مشاركت انتخاباتی در ایران و سایركشورهای جهان

با وجود این، در بسیاری از كشورهای پیشرفته كه ادعای پرچمداری دموكراسی در جهان را یدك می‌كشند، میزان مشاركت مردم در انتخابات با وجود سابقه طولانی آنها در برگزاری آن، چندان چشمگیر نیست.

در این رابطه باید گفت كه میزان مشاركت انتخاباتی در كشوری مانند آمریكا، به طور میانگین حدود 48 درصد بوده است و در برخی سال‌ها به طور مثال، 1986 و 1998 به 36 درصد نیز رسیده است. میانگین مشاركت مردم در انتخابات طی چند سال اخیر در لهستان حدود 51 درصد، سوئیس 54 درصد، جمهوری آذربایجان 47 درصد و پاكستان تقریبا 45 درصد بوده است. این میزان مشاركت، بویژه در كشورهای غربی و در سال‌های اخیر، به دلیل بحران‌های سیاسی و اقتصادی و نارضایتی مردم از سیستم سرمایه‌داری و لیبرالیسم، كمتر نیز شده است. در بسیاری از كشورهای همسایه نیز انتخابات در سطوح پایین، به صورت نمایشی و با مشاركت حداقلی اقشار مختلف مردم صورت می‌پذیرد.

انتخابات مختلف از سال 2000 تاكنون، در ایالات متحده آمریكا

در بسیاری از كشورهای جهان، بویژه كشورهای خاورمیانه نیز، برگزاری انتخابات، برخورداری از حق رأی و شركت در انتخابات هنوز چالشی عمده محسوب می‌شود. همچنین، در بسیاری از كشورهای غربی زنان در نیم‌قرن اخیر، حق رأی پیدا كرده‌اند، سوئیس تا 1971 و انگلستان تا 1918 زنان از حق دادن رأی محروم بودند. در برخی كشورها نیز زنان هنوز از حق رأی محروم هستند. امروز نیز افراد زیر 18 سال در اغلب كشورهای جهان از دادن رأی محرومند.

با این وجود، در جمهوری اسلامی ‌ایران عمدتا انتخابات وسیع با مشاركت مردمی برگزار می‌شود. شایان ذكر است كه اولین انتخابات جمهوری اسلامی ‌تنها 45 روز پس از پیروزی انقلاب اسلامی، یعنی در 12 فروردین 1358، برگزار گردید كه این موضوع در جهان بی‌سابقه است و كوتاه‌ترین زمان برگزاری انتخابات در یك كشور پس از به ثمر رسیدن انقلاب در آن كشور محسوب می‌شود. نكته قابل توجه و برجسته دیگر این است كه در این انتخابات بیش از 98 درصد از واجدین شرایط در رأی‌گیری شركت كردند. با این وجود، باید گفت كه مشاركت انتخاباتی در ایران، هم از بعد منطقه‌ای و بین‌المللی و هم از بعد داخلی به دلایل شرایط خاص كشور اهمیت فراوانی دارد. جامعه ما مبتنی بر مردم‌سالاری دینی است و به طور متوسط سالی یك انتخابات داریم. قانون اساسی كشور نیز دخالت آحاد مردم در سرنوشت خود را بسیار مورد تأكید قرار داده است. دلیل عمده شركت در انتخابات در ایران، رقم زدن سرنوشت خود به عنوان یك مسلمان آگاه و مسوول است، در حالی كه این مسوولیت در سایر كشورهای جهان مشاهده نمی‌شود. دومین دلیل مشاركت بالای مردم ایران در انتخابات، وفادار ماندن آنها به نظام در طول 32 سال گذشته و حمایت از آن است و دلیل دیگر این است كه مردم ایران می‌دانند كه رأی آنان تأثیرگذار است و منتخبان آنها می‌توانند مطالباتشان را پیگیری كنند.

