8 ماه شکنجه از زبان رهبر انقلاب
شما می دانید که ملت ایران در این پنجاه و چند سال تحت ظلم و تعدی این خاندان هم آزادی خودشان را از دست داده بودند و هم استقلال کشور ما از دست رفته بود، می دانید که چه کشیدند ملت ما، سران ملت، طبقات مختلف، روحانیون، روشنفکرها، دانشگاهی ها، بازاری ها، همه در رنج و عذاب بودند و چه اشخاصی که در زندان های اینها کشته شدند، با شکنجه های بسیار فجیع که ما الان نمی توانیم تصور آن شکنجه ها را بکنیم. متخصص شکنجه از اسرائیل آورده بودند که تربیت کنند اشخاص شکنجه چی را و آنها شکنجه بکنند! بعضی از روحانیون را -آن طور که برای ما نقل کرده اند- پایش را اره کرده اند و بعضی ها را روی تابه گذاشتند و برق متصل کردند. اینهایی که به ما رسیده است از این قبیل است، لکن آنهایی که بعد کشف خواهد شد، خواهید فهمید که چه به روزگار این ملت آورده اند. امام خمینی (ره) / اسفند 1357
نگاه ژرف نگر و عاطفه عمیق مقام معظم رهبری نسبت به مسائل گوناگون اجتماعی و گرایشات عرفانی و ادبی ایشان نسبت به رویدادها، بیانات ایشان را درباره ایام حبس در زندان کمیته مشترک، به رنج و درد و در عین حال شادمانی ویژه ای می آراید و به مخاطب می آموزد که می توان در محبس تاریک و دردناکی چون سیاهچال های رژیم ستمشاهی نیز به اتکای به ایمان و امید به آزادی، سرافرازانه مقاومت کرد و صبورانه رنج برد. دیدار مقام معظم رهبری از موزه عبرت، رنگ و بوئی عارفانه دارد و لذا آنچه پیش روی شماست خاطرات خواندنی رهبر معظم انقلاب از دوران سخت مبارزه است :
ورودی موزه عبرت، مقام معظم رهبری با کنجکاوی، گوئی می خواهند تک تک لحظات نخستین باری را که قدم به این محوطه خوفناک نهادند به یاد آورند، به اطراف نگاهی می اندازند :
"وقتی به ایستگاه قطار رسیدم، مرا به اتاقی بردند و چند نفری در اطرافم بودند. بعد مرا بردند و در ماشینی نشاندند و یادم نیست که چشم هایم را بستند یا گفتند که سرم را پائین بیندازم. به هر تقدیر جائی را نمی دیدم. این را فهمیدم که از خیابان سپه آمدیم و به جائی رسیدیم که دست راست پیچیدیم. به نظرم مرا از پله هائی بالا بردند و پائین آوردند و مسیر بسیار طولانی بود تا بالاخره به اینجا و سپس به اتاق افسر نگهبان رسیدیم. آن دو ماموری که مرا از مشهد آورده بودند، در اینجا از من عذرخواهی و با من خداحافظی کردند و رفتند. بعد لباس ما را گرفتند و لباس زندان به ما پوشاندند و رفتیم داخل."
می دانید که چه کشیدند ملت ما، سران ملت، طبقات مختلف، روحانیون، روشنفکرها، دانشگاهی ها، بازاری ها، همه در رنج و عذاب بودند و چه اشخاصی که در زندان های اینها کشته شدند، با شکنجه های بسیار فجیع که ما الان نمی توانیم تصور آن شکنجه ها را بکنیم. متخصص شکنجه از اسرائیل آورده بودند که تربیت کنند اشخاص شکنجه چی را و آنها شکنجه بکنند! بعضی از روحانیون را
حیاط باریک جلوی موزه عبرت را عبور می کنند و به آستانه ورودی می رسند، آنجا که روزگاری افسر نگهبان می نشست و دیدن قیافه خشن و رعب آور او، نخستین تصویری بود که در ذهن و خاطر می نشست:
می خواهم همان مسیری را بروم که آن روز طی کردم. راهروهای تاریک، امروز با چراغ های کم سوئی روشن هستند. آن راهروهای خفه و تاریک، هرچند هنوز سردند و دل را می لرزانند، اما با مقایسه با آن دوران بسیار پاکیزه و تماشایی شده اند. خاطرات یکی یکی زنده می شوند. مقام معظم رهبری آرام و با طمانینه از پله های کمیته مشترک بالا می روند و آن روزها را به خاطر می آورند. در اتاقی، تندیس طیب رضائی، زیر نور کمرنگ چراغ سقف، با صلابت و با لبخند رضایتی بر لب، ایستاده است. لبخند کمرنگی در چهره رهبر می دود. بارقه ای از یک آشنایی دور، حتی اگر نه با چهره، با دل که دل مردان خدا، با یکدیگر الفت دارد.
