دایركردن مركز فحشای كودكان !

لایحه حمایت از كودكان ونوجوانان كه در ماه اخیر تقدیم مجلس گردید ،لایحه ای است  هرچند غیر جنجالی اما  قانون كنونی حمایت از كودكان را نسخ می كند ؛  و اشكالاتی دارد  كه با اصل هدف و فلسفه تدوین لایحه تنافی دارد و سمت و سوی لایحه را نه تنها در جهت حمایت كودكان بلكه در جهت حمایت از مجرمین علیه كودكان و قاچاقچیان كودك سوق داده است ؛ نقد وبررسی برخی ابعاد این لایحه را تقدیم شما می نماییم

در این مقاله نقد تعریف وضعیت مخاطره آمیز در لایحه حمایت از كودكان  را تقدیم شما می كنیم و تاكید می گردد كه ایرادات متعدد لایحه كنونی بگونه ای است كه تصویب كلیات آن را نیز با تردید جدی مواجه می كند و ضرورت بازنویسی آن را بدیهی می سازد؛

  بند دال ماده یكم لایحه كودكان و نوجوان در تعریف وضعیت مخاطره آمیز مقرر می دارد :

اوضاع واحوالی که موجبات مداخله قانونی برای حمایت از کودک و نوجوان به منظورجلوگیری از بزه دیدگی و یا ورود آسیب به سلامت جسمی، روانی، اجتماعی، اخلاقی، امنیت و یا آموزش او را فراهم آورد.

این تعریف نیز از جهات متعددی دارای ایراد است  :

الف – عبارت  "اوضاع واحوالی که موجبات مداخله قانونی  .. را فراهم آورد " در این بند  شناخت مخاطره آمیز  بودن را به معیار  "اوضاع و احوالی كه قانون مداخله را لازم شمرده" منوط كرده است  در حالیكه به نظرمی رسد اگر مخاطره آمیز بودن را بخواهیم از این معیار بفهمیم كه از جمله مواردی است كه قانون مداخله را لازم شمرده  صحیح نیست و احاله به مجهول است به عبارت ساده تر از  آنجا كه در بسیاری از مواردی كه درمتن لایحه مداخله قانونی منوط به احراز وضعیت مخاطره آمیز شده است  این معنا ندارد كه خود این وضعیت را نیز منوط به احراز  احوالی بدانیم كه مداخله قانونی است و این دور  آشكاری است كه نیازی به تامل ندارد و راه حل این است كه شناخت موارد مخاطره آمیز را همچون قوانین گذشته (عینا مانند ماده11 قانون تصویب كنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت) عرفی و بدیهی بدانیم و دیگر به موارد تجویز مداخله قانونی ارجاع ندهیم تا آن دور مطرح نشود .

اگر سرپرست طفل یا نوجوان به دایر كردن مراكز جنسی برای اشخاص بزرگسال غیر از كودكان و نوجوانان اقدام نماید آیا به دلیل آنكه تعریف بند ت ماده یكم لایحه شامل آن نمی شود دیگر فحشاء مورد نظر لایحه محقق نیست  و وضعیت مخاطره برای كودك تحت سرپرستی اش نمی باشد؟!!به نظر می رسد این ابهامات باید رفع شود .

ب – ایراد عبارت "جسمی، روانی، اجتماعی، اخلاقی، امنیت و یا آموزش "در بند مشابه این مقرره مانند بند ب در تعریف بهره كشی اشاره گردید البته اینجا علاوه بر ایرادات پیشین اشكال دیگری نیز وجود دارد كه به دلیل واژه " امنیت و یا آموزش"  اضافه شده است كه می تواند باروش تفسیر ماده به ماده ( تفسیر یك بخش لایحه به قرینه بخش دیگر آن) به این نتیجه سوء منجر شود كه تفاوت موجود در بند ب ماده یك و بند دال حاكی از آن است كه از نظر قانون گذار صدمه و آسیب برای آموزش و امنیت مشمول صدمه به سلامت روانی و اجتماعی او نیست و لذا در موارد قبلی این موضوع دارای خلاء است ؛ به عبارت ساده تر یا لایحه در همه موراد باید عبارت "جسمی، روانی، اجتماعی، اخلاقی، امنیت و یا آموزش   " را به طور كامل میآورد یا عبارت " جسمی یا روحی " را كه جامعتر است بكار می برد و در غیر اینصورت خلاء ها و ابهامات و بالطبع تفاسیر متعدد و گاه متناقضی را در پی خواهد داشت  .

