تبیان، دستیار زندگی
همان اندازه كه عفو و گذشت، روح انسان را آرامش و آسایش مى‏بخشد، كینه‏توزى و انتقام جویى موجب رنج درونى و عذاب روحى است.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

گرفتاران رنج ابدى


به همان اندازه که عفو و گذشت، روح انسان را آرامش و آسایش مى‏بخشد، کینه‏توزى و انتقام جویى موجب رنج درونى و عذاب روحى است.


عصبانیت

امام على علیه السلام فرمود:

«أَلْحَقُودُ مُعَذَّبُ النَّفْسِ مُتَضاعِفُ الْهَمِّ.» ؛  

انسان‏کیته‏توز، پیوسته روحش در عذاب و اندوهش رو به‏افزایش است.  (غررالحکم ج2 ص91)

به همان اندازه که عفو و گذشت، روح انسان را آرامش و آسایش مى‏بخشد، کینه‏توزى و انتقام جویى موجب رنج درونى و عذاب روحى است.

آنکه عفو مى‏کند، کار را پایان یافته مى‏داند و جان را رها و دل را فارغ؛ ولى کسى که حاضرنیست بگذرد، مایه رنج و ریشه غصه را در درون خود باقى مى‏گذارد، پیوسته در فکر انتقام و تقاص است و این فکر، او را در رنج نگه مى‏دارد. استخوان لاى زخم، یعنى همین!

چرا با کینه‏توزى و لجبازى و عناد، خود را به دست خودمان شکنجه دهیم؟

وقتى مى‏توان راحت زیست، چرا زندگى با اعمال شاقّه را بر خودمان تحمیل کنیم؟

بعضى‏ها کینه شترى دارند. تا تلافى نکنند آرام نمى‏شوند. ولى گاهى زمان این تلافى و انتقام، تا ده سال طول مى‏کشد. ده سال در کمین بودن تا آن کینه را به کار گرفتن و ضربه زدن؟! واقعاً که نادانى و خود آزارى است.

آنکه همان لحظه اول، خطاى دیگرى را مى‏بخشاید، از همان دم خود را آسوده ساخته و پرونده را بسته است.

کینه‏توز، اگر نتواند انتقام بگیرد، غصه و اندوه خودخورى‏اش چند برابر مى‏شود.

حقا که کینه‏توزان، گرفتار رنج‏ابدى‏اند.

رهایى از این رنج هم به دست خودشان است... با عفو.

حالا چگونه می توان بخشید؟ وقتی که حس می کنیم تمام وجود ما کینه و نفرت است نسبت به طرف مقابل ،این کینه های شتری به این خاطر است که ما زیادی این دنیا و محتویاتش را جدی گرفته ایم اگر واقعا چشم باز کنیم و کمی دقت کنیم می بینیم که موضوعات خیلی مهم تر هم ارزش توجه ندارند چه برسد به این مسائل جزئی که دنیا را برای ما تیره و تار کرده است .

بعضى‏ها کینه شترى دارند. تا تلافى نکنند آرام نمى‏شوند. ولى گاهى زمان این تلافى و انتقام، تا ده سال طول مى‏کشد. ده سال در کمین بودن تا آن کینه را به کار گرفتن و ضربه زدن؟! واقعاً که نادانى و خود آزارى است

امام على علیه السلام فرمودند:

«اَلدُّنیا أَصغَرُ وَ أَحقَرُ وَ أَنزَرُ مِن أَن تُطاعَ فیهَا الحقادُ» ؛ دنیا کوچک تر و حقیر تر و ناچیز تر از آن است که در آن ازکینه ها پیروى شود. (غررالحکم، ج2، ص 52، ح1804)

امام على علیه السلام:

«مَنِ اطَّرَحَ الحِقدَ استَراحَ قَلبُهُ وَلُبُّهُ » ؛ هر کس کینه را از خود دور کند، قلب و عقلش آسوده گردند.

(غررالحکم، ج5، ص 326، ح8584)

امام على علیه السلام:

«اِحصِدِ الشَّرَّ مِن صَدرِ غَیرِک بِقَلعِهِ مِن صَدرِک » ؛ براى دِرو کردن بدى از سینه دیگران، آن را از سینه خودت ریشه کن کن. (نهج البلاغه، حکمت 178)

امام على علیه السلام :

«اِحتَمِل أَخاک عَلى ما فیهِ وَلاتُکثِرِ العِتابَ، فَإِنَّهُ یورِثُ الضَّغینَةَ » ؛ برادرت را با همان وضعى که دارد تحمل کن و زیاد سرزنش نکن، زیرا این کار کینه مى آورد. (تحف العقول، ص84)

تادیر نشده

امام على علیه السلام فرمود:

«قَصِّرُوا الأَمَلَ وَ بادِرُوا الْعَمَلَ وَخافُوا بَغْتَةَ الأَجَلِ. » آرزو را کوتاه کنید و به سوى عمل بشتابید و از فرارسیدن ناگهانى اجل و مرگ، بهراسید. (غررالحکم ج4 ص511 )

آنکه عفو مى‏کند، کار را پایان یافته مى‏داند و جان را رها و دل را فارغ؛ ولى کسى که حاضرنیست بگذرد، مایه رنج و ریشه غصه را در درون خود باقى مى‏گذارد، پیوسته در فکر انتقام و تقاص است و این فکر، او را در رنج نگه مى‏دارد. استخوان لاى زخم، یعنى همین!

امان از فرداهاى نامعلوم و افقهاى ناپیدا!

یکى از آفت هاى عمل، تسویف است، یعنى کارها را به بعد، موکول کردن و امروز و فردا کردن.

داشتن آرزوهاى دور و دراز و افسانه‏اى و رؤیایى، کار آدمهاى غافل است. گاهى یک ناگهان، همه نقشه‏ها را نقش بر آب مى‏کند و همه بافته‏ها را پنبه مى‏سازد.

مرگ ناگهانى، حادثه ناگهانى، بیمارى پیش‏بینى نشده، گرفتارى‏هاى خارج از محاسبه، به هم خوردن رابطه‏ها و رفاقت‏ها و... خیلى ناگهان‏هاى دیگر.

پس، نمى‏توان خیلى به فرداى نیامده دل بست و در عالم تخیل و رؤیا زیست.

حسابها باید روشن و وظیفه‏ها باید انجام یافته باشد و خودمان نیز باید آماده باشیم. آماده هرچیز، از جمله رفتن ناگهانى و کوچیدن بى‏خبر.

همه انبیا و سفیران غیب، آمده‏اند تا به عنوان برگزیدگانى آگاه از آن سوى پرده‏ها گوشه‏اى از همین نیامدهها را به ما بگویند و هشدار دهند و بیدارمان کنند.

بدا به حال آنکه مرگ، ناگهان او را بگیرد و او حتى مجال خداحافظى با این و آن را نداشته باشد

فرآوری : محمدی 

بخش نهج البلاغه تبیان


منابع : حکمت هاى علوى (علیه السلام) ترجمه و شرح 110 حکمت از سخنان حضرت على علیه السلام جواد محدّثى

سایت شهید آوینی

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.