7 پرسش و پاسخ درباره میان وعده غذایی دانش آموزان در مدرسه

اشاره:

همزمان با شروع سال تحصیلی جدید، یکی از دغدغه های گروهی از والدین ، مساله میان وعده غذایی بچه ها در مدرسه است. برخی خانواده ها ، غذاهایی را در منزل برای فرزندانشان آماده می کنند و برخی نیز با دادن پول توجیبی آنان را در خرید میان وعده غذایی در مدرسه آزاد می گذارند. بیشتر کارشناسان تغذیه به تهیه میان وعده های مناسب غذایی توسط والدین تاکید دارند. ویژگیهای میان وعده مناسب غذایی دانش آموزان ، تاثیر آن بر سلامتی آنان و راههای تشویق کودکان و نوجوانان به مصرف میان وعده های مناسب از جمله سوالاتی بود که با گروه تغذیه مرکز تحقیقات بیماریهای گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در میان گذاشتیم که به شرح زیر از نظر خوانندگان عزیز می گذرد.

میان وعده، غذای مختصری است که بین غذاهای اصلی مصرف می شود. زمان مصرف میان وعده باید حداقل یک ساعت قبل از وعده اصلی باشد تا فرد اشتهای کافی برای مصرف ناهار و شام داشته باشد.

• میان وعده مناسب معمولا از چه مواد غذایی تشکیل می شود؟

- میان وعده مناسب معمولا شامل مواد غذایی است که بتواند مقداری از انرژی ، املاح و ویتامینهای مورد نیاز بدن را تامین کرده ، ایجاد سیری کاذب نکند. منظور از سیری کاذب این است که فقط احساس پری شکم ایجاد شود، در حالیکه مصرف میان وعده مناسب باید باعث رسیدن انرژی و مواد غذایی مورد نیاز سلول شود. مواد غذایی که بتوانند این انرژی مورد نیاز را به بدن برسانند عبارتند از: ساندویچ نان و پنیر که می تواند همراه با گردو، خیار، و یا گوجه فرنگی مصرف شود، انواع سبزیجات مانند هویج، انواع میوه های خشک و تازه، دانه های گیاهان ( مثل مغز پسته ، بادام )، کیکهای خانگی که می توانند به همراه شیر استفاده شوند و انواع ساندویچ تهیه شده در منزل مثل کوکو، کتلت و ....

• مصرف میان وعده در سلامت کودکان چه تاثیری دارد؟

- مساله مهم این است که بدن انسان در 24 ساعت شبانه روز در حال فعالیت است و برای اینکه سلولها بتوانند فعالیت خود را در شرایط مناسب و مطلوب انجام دهند، نیاز به انرژی ، املاح ، ویتامین و پروتئین دارند. بنابراین باید مواد مغذی مورد نیاز بدن در فواصل مناسب تقسیم شود. این مسئله بخصوص در مورد کودکان و  نوجوانان که در حال رشد و نمو هستند و فعالیت فکری بیشتری دارند بسیار حائز اهمیت است. به همین دلیل علاوه بر 3 وعده غذای اصلی ، 2 یا 3 میان وعده به صورت میان وعده صبح ، عصرانه و بعد از شام می تواند باعث تامین نیاز بدن آنان به این مواد مغذی شود.

• میان وعده نامناسب چیست و چه تاثیری بر سلامت کودکان می گذارد؟

- میان وعده نامناسب، آن چیزی است که نیاز سلولهای بدن را تامین نمی کند. اغلب این گونه مواد باعث می شود که کودکان وعده های اصلی را با رغبت و اشتهای کافی مصرف نکنند. این مسئله به راحتی می تواند وضعیت رشد کودکان بخصوص رشد قدی آنها را تحت تاثیر قرار دهد. میان وعده نامناسب به طور معمول دارای مقدار زیادی مواد قندی و چربی است و مصرف بی رویه آنها، به دلیل طعم خوبی که دارند بین کودکان رایج است و می تواند باعث ایجاد چاقی شود. این چاقی در واقع زمینه بروز چاقی در بزرگسالی است. به علاوه اکثر این مواد غذایی حاوی مقدار زیادی نمک هستند که خود می تواند خطر ابتلا به بیماریهای قلب و عروق ، نارسایی کلیه و فشار خون را افزایش دهد.

• چرا کودکان به مصرف میان وعده های مناسب تمایل ندارند؟

- اصولا کودکانی که در سنین مدرسه هستند تمایل دارند که پول توجیبی خود را آنطور که مورد علاقه خودشان است خرج کنند به همین دلیل کودکان در سنین مدرسه بیشتر اقدام به خرید مواد غذایی که در بوفه مدرسه ها و یا توسط دست فروش ها عرضه می شود می کنند، این مواد غذایی معمولا دارای کیفیت مناسبی نیستند. از طرف دیگر اجبار و اصرار والدین برای استفاده از تغذیه های آماده شده در منزل به دلیل اینکه به گونه ای این حس استقلال را تحت تاثیر قرار می دهد، باعث می شود تمایل به مصرف این مواد از بین برود.

• چگونه می توان کودکان را به مصرف میان وعده های مناسب تشویق کرد؟

- در این مورد همیشه بهترین راه آگاهی دادن به کودکان است. کودکان باید در مورد نیازهای تغذیه ای خود اطلاعات کاملی داشته باشند و این حالت تنها در صورتی میسر است که نیازهای رشدی را برای کودکان توضیح بدهیم. هیچ گاه اجبار و اصرار نمی تواند راه حل مناسبی باشد. این مساله تنها باعث می شود تمایل مصرف میان وعده و بخصوص میان وعده مناسب در کودک کاهش یافته و بالعکس تمایل به مصرف میان وعده های نامناسب افزایش یابد.

• میزان یک میان وعده مناسب چیست؟

- حجم مصرفی برای میان وعده ها نباید به حدی باشد که اشتهای کودک را برای مصرف وعده اصلی کم کند و یا حتی از بین ببرد.