روایاتی نویدبخش درباره صلوات
ظاهر امر این است که ما با صلوات فرستادن برای رسول خدا صلی الله علیه و آله و اهل بیت مطهرش علیهم السلام دعا کرده و از خداوند متعال ترفیع درجه آن پاکان را خواستاریم. سوالی که ممکن است به ذهن آید این است که چنین کاری با قبول درستی و ارزشی که دارد چه سودی را متوجه ما می کند؟ به بیان دیگر؛ آیا صلوات برای کسی که آن را بر زبان جاری می کند نیز اثری دارد؟ نوشته زیر بر آن است تا با استناد به آیات و روایات برخی آثار صلوات را برشمرد.
نیل به فوز عظیم
قرآن کریم همگان را دعوت به اطاعت از خداوند متعال کرده و اثر این پیروی را هم نیل به رستگاری بزرگ اعلام می کند؛ مَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ فازَ فَوْزاً عَظیماً.(71/احزاب)
یکی از دستورات الهی، صلوات بر محمد و آل محمد است که آیه 56 سوره احزاب و روایات مربوطه، ما را به آن رهنمون می سازند. بنابراین کسی که بر محمد و آل طاهرش صلوات می فرستد به این دستور الهی جامه عمل پوشانده و بنا به وعده قرآن کریم به فوز عظیم نائل خواهد شد.
پاسخ خداوند متعال به صلوات فرستنده
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: مَنْ صَلَّى عَلَیَّ مَرَّةً صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ عَشْراً؛ هر کس یک صلوات نثار من کند خداوند ده صلوات نثار او خواهد کرد و همینطور این نسبت را با ضریب ده ادامه دادند و در نهایت فرمودند هر کس هزار صلوات بفرستد لَا یُعَذِّبُهُ اللَّهُ فِی النَّارِ أَبَداً ؛ خداوند او را از آتش دوزخ می رهاند.[1]
صلوات ملائکه و سایر مخلوقات بر صلوات فرستنده
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: مَنْ صَلَّى عَلَیَّ مَرَّةً صَلَّتْ عَلَیْهِ الْمَلَائِكَةُ؛ کسی که بر من یک صلوات فرستد؛ ملائکه بر او صلوات می فرستند و کسی که ملائکه بر او صلوات فرستند خدا بر او صلوات می فرستد و کسی که به این توفیق نائل شود تمام آسمان و زمین بر او صلوات می فرستند.[2]
نکته:
شاید در نگاه اول، این روایت عجیب و دور از باور به نظر آید؛ اما به مراجعه به قرآن این تعجب برطرف می شود؛ چرا که قرآن کریم تمام موجودات عالم را تسبیح گوی حق معرفی می کند؛ إِنْ مِنْ شَیْءٍ إِلاَّ یُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَ لكِنْ لا تَفْقَهُونَ تَسْبیحَهُمْ؛ وهیچ چیزى نیست مگر اینكه همراه با ستایش، تسبیح او مىگوید، ولى شما تسبیح آنها را نمىفهمید(44/اسراء) حال که چنین است هیچ منعی ندارد که همگی همنوا با پروردگارشان بر کسی صلوات بفرستند.
شفاعت رسول خدا صلی الله علیه و آله نصیب او می شود
رسول خدا صلی الله علیه و آله به امیرالمومنین علیه السلام فرمود:یَا عَلِیُّ مَنْ صَلَّى عَلَیَّ كُلَّ یَوْمٍ أَوْ كُلَّ لَیْلَةٍ وَجَبَتْ لَهُ شَفَاعَتِی وَ لَوْ كَانَ مِنْ أَهْلِ الْكَبَائِرِ؛ هر کس، هر روز و یا هر شب بر من صلوات فرستد شفاعت من شامل او می شود؛ هر چند او اهل گناه کبیره باشد.[3]
صلوات، کفاره گناهان است
امام رضا علیه السلام فرمود:مَنْ لَمْ یَقْدِرْ عَلَى مَا یُكَفِّرُ بِهِ ذُنُوبَهُ؛ کسی که قادر نیست کفاره گناهان خود را ادا کند فَلْیُكْثِرْ مِنَ الصَّلَوَاتِ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ؛ بر محمد و آلش بسیار صلوات فرستدفَإِنَّهَا تَهْدِمُ الذُّنُوبَ هَدْماً ؛ چرا که صلوات گناهان نابود می کند.[4]
خداوند امور دنیا و آخرت صلوات فرستنده را کفایت می کند
امام صادق علیه السلام فرمود: مردى نزد رسول خدا ص آمد و عرض كرد: اى رسول خدا! یك سوم دعاهاى خود را بشما اختصاص دهم؟ فرمود: نیكو است. عرض كرد: اى رسول خدا! نیمى از دعاهاى خود را مخصوص شما گردانم؟ فرمود: این بهتر است. عرض كرد: همه دعاهایم را براى شما قرار دهم؟ فرمود: در این صورت خداى عز و جل آنچه از كارهاى دنیا و آخرتت كه تو را اندوهناك می كند كفایت فرماید.
شخصی پس از دعا در حق امام صادق علیه السلام؛ از آن حضرت پرسید: آن مرد چگونه دعایش را براى رسول خدا صلی الله علیه و آله قرار داد؟ امام ع فرمود: لَا یَسْأَلُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ شَیْئاً إِلَّا بَدَأَ بِالصَّلَاةِ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ صلی الله علیه و آله؛ چیزى از خداى عز و جل درخواست نمی کرد جز اینكه ابتداء بر محمد و آلش علیهم السلام صلوات می فرستاد.[5]
موجب استجابت دعا می شود
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: بین هر دعا و ملکوت(مقام اجابت دعا) حایلی قرار دارد که نمی گذارد دعا به اجابت برسد تا اینکه یُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ؛دعا کننده بر محمد و آل او صلوات می فرستد. وقتی چنین کرد آن حجاب شکافته شده و دعا به هدف اجابت می رسد. اگر این کار نشد (صلواتی بر محمد و آلش نثار نکرد) دعای او بالا نخواهد رفت. [6]
اجر هفتاد و دو شهید با یک صلوات
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: هر کس بگوید: صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ؛ خداوند اجر هفتاد و دو شهید را به او اعطا کرده و او را چنان از گناهان پاک می کند که گویا تازه از مادر متولد شده است. [7]
بشارت به بهشت قبل از رحلت
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: مَنْ صَلَّى عَلَیَّ أَلْفَ مَرَّةٍ لَمْ یَمُتْ حَتَّى یُبَشَّرَ لَهُ بِالْجَنَّة؛ هر کس هزار صلوات نثار من کند قبل از رحلتش او را به بهشت بشارت خواهند داد.[8]
پی نوشت ها:
1. جامع الأخبار ص 58
2. همان ص59
3. بحار الأنوار ج91 ص 63
4. جامع الأخبار ص 59
5. اصول کافی ج2 ص493
6. بحار الأنوار ج91 ص 64
7. روضة الواعظین و بصیرة المتعظین ج2، ص 323
8. جامع الأخبار ص 60
امید پیشگر بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان