تبیان، دستیار زندگی
دانش پژوهان عزیز، یکی از مهارت‌های پرکاربرد که در بسیاری از پروژه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، مهارت سوراخ کردن و خزینه کاری قطعات است که در ادامه مطالب قبلی در زیر توضیحاتی در مورد آن ارائه می‌شود...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

سوراخ کردن و خزینه‌کاری قطعات(جلسه چهارم)

سوراخ کردن و خزینه‌کاری قطعات ـ 4

دانش پژوهان عزیز، یکی از مهارت‌های پرکاربرد که در بسیاری از پروژه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، مهارت سوراخ کردن و خزینه کاری قطعات است که در ادامه مطالب قبلی در زیر توضیحاتی در مورد آن ارائه می‌شود.

سوراخ‌کاری:

سوراخ کردن و خزینه‌کاری قطعات ـ 4

برای سوراخ ‌کاری در چوب یا صفحه پرورده چوبی لازم است به تناسب نوع سوراخ و قطعه ‌کار خود، همان‌ طور که در مطالب قبلی گفته شده، ابتدا مته‌ای مناسب انتخاب کنید.

باید ببینید سوراخ‌کاری در سطح چوب، سر چوب یا در صفحات پرورده، مانند تخته‌ خرده چوب و رزوپال و صفحات روکش ‌شده چوبی، کدام موردنظر است.

اگر می‌خواهید تخته خرده چوبی را که سطح آن روکش شده است با دریل

دستی سوراخ کنید، مته برگی انتخاب کنید.

وچود نیش برنده در این نوع مته ‌ها باعث می‌شود خطی در محیط خارجی سوراخ ایجاد شود که از پریدگی روکش در محل سوراخ جلوگیری می‌کند. این نوع مته‌ها برای سوراخ‌کاری روی صفحات فورمیکایی نیز مناسب است.

شکل 1. خارج شدن نیش مته از طرف دیگر چوب

مته‌ های دستی به طور عموم دارای نیش مرکزی هستند. و برای سوراخ ‌های یک‌طرفه در چوب‌ های با ضخامت کم مناسب نیستند، زیرا هر قدر احتیاط کنید، خارج شدن نیش مته از طرف دیگر اجتناب ‌ناپذیر است (شکل 1).

در سوراخ ‌های دوطرفه (راه‌به‌در) برای این ‌که فشار ناشی از سوراخ ‌کاری در پشت صفحه مورد نظر کندگی ایجاد نکند و لاشه نشود قطعه چوب غیرقابل استفاده ‌ای را با پیچ‌دستی پشت صفحه اصلی ببندید و سپس شروع به سوراخ ‌کاری کنید (شکل 2).

سوراخ کردن و خزینه‌کاری قطعات ـ 4

شکل 2. بستن قطعه چوب اضافی پشت کار اصلی برای جلوگیری از کندگی و لاشه شدن

سوراخ کردن و خزینه‌کاری قطعات ـ 4

سوراخ‌کاری یک‌طرفه:

سوراخ کردن و خزینه‌کاری قطعات ـ 4

وقتی می‌ خواهید قطعه چوبی را ضخامت کم را سوراخ یک ‌طرفه کنید (مثل جای دوبل در سطح کار)، با استفاده از مته برگی نیش ‌دار ممکن نیست.

برای این کار می ‌توانید از مته مار پیچ آهن با ضخامت مناسب استفاده کنید (شکل 3).

شکل 3. یک نوع مته مارپیچ                                                                                                        شکل 4. تعیین محل سوراخ

سوراخ کردن و خزینه‌کاری قطعات ـ 4
سوراخ کردن و خزینه‌کاری قطعات ـ 4محل سوراخ را مشخص کنید (شکل 4).

 

سوراخ کردن و خزینه‌کاری قطعات ـ 4مرکز آن را با درفش یا مته نازکی گود کنید (شکل 5).

 

سوراخ کردن و خزینه‌کاری قطعات ـ 4مته اصلی را به دریلی که در اختیار دارید ببندید.

 

سوراخ کردن و خزینه‌کاری قطعات ـ 4نوک مته را در گودی ایجاد شده قرار دهید (شکل 6).

 

شکل 5. مرکز سوراخ را با درفش یا مته نازک کمی گود کنید

سوراخ کردن و خزینه‌کاری قطعات ـ 4از مستقیم بودن دریل اطمینان حاصل کنید. برای این کار دسته گونیای 90 درجه را در سطح کار قرار داده تیغه گونیا را به مته و دریل نزدیک کنید و آن را در حالت مستقیم قرار دهید (شکل 7).

 

سوراخ کردن و خزینه‌کاری قطعات ـ 4با احتیاط شروع به سوراخ‌کاری کنید.
سوراخ کردن و خزینه‌کاری قطعات ـ 4              سوراخ کردن و خزینه‌کاری قطعات ـ 4

                شکل 6. نوک مته را در گودی ایجاد شده قرار دهید             شکل 7. به وسیله گونیای 90 درجه از مستقیم بودن

                                                                                                                        دریل اطمینان حاصل کنید

اندازه‌گیری عمق سوراخ:

سوراخ کردن و خزینه‌کاری قطعات ـ 4

به بعضی دریل‌ها میله مدرج متحرکی نصب شده که برای اندازه‌گیری عمق سوراخ استفاده می‌شود (شکل 8).

