تبیان، دستیار زندگی
وجود ارتباطی دوستانه، فی مابین والدین ونوجوان، بیش از دیگر روابط درون خانوادگی(زن و شوهری، خواهر و برادری، و...) مهم و ارزشمند است
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : نسرین صفری
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

میانبری برای رسیدن به نوجوانتان


وجود ارتباطی دوستانه، فی مابین والدین ونوجوان، بیش از دیگر روابط درون خانوادگی(زن و شوهری، خواهر و برادری، و...) مهم و ارزشمند است و این در حالی است که نمی توان از نقش سازنده و  تاثیر گذار آن نیز، در پرورش شخصیتی و سلامت روان اکنون و آینده کودک چشم پوشی نمود...

نوجوان و خانواده

یکی از مولفه های مهم‌ موفقیت خانواده‌های مستحکم، استوار و سالم  برقراری ارتباط خانوادگی باز و ثمر بخش است.

در فضایی از عشق و محبت، هر یک از اعضای خانواده خواهند توانست به‌صورت کاملا آزاد و بی‌پرده،از اندیشه ها احساسات ،علایق و... گفتگو نمایند و چالش های متفاوت زندگی را به بحث نشینند و در سایه این اعتماد و اطمینان با مشکلات ناگزیر زندگی در کمال امنیت خاطر ،مقابله کنند. به دیگر سخن ، چنین می توان اظهار نمود که  سلامت ارتباطی ، ضمیمه و پیوستی بر قابلیت رشد و پیشرفت تک تک اعضای خانواده است.

روان شناسان معتقدند، اهمیت برقراری چنین ارتباطات باز و سالم  خانوادگی ،در بحرانی ترین سن فرزندان (نوجوانی)، قابل اغماض نیست. وجود ارتباطی دوستانه، فی مابین والدین ونوجوان، بیش از دیگر روابط درون خانوادگی(زن و شوهری، خواهر و برادری، و...) مهم و ارزشمند است و این در حالی است که نمی توان از نقش سازنده و  تاثیر گذار آن نیز، در پرورش شخصیتی و سلامت روان اکنون و آینده کودک چشم پوشی نمود.

بروز خدشه ای هر چند کوچک، در این رابطه ی دوستانه و مهربانانه، بمانند زنگ هشدار دهنده و یا گاها زنگ خطری است که در مواقع لزوم و بحرانی، آهنگ ناخوشایندش، می تواند گوش های والدین را نوازشی گرم دهد تا به خود آمده و تا دیر نشده اقدامات پیشگیرانه و یا درمانی را اتخاذ ودر رفتار والدینی خود اِعمال نمایند.

حال، در این مقاله می خواهیم تا راهکارها و نکاتی را برای کمک به برقراری ارتباط باز و سالم با نوجوانان، مطرح کنیم تا در وقت مقتضی به کمکتان آید و بسیاری از مشکلاتتان را در این رابطه حل نماید:

احترام یادتان نرود: همگی می دانیم احترام کوچک و بزرگ ندارد؛ لازم است در مراودات خود حتی با خردسالان، رعایت ادب را داشته باشیم چه برسد در ارتباط با نوجوانی، که دیگر خود را کودک نمی بیند و ندای بزرگسالی نواخته و رفتارها و آداب اجتماعی بزرگ مآبانه را در صدر خزانه ی آموخته های رفتاریش قرار داده است . بدین سان ،برای اجتناب از تقابل رفتاری نوجوان، با احترام و ادب با او سخن بگوئید و مطالبه احتیاجات بفرمائید.

تحسین و تشویق، رکن اساسی  ارتباط با نوجوان است: او هنوز آن چنان بزرگ نشده است که دل از تعلقات خوشایند، ساده و زیبای کودکی اش بَرکند؛ لذا بهتر است هر از چند گاهی، جلایی به لطافت روح کودکانه ای بدهید که در حال پشت خم کردن به مصائب بزرگسالی است. به هنگام انجام رفتار و اظهار اندیشه ای  صحیح، او را  مورد تشویق قرار دهید.

