آموزش الکترونیک و معلولیت

آموزش الکترونیک می تواند برای خیلی از افرادی که توانایی حضور در کلاس را بصورت منظم ندارند، یک راه حل مناسب باشد. از جمله افرادی که ممکن است توانایی حضور مستمر در محیط های آموزشی و رفت و آمدهای مرتبط را نداشته باشند، معلولین می باشد که گاها به دلیل سختی های موجود در حضور در اجتماع، قادر به ادامه تححصیل نیستند.

معلول به چه افرادی گفته می شود؟

• افراد نابینا
• افراد کم بینا (نیمه بینا)
• افراد معلول جسمی- حرکتی
• معلولان شنوایی

به دلیل نحوه آموزش در آموزش الکترونیکی، همچنین ارائه و ذخیره مفاهیم که به صورت دیجیتال، انجام می شود، شیوه نمایش برای افراد دارای قابلیت های قابل است.

در گروه اول افراد معلول: (افراد نابینا) که قادر به دیدن متن درس ها نیستند، می توانند اطلاعات درسی که به صورت دیجیتال می باشد را در مدت زمان بیشتری، توسط دستگاه های مخصوص مطالعه کنند.

به عنوان مثال فرد می تواند از مانیتورهایی با قابلیت برجسته نشان دادن متون که برجسته نگار نامیده می شود و یا استفاده از نرم افزارهایی که محتوای موجود بر روی مانیتور را به صورت صوتی(Screen Readers) می خوانند، استفاده کنند.

هم چنین افراد نابینا نیز می توانند با یکدیگر در درسها مشارکت داشته و یا حتی از افرادی که دارای معلولیت نمی باشند، کمک بگیرند. به عنوان نمونه در آموزش مجازی این امکان فراهم می شود که دانش آموزان بینا، نابینا،کر و ... بتوانند تکالیف و یا سئوالات خود را به وسیله پست اکترونیکی برای یکدیگر ارسال کنند. افراد نابینا می توانند به وسیله نرم افزارهایی مانند JAWS  و ... بدون نیاز به کمک گرفتن از دیگران قادر به خواندن و پاسخ به نامه های الکترونیکی خود باشند.

در آموزش الکترونیکی، افراد معلول، ساعات کلاس را با برنامه های روزانه خود تنظیم می کنند. این شرایط برای آن دسته از افرادی که سن بالاتری دارند و یا شاغل نیز هستند، مناسب است.

از لحاظ زمانی نیز بعضی از افراد معلول، شاید نیاز به زمان بیشتری برای تمرکز بر روی دروس داشته باشند و یا بخواهند به روشی که برای آن ها راحت تر است به خواندن مطالب بپردازند که این امر با حضور در کلاس های سنتی سازگار نیست. به همین ترتیب این افراد می توانند به راحتی در شرایطی که در آن راحت هستندد و تمرکز دارند بدون استرس درس خوانده و با افراد دیگر نیز در ارتباط باشد.

به خصوص دانش آموزانی که دچار معلولیت بینایی هستند از ارتباط مستقیم با متن های الکترونیکی در مقایسه با  مشکلات دسترسی به مطالب نوشتاری استقبال می کنند.

البته این نکته را هم باید در نظر داشت بعضی افراد با نظارت و تشویق های رو در رو توسط مدرس و با وجود داشتن حس پشتیبانی، رشد بیشتری دارند ولی بعضی دیگر نیز قادرند در آموزش الکترونیک بیشتر از استعدادهای خود بهره ببرند.

این نکته را هم باید در نظر داشت که تحصیل به صورت الکترونیک هزینه بر بوده و تمام افراد توانایی پرداخت هزینه های تحصیل را  ندارند.

معلولین علاوه بر اینکه باید مانند سایرین یک کامپیوتر داشته باشد، باید هزینه ای هم در ازای نرم افزار و تجهیزات جانبی جهت استفاده از کامپیوتر، برای تحصیل خود بپردازند.

این افراد باید در ابتدا دوره کامل آموزش های الکترونیک را گذرانده و هم چنین کار با نرم افزار های مورد نیاز خود را نیز بیاموزد.

این نکته نیز باید در نظر داشت بیشتر فناوری های جدید کامپیوتری به منظور دیدن از گرافیک بالا برخوردار می باشند. تنها در مواردی از آن ها برای بعضی نشانه های گرافیکی عناوین صوتی نیز یافت می شود.

نتیجه

در کشورهایی که دارای جمعیت روبه افزایش می باشد و دارای اقلیم و فرهنگ های متفاوتی در خود هستند، ساختن محیط های تحصیلی مناسب برای تمام افراد بسیار هزینه بر و زمان گیر است، در این میان آموزش الکترونیک می تواند بسیار مفید باشد و کمک زیادی در پیشرفت وتوسعه علوم داشته باشد.

برای ورود موفق فناوری در حوزه آموزش در ابتدا باید چند نکته را رعایت کرد.

فراهم ساختن نگرش مثبت در استفاده از کامپیوتر برای تمام اقشار جامعه (مدرسین ،دانش آموزان و والدین)

مجهز کردن مدارس به کامپیوتر و امکان استفاده از تسهیلات برای مدرسین و دانش آموزان به منظور خرید کامپیوتر

ایجاد زیر ساخت اینترنتی مناسب برای انتقال داده های دیجیتالی و چند رسانه ای،  صوتی و تصویری

به منظور ایجاد موفقیت در هر روش نیاز است در ابتدا با هدف های کوچک و کوتاه مدت به اهداف بزرگ دراز مدت رسید.

استفاده از کامپیوتر باعث ایجاد تحولی بزرگ در زندگی افراد معلول می شود. در حال حاضر افراد معلول در کنار افراد غیر معلول در یک کلاس به تحصیل می پردازند و این باعث تلاش و رشد بیشتر آن ها می شود.

گروه آموزش مجازی تبیان

تنظیم: نسرین صادقی