پرستاران بی پشتوانه
ممکن است یک روز بخواهی پرستار باشی؟ روزت را با دیدن رنج و درد آدمها آغاز کنی و تلاش کنی بیمار افسردهای را بخندانی؟
لباسهایی بپوشی که همیشه بوی مخصوص بیمارستان را با خودشان دارند، فشار خون بگیری، مجبور باشی سوزنی را به دستهای نحیف کودک بیماری فرو کنی؟ میتوانی شاهد به تدریج مردن یک پیرمرد روی تخت سفید بیمارستان باشی؟ دلت میخواهد حس کنی همه زندگی یک آدم بستگی به مهارت دستهای تو در دادن ماساژ قلبی دارد؟
پرستاران بخش اورژانس و بخش CCU یکی از بیمارستان های خصوصی شمال شهر تهران ،از رنجها، شیرینیها، سختیها و مشکلات کارشان میگویند؛ ساعتها با هم حرف میزنیم. از این که مرخصی ندارند، عید و تعطیلات برایشان معنایی ندارد، از این که گاهی بیماری ناسزایی نثارشان میکند، از 18 ساعت کار کردن مدوام، از خاطره خوش بیمارانی که امیدی به زنده بودنشان نبوده است ولی زنده ماندهاند، از آدمهایی که بعد از حمله قلبی با تلاش پرستاران در امر احیا به زندگی بازگشتهاند و هنوز هر سال زنگ میزنند و روز پرستار را تبریک میگویند، از انگشتهایشان که به علت استفاده مداوم از بتادین پوسته پوسته شده و اثر انگشت ندارد، از آمدن به بیمارستان در روزهایی که همه شهر تعطیل است، از وعدههایی که هرگز عملی نمیشوند، از حقوقی که با توجه به این هزینههای سرسامآور زندگی، اصلا متناسب نیست.پرستار بخش زنان می گوید : «خطاهای پزشکی بر دوش پرستار است و پرستار در قبال آن مواخذه میشود».
یکی از پرستاران در مورد مشکلات این حرفه می گوید: «حقوق، مزایا، مسکن، ایاب و ذهاب، شیفت شب و در نظر گرفته نشدن مسائل رفاهی و تفریحی از مسائلی است که هر سال در روز پرستار مطرح میشود، ولی بعد از این روز اتفاقی در این زمینه نمیافتد».
بر اساس پژوهشی در ایران، 33 درصد از پرستاران تجریه خشونت از جانب بیمار یا همراهیان او را دارند. بسیاری از پرستاران پس از 12 سال کار مداوم، سلامت خود را از دست میدهند و به یکی از انواع بیمارهای روحی، روانی، اسکلتی، ناراحتی معده، ستون فقرات، اختلالات خواب و یا هپاتیت دچار میشوند؛ بازنشستگان این سیستم، از جمله از کار افتادهترین بازنشستگان کشور هستند با این حال از لحاظ حقوق و مزایا هیچ فرقی با سایر بازنشستگان ندارند و حتی در بسیاری موارد دریافتی کمتری هم دارند
پرستار دیگری که در بخش نوزادان این بیمارستان فعالیت دارد از اجرا نشدن تعرفههای رسمی گلایه می کند و می افزاید: «در صورت عملی شدن این تعرفهها اوضاع حقوق بهتر خواهد شد».
حقوق پرستاران در این بیمارستان خصوصی که چیزی در حدود 250 هزارتومان است، نشانگر عدم رعایت تعرفههای نظام پرستاری در بیمارستانهای خصوصی کشور است. وی میافزاید: حقوقی که میگیریم هیچ تناسبی با سختی کار ما ندارد و حقوق و مزایا در شغل پرستاری از بسیاری مشاغل دیگر پایینتر و ناچیزتراست.
این پرستار همچنین میگوید: در خصوص حق مشارکتی که از سوی بیمارستان به ازای هر بیمار به کادر درمانی تعلق میگیرد، بین پزشک و پرستار تفاوت فاحشی وجود دارد. پزشکان مبالغ میلیونی دریافت میکنند و سهم پرستاران به 40 هزار تومان هم نمیرسد.
پرستار بخش جراحی اظهار میكند: بسیاری از پرستاران به خصوص آقایان دو شیفت کار میکنند. یعنی از شب تا ظهر روز بعد 18 ساعت به طور مداوم سر کار هستند و چارهای هم جز گرفتن شیفت شب ندارند. وی با بیان این که وعدهها مبنی بر تعرفهگذاری خدمات پرستاری بعد از سالها هنوز عملی نشده است، میگوید: امسال قرار بود حقوق شیفت شب دو برابر شود ولی هنوز هیچ یک از این وعدهها عملی نشده است.
سوپروایزر این بیمارستان با اشاره به مسئولیت سنگین شاغلان این حرفه معتقد است معمولا به آن اندازه که پرستاران تلاش میکنند از سوی مسئولان و حتی بیماران از آنها قدردانی نمیشود.