بند ت ماده سوم لایحه كودكان و نوجوان در تعریف  یك وضعیت دیگر مخاطره آمیز  مقرر می دارد

قوادی و یا دایر یااداره کردن مراکز فساد و فحشا توسط هر یک از والدین، اولیا یا سرپرستان قانونی و یا اشتهار آنها به فساد اخلاق و فحشا؛

این بند ماده سوم نیزازجهات متعددی دارای ایراداست:

الف  - در مورد عبارت " قوادی  یا دایر یااداره کردن مراکز فساد و فحشا " این مساله مطرح می شود كه سایر جرایم چرا ذكر نشده ؟ و اگر مقصود جرایم جنسی است این تخصیص چه دلیلی دارد ؟ به نظر می رسد ارتكاب جرایم غیر جنسی توسط سرپرستان طفل مثل قاچاق برای نوجوان خطر دارد و بعلاوه سایر جرایم خلاف عفت و جنسی نیز مطرح نشده است ؛ آیا اگر پدر و مادر طفلی  قاچاقچی هستند این كودك را نباید در معرض خطر تلقی كرد ؟

ب مقصود از " فحشا ء " در این ماده مبهم است زیرا با تعریفی كه در ماده یكم در خصوص فحشاء ارایه گردید این مساله مطرح می شود كه اگر سرپرست طفل یا نوجوان به دایر كردن مراكز جنسی برای اشخاص بزرگسال غیر از كودكان و نوجوانان اقدام نماید آیا به دلیل آنكه تعریف بند ت ماده یكم لایحه شامل آن نمی شود دیگر فحشاء مورد نظر لایحه محقق نیست  و وضعیت مخاطره برای كودك تحت سرپرستی اش نمی باشد؟به نظر می رسد این ابهامات باید رفع شود .

ج-  در خصوص عبارت و یا دایر یا اداره کردن مراکز فساد و فحشا  به نظر می رسد صرفنظر از اشكال مشابه اشاره شده در عبارت قبل كه در اینجا نیز عینا موجود است (عدم توجه جرایم دیگر مثل دایر كردن محل برای شرب خمر و قمار و...موضوع موادی مثل 704و703قانون مجازات اسلامی و این اشكال كه آیا اگر پدر و مادر طفلی  شرابخوار هستند و قمارباز هستند این كودك را نباید در معرض خطر تلقی كرد ؟)

به نظر می رسد تدوین كنندگان لایحه برای تدوین این عبارت  دقیقا به قانون تعزیرات كنونی  نظر داشته اند و ماده 637قانون مجازات را الگو قرار داده اند اما این الگو برداری كامل و صحیح انجام نشده است و بند ب این جرم از قلم افتاده است .

این ماده مقرر می دارد  افراد زیر به حبس از یك تا ده سال محكوم می‌شوند و در مورد بند "‌الف" علاوه بر مجازات مقرر، محل مربوطه به طور موقت با نظر‌دادگاه بسته خواهد شد:

‌الف - كسی كه مركز فساد یا فحشا دایر یا اداره كند

ب - كسی كه مردم را به فساد یا فحشا تشویق نموده یا موجبات آن را فراهم نماید.

‌تبصره - هر گاه بر عمل فوق عنوان قوادی صدق نماید علاوه بر مجازات مذكور به حد قوادی نیز محكوم می‌گردد.

سوال این است كه عدم توجه جرایم دیگر مثل دایر كردن محل برای شرب خمر و قمار و...موضوع موادی مثل 704و703قانون مجازات اسلامی و این اشكال كه آیا اگر پدر و مادر طفلی  شرابخوار هستند و قمارباز هستند این كودك را نباید در معرض خطر تلقی كرد ؟

نتیجه گیری

در این مقاله  بند دیگری از لایحه  حمایت از كودكان   نقد شد ؛ لایحه در تعریف وضعیت مخاطره آمیز اشكالات متعددی دارد مانند اینكه به جرایم دیگر مثل دایر كردن محل برای شرب خمر و قمار و...موضوع موادی مثل 704و703قانون مجازات اسلامی توجه ننموده است و درنتیجه این اشكال كه آیا اگر پدر و مادر طفلی  شرابخوار هستند و قمارباز هستند این كودك را نباید در معرض خطر تلقی كرد ؟ بدون پاسخ مانده است.

مهمترین نقص و ایراد لایحه جنجالی تازه ارایه شده این است  كه اشكالاتی دارد  كه با اصل هدف و فلسفه تدوین لایحه تنافی دارد و سمت و سوی لایحه را نه تنها در جهت حمایت كودكان بلكه در جهت حمایت از مجرمین علیه كودكان و قاچاقچیان كودك سوق داده است ؛

ادامه نقد وبررسی برخی ابعاد این لایحه را در مقالات آتی تقدیم شما می نماییم ان شاء الله .

 منابع و ماخذ  

قانون اجازه الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون حقوق کودک

قانون پذیرش اصلاحیه کنوانسیون حقوق کودک

قانون تصویب کنوانسیون ممنوعیت و اقدام فوری برای محو بدترین اشکال

کار کودک و توصیه نامه مکمل آن

کنوانسیون ممنوعیت و اقدام فوری برای محو بدترین اشکال کار کودک

آیین نامه اجرایی تبصره های (1) و(2)

ماده واحده قانون تصویب

کنوانسیون ممنوعیت و اقدام فوری برای محو بدترین اشکال کار کودک و توصیه نامه مکمل آن

ماده 16 قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنواسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات

قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به پروتکل اختیاری کنوانسیون حقوق کودک درخصوص فروش فحشا و هرزه نگاری کودکان ( مصوب 4/3/1379 برابر با 25/م ه /2000 مجمع عمومی سازمان ملل متحد )

پروتکل اختیاری کنوانسیون حقوق کودک درخصوص فروش، فحشا و هرزه نگاری کودکان (مصوب 4/3/1379 برابر با 25/م ه/2000 مجمع عمومی سازمان ملل متحد)