به او اعتماد و اطمینان داشته باشید: از این پس، او را  امین و مدبری بدانید که می توانید به او اعتماد داشته و از اظهارات درست و مناسب وی ، در جهت سر و سامان دادن به  تصمیمات مهم خانواده،شغلی، اجتماعی و ... نهایت استفاده و بهره را ببرید.

نکته: تنها اندیشه و بیان درایت و شایستگی او کافی نیست با رفتار و عمل خود، صحت اندیشه تان را به او القاء و تصدیق نمائید.

خواسته ها و انتظاراتتان را متناسب با سن نوجوان تنظیم نمائید و همزمان با او حرکت کنید. راجع به آنچه می گویند،هر چند پیچیده و یا بیهوده، به بلوغ سنی اش توجه داشته باشید و میزان سن او را در نظر بگیرید

به او افتخار کنید: بهتر است برای افتخارات علمی،هنری،ورزشی و... نوجوانتان جشن بگیرید و دوستان و اقوام نزدیک را مطلع سازید و در حضور آنان به داشتن چنین فرزندی ببالید. شاید این نکته، از نظر برخی از خوانندگان تعبیری چون "این لوس بازیها چیه؟ اونم جلوی جمع!" داشته باشد ولی ما می گوئیم برای افزایش اعتماد به نفس فرزند و ترغیب او برای کسب دست آوردهای جدیدی که منفعت حتمی آینده او بدان طریق رقم می خورد، اهتمام بورزید.

به او تمرکز و توجه داشته باشید: توجه به مهارت‌های متفاوت فرزندان موضوع بسیار حائز اهمیتی است، یقین داشته باشید با همه کس نمی توان در یک حالت مشابه یا در یک سطح مشابه ارتباط برقرارنمود.

با توجه به تفاوت های فردی هر فرزند با او رفتار نمائید. بی شک به کارگیری شیوه های رفتاری اِعمال شده در نوجوان بزرگتر ،برای نوجوان کوچکتر شما مفید و سازنده نخواهد بود.

به او گوش دهید: به احساسات و اندیشه های منطقی بزرگسالانه او که با خیالپردازیهای کودکانه نیز توام است ، توجه کنید و راجع به آن ها گفتگو کنید البته بدون زبان تمسخر،انتقاد، نکوهش و قضاوت. اندیشه هایی را که رنگ و بوی عاقلانه ای دارند پرورش دهید و به مرحله اجرا و عمل سوق دهید.

نکته: توجه و دقت خود به صحبت‌های فرزندانتان را، به صورت کلامی(مثلا، پرسش یک سوال از آنچه که بیان می‌کند ، منظور شما این است که ...) و غیر کلامی(نگاه کردن ، تکان دادن سر و ...) نشان دهید.

همگام او باشید: خواسته ها و انتظاراتتان را  متناسب با سن نوجوان تنظیم نمائید و همزمان با او حرکت کنید. راجع به آنچه می گویند،هر چند پیچیده و یا بیهوده، به بلوغ سنی اش توجه داشته باشید و میزان سن او را در نظر بگیرید.

نوجوان و خانواده

برای رسیدن به نوجوان تان راهی درست بیابید: اگر مطابق میل او رفتار می کنید و یا بر خواسته های او احترام می گذارید و دل به دلش می دهید و ... ؛ اما دریغ از اندک التفات و توجه او به شما.

نگران و ناراحت نباشید، نوجوان شما در حال گذران سیر طبیعی دوران استقلال است و عدم پاسخگویی مثبت او به عنایات شما، بخشی از تفکر نفی گرایانه اوست که با گذر زمان و اندکی پیشه صبراز جانب شما قابل حل خواهد بود.

نکته: به این گونه والدین توصیه می شود، درایت و صبر نا تمام شما حلال مشکلات طبیعی نوجوانتان خواهد بود و گرنه با عدم اهتمام و بی اهمال های خود، بستر ناسازگاری بیشتر او را فراهم خواهید آورد که دیگر به سختی می توان چاره ای برای ترمیم آن یافت.

