تبیان، دستیار زندگی
نقد و برسی کلی آثار سی امین جشنواره فیلم فجر، آیا آثار کیفیت مطلوب را داشت؟ آیا نسبت به جشنواره های قبل فیلم های ارئه شده قوی تر بود یا ضعیف تر؟ این جشنواره را رد یا تایید میکنید؟
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : مجتبی شاعری
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

جشنواره سی ام مردود شد؟


نقد و برسی کلی آثار سی امین جشنواره فیلم فجر، آیا آثار کیفیت مطلوب را داشت؟ آیا نسبت به جشنواره های قبل فیلم های ارائه شده قوی تر بود یا ضعیف تر؟


جشنواره فیلم فجر

جشنواره ی فیلم فجر سال های پرفراز و نشیبی داشته. سال هایی که در آن اتفاق ویژه ای نیفتاده، سال هایی که بی نظم بوده، سال هایی که امید به آینده را در افق روشنی نوید داده، سال هایی که جوانترها همه را شگفت زده کرده اند، سال هایی که از حضورکارگردانان بزرگ خالی بوده، سال های معدودی که چند فیلم خوب، کار را برای هیئت داوران سخت کرده و انتخاب بهترین ها برای منتقدین و مخاطبین مناقشه برانگیز بوده است. در همین جشنواره ی فجر کارگردان های جوانی متولد شده اند که امروز به عنوان پیش کسوت معرفی می شوند و کارگردان هایی که با توجه به نشان دادن استعداد و اتفاق های مهم سینمایی در محاق فرو رفته اند و دیگر یا کار نکرده اند و یا اگر هم فیلمی ساخته اند چنگی به دل نزده. سال هایی که  شاید وقتی دیگر، هامون، اجاره نشینها، پرده ی آخر، مهاجر، سفر به چذابه، گال، بچه های آسمان، کلید، شهرزیبا، همسر، شبح کژدم، سرب، لیلا، از کرخه تا راین، آژانس شیشه ای، کیمیا، سرزمین خورشید و ... را در تاریخ ایران ماندگار کرده است.

هرچند که فیلم ها را، فیلم سازان می سازند و لیست فیلم های کارگردان با توجه به زمان ساخت تحلیل نمی شود ولی باید پذیرفت که با توجه به مدیریت سینمایی هر دوره ترکیب فیلم ها قابل بررسی است. رویکرد مدیریت سینمایی کشور، موثر در ساخت فیلم های سازندگان آن فیلم هاست. انوار، بهشتی و مرحوم سیف الله داد از مدیران سینمایی هستند که نفوذ اندیشه یشان و یا شاید نوع نگاه شان در برنامه ریزی در شکل یافتن این ساختار بیشتر نمود پیدا می کنند. فیلم هایی که در سال های جنگ و دفاع مقدس ساخته شده اند با شرایط ویژه ی جامعه، کمبود امکانات و بودجه ی محدود، در زمانی که طبیعی است اولویت کشور در دفاع و بعد فراهم کردن مایحتاج معیشتی مردم است با این حال پرداختن به سینما به عنوان تأثیرگذارترین مدیای فرهنگی یک حسن محسوب می شود. امتیازی که باعث شده، فیلم های ساخته شده در آن دوران هنوز قابل دیدن باشد. رعایت تکنیک با همان بضاعت زمان موجود، روند منطقی روایت، بازی های روان و پخته از، جمله نشانه های ماندگاری فیلم های آن دوران است.

با این وجود سوال مهم و اساسی که مطرح می شود این است که آیا فیلم هایی که در این سال ها ساخته می شود مثل همان دوران به عنوان اتفاق های ویژه ی تاریخ سینمای ایران باقی خواهند ماند یا نه؟

جشنواره ها در همه جای دنیا، حکم یک مسابقه را دارند و البته رویکردی که برگزارکنندگان آن جشنواره به سینما دارند، در همه ی کشورهای دنیا جشنواره های زیادی برگزار می شود که البته از طرف برگزارکنندگان احترام به عنوان انتخاب شده تا حدودی رعایت می شود. وقتی جشنواره ای عنوان بین المللی دارد و هر سال اکثر جوایز بین المللی به فیلم های ساخته شده در کشور میزبان اختصاص می یابد، علامت سوال بزرگی برای مخاطبین ایجاد می کند و خطری که سال های بعد جشنواره را تهدید می کند، پیش بینی شرکت کنندگان غیروطنی از نوع قضاوت ها و داوری است و طبیعتاً به حضور در جشنواره راغب نخواهد بود. همزمانی چند بخش که همه مشمول داوری هستند این لزوم پرداخت را دچار تردید می کند. در جشنواره ی فیلم فجر علاوه بر بخش بین الملل که علاوه بر نوع داوری ها، در جذب مخاطب هم دچار اشکال است بخش مسابقه ی سینمای ایران در جشنواره ی فیلم فجر آن قدر پررنگ است که توجه چندانی به بخش بین الملل نمی شود.

این که کدام فیلم ها خواهند توانست یخ اکران را در سال 91 بشکنند در ابهام باقی می ماند

این اتفاق نامبارک برای فیلم های مستند هم وجود دارد. تا جایی که در زمان پخش فیلم ها شاهد حضور تعداد اندکی تماشاگر هستیم. حتی در سینمایی که اهالی رسانه و منتقدین و سینمایی ها، حضور دارند، استقبال مخاطب تا حدی کم است که فیلم برای صفر نفر اکران می شود. در جشنواره ی امسال در برخی سئانس های فیلم های مستند اصلاً اکرانی صورت نگرفت شاید این امر به جهت پیش بینی مسئولین برگزاری بوده است که در صورت نبودن مخاطب، اکران های بدون تماشاچی، مضحک تر جلوه نکند.

در جشنواره ی امسال با تمهیدی که دبیرخانه در مورد اعلام ضرب الاجل رساندن فیلم ها، اعلام کرده بود تغییر چندانی در جدول نمایش فیلم های ایرانی دیده نشد. پیشرفت امکانات سخت افزاری که در چند سال گذشته صورت گرفته در بهبود وضعیت اکران موثر بود ولی ترکیب فیلم ها، دمدستی بودن، سفارشی بودن و شتابزدگی در فیلم ها دیده می شد. به این موارد اداهای روشنفکری و سینمای ضد داستان و فیلم نامه های بی مایه را هم می توان اضافه کرد. جشنواره ی فیلم فجر آیینه ی تمام نمای وضعیت اکران در سال پیش رو برای سینمای ایران است. این که کدام فیلم ها خواهند توانست یخ اکران سینما را در سال 91 بشکنند در ابهام باقی می ماند.

مجتبی شاعری

 بخش سینماوتلویزیون تبیان