میپرسم اگر شانس انتخاب دوباره داشتید باز هم این شغل را - با تمام سختیها و مشکلاتش - انتخاب میکردید؟ و با چنان قطعیتی پاسخ میدهند”بله” که من جا میخورم و این یعنی، اینجا چیزی ورای مصلحت اندیشیهای مادی حکم میکند
پرستاری میگوید: با انتخاب این شغل مزایای زیادی را از لحاظ رسیدگی به بچهها و از لحاظ مسائل مادی از دست دادهام. بچههای من عاشق این هستند که یک روز بیایند خانه و من قبل از آنها خانه باشم و در را برایشان باز کنم و با غذای گرم از آنها پذیرایی کنم. با این وجود اگر باز هم شانس انتخاب دوباره داشته باشم، هنوز همین شغل را انتخاب خواهم کرد.
پرستار بخش ICU با اظهار علاقه فراوانش به این حرفه میگوید: «وقتی وارد دانشگاه شدم اطلاعی از رشتهام نداشتم تا سال سوم هم علاقه چندانی به این حرفه پیدا نکرده بودم، ولی در سال سوم که کارورزی شروع شد به این حرفه علاقمند شدم و تمام سالهای کاریام را به کمک این علاقه سپری کردهام».
پرستار بخش ICU با اظهار علاقه فراوانش به این حرفه میگوید: «وقتی وارد دانشگاه شدم اطلاعی از رشتهام نداشتم تا سال سوم هم علاقه چندانی به این حرفه پیدا نکرده بودم، ولی در سال سوم که کارورزی شروع شد به این حرفه علاقمند شدم و تمام سالهای کاریام را به کمک این علاقه سپری کردهام
یکی دیگر از پرستاران بخش CCU میگوید: در کنار تمامی مشکلات و سختیها، این کار هیچ سود و منفعت مادی به دنبال ندارد. شغل ما با عشق و شور و علاقه آغاز میشود ولی بعد از چند سال فقط وجدانت هست که باعث میشود کارت را ادامه دهی. در حقیقت این زیباییهای معنوی کار است که ما را ارضا میکند.
پرستار بخش اورژانس قلب نیز اضافه میكند: حس خوبی را که بعد از بازگشت بیمار به زندگی داریم، نمیتوان با هیچ واژهای توصیف کرد. این شغل خوبیها و زیباییهای زیادی دارد ولی سختیهای بسیار زیاد آن، گاهی خوبیها ر ا کمرنگ میکند.
وی میگوید: از یک بیمار دردمند نمیشود انتظار چندان زیادی داشت و گلایههای ما بیشتر از سیستم است.
وی کمبود نیرو را یکی از مشکلات موجود میداند و اضافه میکند: برای رسیدگی به 18 بیمار این بخش، پنج پرستار و در عمل تنها سه پرستار خدمت میکنند بنابراین کمبود نیرو از مشكلات جدی و اساسی ماست.
این در حالی است که با وجود افزایش چشمگیر فارغالتحصیلان دانشگاه های مختلف کشور طی سالهای اخیر در این رشته بخش درمانی کشور همچنان با کمبود نیروی متخصص مواجه است.
پرستاران یکی از اساسیترین مشکلات کار خود را نبود امنیت میدانند.
70 درصد بار خدمات بهداشتی - درمانی بر دوش پرستاران است؛ بر اساس پژوهشی در ایران، 33 درصد از پرستاران تجریه خشونت از جانب بیمار یا همراهیان او را دارند. بسیاری از پرستاران پس از 12 سال کار مداوم، سلامت خود را از دست میدهند و به یکی از انواع بیمارهای روحی، روانی، اسکلتی، ناراحتی معده، ستون فقرات، اختلالات خواب و یا هپاتیت دچار میشوند؛ بازنشستگان این سیستم، از جمله از کار افتادهترین بازنشستگان کشور هستند با این حال از لحاظ حقوق و مزایا هیچ فرقی با سایر بازنشستگان ندارند و حتی در بسیاری موارد دریافتی کمتری هم دارند.
بیتعارف میدانم که دیگر واژههایی مانند فرشتگانی در لباس سفید پرستاری و یا صحبت از مقام والای این حرفه که فقط هر ساله در روز پرستار نقل محافل است و بس، نه تنها برای آنها جالب نیست بلکه چون طی این سالها استفاده از این کلمات به صورت ابزاری و شعاری بوده، شاید آزاردهنده نیز باشد.
این مروری کوتاه بر مشکلات پرستاران بود، ما امیدواریم با طرح دیگر مشکلات از سوی خوانندگان ابعاد بیشتری از این مسئله روشن شود.
فرآوری: نسرین صفری بخش اجتماعی تبیان
منابع:آفتاب/ابتکار نیوز /وبلاگ اردوان روزبه