به جهت‌ دهی اختلاف نظرها بپردازید: ممکن است در گفتگوهای خود با نوجوان دچار سوء تفاهم شده و بگو و مگو کنید؛ در جریان بحث ها و مشاجرات ، عواطف و احساسات جریحه دار می شوند و شرایط دشواری را برای ارتباط موجه طرفین ایجاد می نمایند که این خود، موضوع بسیار حائز اهمیتی می باشد. ارتباطات مایوس و دلسرد کننده، کم بازده و بی‌کفایت می تواند پلی برای عدم رضایت دائمی و رابطه های غمگین و ناخشنود نوجوان با والدینش باشد؛ بدین ترتیب است که عقل سلیم حکم می کند راه حل اختلافات را جهت‌یابی کرده و به سمت معینی سوق دهید.

قاطع و مطمئن باقی بمانید: افراط و تفریط نکنید. برای نوجوانتان، والدی قاطع باشید و به او تفهیم نمائید که درعین ارائه اختیارات و ارزشمندی به او، چهارچوبی دارید که اجازه کوچکترین تخطی با آن حریم را نخواهید داد و درصورت هر گونه تجاوزی، شدت عمل نشان خواهید داد.

نوجوانتان هنوز به این اقتدار و صلابت رفتاریتان نیازمند است.

ارتباط پیوسته و مکرر داشته باشید: در سبک زندگی پرمشغله امروزی، گاهی یادمان می رود برای فرزندانمان وقت بگذاریم ،گفتگو کنیم و گوش شنوایی برای شنیدن وقایع شاد و غمگین زندگی شان داشته باشیم . ما غافل از آنیم که بی توجهی ها و بی اهمالی های امروزمان، به مرور زمان و در آینده ای نه چندان دور،کشمکش ها و  درگیری های ناگریزی را به وجود خواهد آورد که خود مسبب اصلی آن بوده ایم.

پیشنهاد می کنیم از هر لحظه برای ارتباط مستقیم و یا غیر مستقیم با نوجوانتان استفاده نمائید؛ در اتومبیل با یکدیگر صحبت کنید، شام را با هم صرف کنید، تلفنی جویای احوالش باشید، پیامک و ایمیل دهید و ... .

بر قدرت و نیروی خود، تمرکز کنید: برای چندمین بار است که دوران نوجوانی فرزندانتان را تجربه می کنید؟ بسیاری از والدین در اولین تجربه شان از تجارب بسیاری برخوردار نیستند و حتی برخی  دیگر از والدین  در چندمین تجربه ی برخورد  خود با نوجوان، دچار اشکالاتی در برقراری ارتباط مفید و ثمربخش می شوند. این مسئله به خودی خود نشان دهنده  کوتاهی و ضعف شما نیست بلکه عدم تلاش و ممارست شما در جهت ترمیم این نقص ،بسیار مضحک است و جایی برای تامل دارد.

روان شناسان پیشنهاد می کنند: برای کاهش مصائب این راه و افزایش گرایش و تمایل تان به ارتباط ،بهتر است نقاط ضعف و قوت ارتباطاتتان را بشناسید و برای تمرین مهارت‌های ارتباطی ‌تان وقت بگذارید

کسب اطلاعات کنید: برای شناخت روحیات و خصوصیات یک نوجوان نیازمند آگاهی هایی می باشید که بتوانید به بهترین نحو ممکن و با توجه به اقتضاعات سنی فرزندتان، ارتباط تان را مدیریت نمائید. کتاب های  انتشار یافته در این باب بسیار است تنها همت شما را برای مراجعه به بازار می طلبد.

امیدواریم که از نکات و راهکارهای ارائه شده فوق، به‌نحو احسن استفاده کنید و نتایج درخشان این نکات کلیدی را در لحظه‌لحظه زندگی‌تان مشاهده کنید.

نسرین صفری

بخش خانواده ایرانی تبیان


مطالب مرتبط :

آداب گرم کردن رابطه با نوجوان

دو قدم مانده به مرد شدن

تربیت دینی در روزهای بحرانی

رفیق نوجوانتان باشید

با فرزندتان درباره بلوغ حرف بزنید

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.