به همین دلیل، میانگین مشاركت مردم در همه انتخابات برگزار شده كشور بالاتر از دیگر كشورها بوده و این میزان مشاركت حتی در كشورهای مدعی دموكراسی نیز دیده نمی‌شود. این حضور، مشاركت و همراهی مردم در عرصه‌های مختلف انقلاب اسلامی ‌به عنوان نقطه قوت و پشتوانه‌ای عظیم برای نظام و انقلاب محسوب می‌شود. نظام انتخابات كشور نیز مردمی و سالم‌ بوده و مردم در همه فرآیندهای اجرای آن نقش و حضور مستقیم دارند.

پس از پیروزی شكوهمند انقلاب اسلامی‌ایران، تاكنون بیش از 33 انتخابات در موضوعاتی نظیر رفراندوم جمهوری اسلامی، مجلس خبرگان رهبری، مجلس شورای اسلامی، تدوین قانون اساسی، انتخابات ریاست‌جمهوری و شوراهای اسلامی‌ در كشور ما انجام پذیرفته است و به‌‌رغم ایجاد چالش‌هایی از سوی برخی كشورهای خارجی و تحمیل جنگ، ترورها و مسائل داخلی، مشاركت مردمی‌هرگز از 50 درصد پایین نیامده و در ارزیابی و مقایسه با انتخابات دیگر كشورهای جهان، در تمامی قاره‌ها، این بیشترین آمار مشاركت و حمایت مردمی ‌مداوم از نظام سیاسی خود است، به گونه‌ای كه میزان مشاركت مردمی‌ در جمهوری اسلامی ‌ایران با اعتقادات دینی و گرایش‌های سیاسی و حمایت از نظام خود، بیشترین آمار شركت كننده و برگزار كننده را دارد.

می‌توان گفت در نظام اسلامی‌ ایران، انتخاب و رأی ملت به معنای واقعی به رسمیت شمرده شده است. در الگوی اسلامی، همه شهروندان جامعه اسلامی با هر گرایش و سلیقه و مذهبی حق رأی دارند و می‌توانند در انتخابات مشاركت داشته باشند. این الگو امروز به عنوان رقیبی برای نظام‌های دموكراتیك غربی درآمده است. جمهوری اسلامی‌ ایران مدل و ساختار جدید حكومتی به دنیا معرفی كرده كه 2 شاخصه اصلی این ساختار، مردم و دین است. این عناصر قوام و دوام ویژه‌ای به نظام بخشیده و با اثبات كارآمدی آن، امروز نظام و انقلاب اسلامی ‌را به عنوان یك نظام الگو در جهان مطرح كرده است.

با توجه به در پیش بودن نهمین دوره از انتخابات مجلس شورای اسلامی ‌نگاهی به جدول میزان مشاركت در 8 دوره گذشته  گویای همین میزان مشاركت بالا در این انتخابات است.

در حالی كه عرف بین‌المللی شركت 25 تا30 درصد مردم در انتخابات را برای مشروعیت آن كافی می‌داند، همان گونه كه ملاحظه می‌شود، همواره میزان مشاركت در انتخابات مجلس در كشورمان بالاتر از نیمی از واجدین شرایط بوده است.

این در حالی است كه نظام جمهوری اسلامی در طول 32 سال گذشته با دسیسه‌های مختلف از سوی بیگانگان و مزدوران داخلی آنان مواجه بوده است

از سوی دیگر، میزان شركت مردم در انتخابات در این 8 دوره، دال بر رضایت عمومی ‌و نیز علاقه و اعتماد به ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب اسلامی است. اما آنچه در این مقطع اهمیت دارد، شیطنت‌های اخیر بیگانگان در افزایش تحریم‌ها و جنگ رسانه‌ای شدید علیه جمهوری اسلامی با هدف كاهش حضور مردم در انتخابات است. مردم ایران در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی نشان داده‌اند كه از نیات بیگانگان با حضور با صلابت خود در انتخابات، بار دیگر پاسخ مناسبی‌ به آنان خواهند داد.

منبع : جام جم