میله مذکور را به اندازه مورد نظر تنظیم کنید.

مته وقتی به عمق مطلوب رسید، این میله با سطح کار برخورد کرده مانع پیش‌روی بیش‌تر می‌شود. در صورتی‌که دریل شما به این وسیله مجهز نبود، یکی از سه روش زیر را به کار ببرید:

شکل 8. دریل مجهز به عمق‌سنج

سوراخ کردن و خزینه‌کاری قطعات ـ 4به اندازه ارتفاع سوراخ از سر مته اندازه گرفته آنجا را با نوارچسب کاغذی بپیچانید. هنگام سوراخ‌کاری باید دقت کنید تا لب نوارچسب بیش‌تر سوراخ نکنید.
سوراخ کردن و خزینه‌کاری قطعات ـ 4قطعه چوبی که قبلاً آن را از طرف سر چوب با همان مته، سوراخ راه‌به‌در کرده‌اید، به اندازه طول خارج شده مته از دریل منهای عمق سوراخ تهیه و مته را داخل آن کنید؛ سپس سوراخ‌کاری را شروع کنید. به این ترتیب وقتی مته به عمق لازم رسید، به واسطه برخورد این قطعه چوب با سطح کار پیش‌تر نخواهد رفت (شکل 9).
سوراخ کردن و خزینه‌کاری قطعات ـ 4روش دیگر، اندازه‌گیری پی‌درپی است که علاوه بر صرف زمان بیش‌تر نمی‌تواند دقت لازم را داشته باشد.

سوراخ کردن و خزینه‌کاری قطعات ـ 4

شکل 9. عمق‌سنج چوبی دستی که با فلش نشان داده شده است

سوراخ‌کاری در سر چوب:

سوراخ کردن و خزینه‌کاری قطعات ـ 4

سوراخ کردن و خزینه‌کاری قطعات ـ 4برای سوراخ‌کاری در سر چوب یا صفحات پرورده باید به ضخامت کار و قطر سوراخ توجه کنید.

سوراخ کردن و خزینه‌کاری قطعات ـ 4اگر به علت کمی ضخامت چوب یا صفحات پرورده، احتمال ترک خوردن و شکستگی می‌رود، از چوب‌های کمکی استفاده کنید.

سوراخ کردن و خزینه‌کاری قطعات ـ 4قطعه کار را خط‌کشی و علامت‌گذاری کرده محل سوراخ‌ها را تعیین کنید؛ سپس صفحه مورد نظر را بین دو قطعه چوب قرار داده به گیره دستگاه ببندید.

سوراخ کردن و خزینه‌کاری قطعات ـ 4حال محل سوراخ‌ها را با درفش یا مته کوچک‌تری گود کرده با احتیاط، عمل سوراخ‌کاری را انجام دهید. فشاری که به وسیله گیره دستگاه به چوب‌های دوطرف و از آنها به چوب اصلی منتقل می‌شود، از ترک خوردن و شکستگی کار جلوگیری می‌کند (شکل 10).

شکل 10. سوراخی که در سر چوب بدون استفاده

    از چوب‌های کمکی طرفین ایجاد کنید، منجر به

    شکستگی و لاشه شدن اطراف چوب می‌شود

سوراخ کردن و خزینه‌کاری قطعات ـ 4

برای سوراخ‌کاری در سر چوب مته مدل کوکس مناسب‌تر است، زیرا نیش آن دندانه‌ای ظریف و پوشال‌گیری به فرم قلاب برگشته دارد که از لاشه شدن سر چوب جلوگیری می‌کند (شکل 11).

                                                                                                                                      شکل 11. مته مدل کوکس

خزینه‌کاری:

سوراخ کردن و خزینه‌کاری قطعات ـ 4

وقتی می‌خواهید از سوراخ‌های ایجاد شده در قطعات برای پیچ‌گذاری استفاده کنید، لازم است سر سوراخ‌ها خزینه شود. این کار را با مته خزینه به وسیله دریل دستی یا برقی انجام دهید.

پس از این‌که سوراخ اصلی را انجام دادید، مته خزینه مناسب را به دریل سوار کرده آن را به اندازه لازم خزینه کنید.

معمولاً وقتی پیچ مورد نظر شما طوری در خزینه سوراخ قرار گرفت که با سطح قطعه کار همرو شد، این اندازه برای سوراخ خزینه کافی است.

هم‌چنین سوراخ‌های دریل را حدود 2 میلی‌متر خزینه می‌کنند تا محلی برای سریشم‌هایی که در اثر فشار دوبل خارج می‌شود و سطح چسب بیش‌تر،                      شکل 12. انواع مته خزینه

وجود داشته باشد (شکل 12) انواع مته خزینه را نشان می‌دهد.

مطالب مرتبط

چوب سا و سوهان کاری قسمت اول


بخش پژوهش‌های دانش آموزی تبیان، تهیه: علیرضا سرمدی

تنظیم: یگانه داودی