوپی چون شکم باز نمی‌شود، در معرض هوای محیط قرار نمی‌گیرد و بافت بدن با لوازمی که هنگام عمل استفاده می‌شود تماس ندارد، چسبندگی خیلی کمتری ایجاد می‌کند.

یکی از فواید لاپاراسکوپی کوچک بودن اسکار عمل (جای زخم) است، به عنوان مثال اگر عمل جراحی بستن لوله‌های رحم به روش جراحی باز انجام شود، باید برش جراحی حداقل به اندازه هفت تا هشت سانتی‌متر ایجاد شود، اما در این روش با دو سوراخ نیم سانتی‌متری تا حداکثر یک سانتیمتری می‌توان عمل را انجام داد.

با توجه به این که در روش لاپاراسکوپی اسکار عمل کوچک‌تر از جراحی باز است، انتظار می‌رود عوارض و مشکلات پس از عمل نیز کمتر باشد.

این مساله هم از نظر زیبایی به نفع بیمار است و هم به او کمک می‌کند پس از جراحی خیلی سریع‌تر به زندگی روزمره برگردد و کارهای عادی را از سر بگیرد.

احتمال عفونت نیز در این روش بسیار کمتر است. همچنین در روش جراحی باز، داخل شکم به خوبی روش لاپاراسکوپی روشن نمی‌شود و چون اعضای بدن روی هم قرار گرفته‌اند، ممکن است خیلی از بافت‌ها بخوبی دیده نشود، اما این مشکلات در لاپاراسکوپی وجود ندارد.

البته باید گفت دمیدن گاز داخل شکم که در روش لاپاراسکوپی انجام می‌شود، برای برخی افراد خطرناک است، بنابراین افرادی که زمینه بیماری‌های قلبی یا تنفسی دارند، نباید از این روش استفاده کنند.

لاپاراسکوپی کی به کار می‌آید؟

با توجه به مزایای استفاده از روش لاپاراسکوپی، شاید این سوال برایتان پیش بیاید که کدام یک از اعمال جراحی را می‌توان به این روش انجام داد.

امروزه از روش لاپاراسکوپی هم در حوزه لگن و هم در حوزه شکم استفاده می‌شود. درآوردن فیبروم‌های رحمی، کیست‌های تخمدان و بستن لوله‌های رحمی از جمله مواردی است که می‌توان در مورد آنها از روش لاپاراسکوپی استفاده کرد.

یکی از موارد مهم استفاده از روش لاپاراسکوپی، تشخیص علل نازایی در زنان است. به همین دلیل در مورد نازایی‌هایی که علت خاصی برای آنها پیدا نشده است و معاینات و آزمایشات بیمار مشکلی را نشان نمی‌دهد، می‌توانیم از این روش استفاده کنیم، چون برخی مشکلاتی که در آزمایش‌ها و سونوگرافی‌ها مشخص نمی‌شود، با این روش قابل تشخیص است.

یکی از موارد استفاده از لاپاراسکوپی، تشخیص و درمان آندومتریوز است.

آندومتریوز را نمی‌توان به کمک آزمایش خون، سونوگرافی یا معاینه به طور قطعی تشخیص داد و تنها روش تشخیص بیماری، مشاهده ضایعات آندومتریوز با دید مستقیم توسط لاپاراسکوپ است.

لاپاراسکوپی برای برخی ممنوع!

با توجه به این که این روش ممکن است برای برخی افراد و به خصوص مبتلایان به بیماری‌های خاص، دردسرساز شود، باید نسبت به این مورد نیز دقت داشته باشید.

افرادی که به بیماری‌های قلبی یا بیماری‌های انسدادی ریه مبتلا هستند، نباید از این روش استفاده کنند. بنابراین لاپاراسکوپی برای افرادی که مشکل خاصی ندارند، سالم و در سنین مناسب هستند، هیچ گونه مشکلی ایجاد نمی‌کند.

انجام عمل جراحی به روش لاپاراسکوپی در سنین بالای 60 سال چندان مناسب نیست. البته افرادی که تصمیم می‌گیرند از این روش استفاده کنند، باید به یک پزشک متخصصی مراجعه کنند که در این زمینه تبحر و مهارت دارد.

پزشکی که عمل لاپاراسکوپی را انجام می‌دهد، حتما باید دوره‌های خاصی را گذرانده و در این زمینه مهارت کافی داشته باشد، چون این عمل بر خلاف این‌که برای بیمار راحت و به نفع اوست، برای پزشک جراح کاری نسبتا دشوار است.

بخش سلامت تبیان