بادهای شیطانی بر روی مریخ

دوربین HiRISE این عکس را هنگامی که مدارگرد در حال عبور از فراز منطقه Amozonis Planitia در شمال مریخ بود ثبت کرد. در منطقه عکس برداری شده، آثار و نشانه‌های بسیاری از طوفان‌ها و گردبادهای گذشته نیز به صورت رگه‌ها و نوارهایی بر سطح منطقه رویت پذیر بود.

این گردباد (به چنین گردبادهایی در سیاره سرخ اصطلاحا غبار شیطانی یا Dust Devils گفته می‌شود.) که به صورت یک کمان در تصویر مشخص است به وسیله بادهای غربی در مریخ به وجود آمده است. طول این گردباد در حدود 27 متر است.

هنگام تهیه این عکس مریخ در اوج مداری خود نسبت به خورشید قرار داشته است. هرچند که عقیده بر این است که در قدرت این نوع گرد باد‌ها انرژی دریافتی از خورشید موثر است اما این گردباد‌ها حتی در این موقع از سال مریخی (با توجه به تابش ضعبف‌تر خورشید) می‌توانند ذرات خاک مریخ را جابه جا کرده و حتی باعث فرسایش سیاره شوند.

غبارهای شیطانی در سیاره زمین نیز وجود دارند. عامل به وجود آورندهء این گردباد‌ها جریان‌های هوایی هستند. بر خلاف توفان‌ها و تندباد‌ها، غبارهای شیطانی در یک روز آفتابی زمانی که هوای نزدیک به سطح توسط خورسید گرم می‌شوند شکل می‌گیرند. این توده هوای گرم شده در اثر تماس با توده‌هایی با دمای کمتر در بالای خود شروع به چرخش می‌کنند و باعث جابه جایی ذرات خاک و شن می‌شوند.

مدارگرد نقشه بردار مریخ از سال 2006 تاکنون در حال بررسی تغییرات اقلیمی و آب و هوایی سیاره سرخ است. این مدارگرد به کمک ابزارهای سنجش خود مانند دوربین HiRISE (با ثبت بیش از 21700 عکس) داده‌های گرانبهایی از مریخ در اختیار دانشمندان ناسا قرار داده است. در مورد عکس‌ها و اطلاعات این دوربین به آدرس http: //hirise. lpl. arizona. edu رجوع کنید.

تا به امروز كشورهای مختلفی همچون روسیه، ایالات متحده آمریكا، ژاپن و سازمان فضایی اروپا ده ها سفینه فضایی را كه دربرگیرنده مدارگردها، مریخ نشین ها و مریخ نوردهای مختلف بوده اند، رهسپار این سیاره كرده اند، تا دانشمندان و محققان به كمك این سفینه های فضایی به مطالعه بهتر و دقیقت ر سطح این سیاره، آب و هوا و عوارض زمین شناختی آن بپردازند.

تقریباً دو- سوم این سفینه ها قبل از اتمام ماموریت خود و یا در برخی موارد حتی پیش از شروع آن، بنا به دلایلی از كار افتاده و یا از كنترل خارج شده و ارتباط خود را با زمین از دست داده اند. در بیشتر این موارد، نقص فنی فضاپیما دلیل از كارافتادگی و یا قطع ارتباط آن بوده، ولی در مواردی نیز دانشمندان هیچگاه موفق به ارائه دلیل قانع كننده ای برای از دست دادن فضاپیما نشدند. همین عامل منجر به شكل گیری داستان های تخیلی و تفكرات اشتباه دیگری شد؛ مواردی چون مثلث برمودای زمین-مریخ، نفرین مریخ و یا داستان طنزآمیز ناسا كه به غول بزرگ كهكشان مشهور است.

نشانه های فرسایش در شیب کوه ها و دهانه های آتشفشانی در مریخ کاملا یادآور پدیده های جغرافیایی در زمین است و این ها همه نشانه هایی است از این که این سیاره ی خاموش، روزی زنده و باطراوت و شاید پذیرای حیات فرا زمینی بوده باشد.

با همانندی هایی که اشاره شد بعید به نظر نمی رسد که حیات باکتریایی یا چیزی همانند آن در بهرام موجود باشد. برخی بر این باورند که فضاپیمای وایکینگ آثاری از حیات را در سال 1976 به زمین مخابره کرده است. برخی نیز مدعی اند که ما شواهدی از حیات را در شهاب سنگ هایی که از مریخ آمده اند یافته ایم.مریخ پیماها نیز به نوبه ی خود در این راستا پژوهش کرده اند ولی بی گمان تنها راه برای اطمینان کامل، فرود آدمی بر سطح مریخ خواهد بود.تمام دانشمندان در این موضوع هم فکر هستند که توانایی آدمی در مشاهده ی کلی سطح مریخ و گزینش محل آزمایش و موشکافی داده ها با ربات ها قابل سنجش نیست.با کشف حیات در مریخ ما می توانیم پاسخ بزرگترین سوالات آدمی را بیابیم. پرسش هایی از قبیل: آیا ما در جهان تنها هستیم؟ به راستی بنیاد و ریشه ی حیات چیست؟ شرایط مناسب برای نجات حیات در کیهان چه می باشد؟

منبع: پایگاه مجله نجوم ، آسمان پارس