هرگز نگو حتما چنین می‌کنم و چنان!

تا حالا شده با خودتان تصمیم بگیرید که دیگر هرگز کاری را انجام ندهید یا عزم خود را جزم کنید که حتما فلان کار را انجام دهید و هنوز چیزی از این تصمیم قاطع و محکم نگذشته که آن را می شکنید و خلافش را انجام می دهید .

صدها بار تصمیم گرفته ایم مثلا کارهایمان را به فردا نیاندازیم و با خود عزم می کنیم که همین الآن همه را انجام دهیم و ناگهان یک اتفاق غیر مترقبه می افتد و یا ضعفی بر ما عارض می شود و ما را در آنچه اراده کرده بودیم ناکام می گذارد .

یا در دیگر موارد مثلا اراده برای خریداری یک کالای خاص ،سرمایه گذاری در یک زمینه و ...واقعا چرا اینگونه است ؟

و یا گاه هزاران مشکل و گرفتاری ما را احاطه کرده است و ناگهان نسیم گره گشایی می وزد و مشکلات ما را یک به یک حل می کند .

خدای را به فسخ عزیمت ها شناختم

جمله مشهوری از نهج البلاغه است از مولا امیرالمؤمنین (علیه السلام) که : « خدای  را به بر هم زدن اراده ها و وا شدن گره ها و شکستن همت ها شناختم » و در کتاب « غرر و درر » این جمله نیز افزوده دارد: « و گشودن سختی و بلا برای کسی که نیت خود را برای او خالص گرداند. » (1)

یعنی از جمله دلیل ها برای شناختن خداوند از بین بردن تصمیم هاست. چه بسیار واقع می شود که شخص عازم بر انجام یا ترک کاری است ناگاه از آن منصرف می شود و چون این فسخ عزم و اراده حتماً سببی دارد دانسته می شود که یک قدرت فوقی است که بر بشر است تا جائی که تصمیم های او هم تابع اراده او است و از هر جهت بشر مقهور او است، و نیز از جمله دلائل خداوند اینست که بسیار دیده می شود کار بر کسی بسته می شود و در گره می افتد یا در سختی و بلائی واقع می شود و همین که به درگاه خدا از روی خلوص نیت رو می آورد و از او گشایش آن گره و رفع آن بلا را می طلبد امر او را اصلاح می فرماید.»

رهائی حسن مثنی و دعاء فرج

برای نمونه قضیه ای از تاریخ ذکر می شود: ولید بن عبدالملک مروان به صالح بن عبدالله المرّی که از طرف ولید حاکم مدینه بود نوشت که: باید حسن فرزند حضرت مجتبی (علیه السلام) را که در زندان آن ملعون بود بیرون آوری و در مسجد رسول خدا پانصد تازیانه بزنی. «صالح» آن بزرگوار را از زندان به مسجد آورد و مردم جمع شدند آنگاه بر منبر رفت تا نامه ولید را بخواند و سپس حکم را اجرا کند.

در این حال حضرت علی بن الحسین زین العابدین(علیه السلام) وارد مسجد شدند و مردم برایشان راه دادند تا خود را به جانب حسن مثنی رسانید و فرمود: ای پسر عم، خدای را به دعاءالکرب بخوان! گفت آن دعا کدامست؟ حضرت تعلیمش فرمود (2) و برگشت و حسن این دعا را مکرر می خواند تا صالح از خواندن نامه فارغ شد و از منبر پایین آمد تا آن حکم را اجرا کند، ناگاه گفت: به نظرم حسن مظلوم باشد فعلاً در اجراء حکم ولید باید صبر کرد تا ثانیاً به خلیفه مراجعه کنم چون با خلیفه مکاتبه کرد و در پاسخش نوشت او را از زندان آزاد کن و صالح حسن را آزاد کرد.»(3)

حائل شدن خدا بین دل و شخص

و مانند این داستان بسیار و افزون از شمار است بلکه هر آدمی در مدت عمرش هزاران مرتبه فسخ عزیمت و باز شدن گره از کار و شکستن تصمیم برایش پیش آمده است، بنابراین باید به یقین دانست که دل او و همه بشر تحت تصرف و تسخیر و تربیت حضرت آفریدگار است چنانچه خودش می فرماید: « و بدانید که خداوند میان شخص و دلش حائل می شود» (4) و آشکار است که از موارد حائل شدن خدا همان فسخ عزیمت ها است .

و این مواقع است که ما عمیقا در می یابیم که ما در این دنیا هیچ کاره ایم، امر امر خداست و تا او نخواهد برگی از جای نمی جنبد .

«هرگز نگو من فردا فلان کار را می کنم مگر اینکه بگویی اگر خدا بخواهد» (سوره ی کهف آیه 23)

پی نوشت ها:

1. عرفت الله بفسخ العزائم و حل العقود و نقض الهمم – و کشف الضر و البلیة لمن اخلص له النیه (کتاب غرر و درر)

2. لا اله الا الله الحلیم الکریم. لا اله الا الله العلی العظیم سبحان الله رب السموات السبع و رب الارضین السبع و رب العرش العظیم والحمدلله رب العالمین.

3. سفینة البحار جلد اول صفحه 456

4. سوره انفال آیه 24

منبع: قلب سلیم، شهید آیت الله عبدالحسین دستغیب، صص 128 و 129