مقام معظم رهبری نگاهی به قفسه های لباس زندانیان می اندازند و راهروها و اتاق ها را به دقت نظاره می کنند. رگه هائی از رنج و خاطراتی از ناله های خفته در سینه، رنگ غم را در نگاه ایشان می نشاند.
آیا این همه افسانه است؟ آن مرد کیست که او را به نرده های ایوان صلیب کرده اند و این دایره های بی پایان، شاهد رنج و دوار تمام ناشدنی چه کسانی هستند؟
در این بندها، چه ناله ها که در گلو خفه شده و چه پرستاری ها و مهربانی های عمیقی که این رنجدیدگان را به یکدیگر پیوند داده است. اصلا همین همدلی ها بود که تحمل هر رنجی را ساده می کرد
و این هم آن سلول آشنا و توقفی در برابر سلو ل انفرادی آن سال ها :
«این سلول 2/40در 1/60بود. من 8 ماه در این سلول بودم»
در برابر تابلوی عکس منوچهری که با یقه باز و چهره ای کریه به مخاطبان خود چشم دوخته است:
"با همین چهره و قیافه و یقه باز که یک چیزی هم به گردنش انداخته بود، نگاهی به من کرد و گفت: خامنه ای توئی؟ گفتم: بله. پرسید: مرا می شناسی؟ گفتم: نه. گفت: من منوچهری هستم و نگاه کرد به چهره من تا اثر حرفش را در صورتم ببیند. خیلی چیزها در باره اش شنیده بودم و فورا او را شناختم، ولی به روی خودم نیاوردم. بعد گفت: «من تو را خوب می شناسم. تو همان کسی هستی که مثل ماهی از دست بازجو لیز می خوری. تک تک کارهای تو چیزی نیست، اما مجموعش خدا می داند که چیست."
و عبور از برابر تصویر دوستان آشنا و آشنایان دوست. آنان که همسفران تو بودند و رفتند: بهشی ها، رجائی ها، باهنرها و... و آنان که همسفر تو نبودند، اما در همان مسیری که تو رنج بردی، جوانی و عمر خویش را گرو گذاشتند و توقفی در برابر هر یک، با بار حسرتی گران که اگر بودند، چه یاری ها توانستند کرد در برداشتن این بار سنگینی که مسئولیتش نامیده اند، مسئولیت رستگار زیستن و دیگران را نیز به رستگاری فراخواندن.
تو گوئی صدای بهشتی را می توان از ورای این دیوارهای ضخیم شنید :
«و لازمه اینکه امروز این ملت راه خودش را می رود این است که اکثریت قاطعش راه اسلام فقاهت را پذیرفت...»
و شهید رجائی که صادقانه از مردمش سخن می گوید:
"ما شاهد فریاد الله اکبر، فریاد لااله الاالله همه مردم این سرزمین از مرد و زن و کوچک و بزرگ بوده ایم. همه اینها باید اتحادشان حفظ شود"
و گذاری بر سلول انفرادی:
"در داخل سلول، به رغم اینکه دیوارش قطور بود، با مورس با زندانی سلول کناری صحبت می کردم و او به من گفت: رجائی همسایه من است."
در آن روزهائی که ارتباط کلامی ممکن نبود، زندانیان هوشمند به هر شیوه ای دست می زدند تا بتوانند با یکدیگر سخن بگویند و این سخن گفتن ها چه کوتاه بود و چه پرمعنا. دنیائی معنا در کلمه ای و عبارتی :
«من حسین هستم. رجائی در سلول کناری من است. می خواهد بداند شما که هستید؟»
«من سید علی خامنه ای هستم»
و اینان که هستند که جوانی و جان و خانمان خویش را بر سر پیمان نهادند؟ روحانی، دانشجو، کارگر، دانش آموز، خادم مسجد، مهندس، معلم، سپاهی دانش، دانش آموز، راننده و... بیکار. چه اتفاق و همدلی شکوهمندی! معنای دقیق ملت.
و چه شب های طولانی و پرمحنتی، شب هائی پر از ناله های دلهره آور:
"هر وقت ما را برای بازجوئی می بردند، در این حیاط و این ایوان ها، مرتبا صدای فریاد، بلند بود. همشه یکی سر یکی داد می زند و این تقریبا بلا استثنا بود. در سلول هم که بودیم، شاید تا صبح، چون ما خوابمان می برد و نمی فهمیدیم، ولی تا زمانی که بیدار بودیم، صدای فریاد شکنجه دیده از یک طرف و صدای فریاد بازجو از طرف دیگر بلند بود. البته می گفتند اینها نوار است که می گذارند. شاید نوار بود، شاید هم واقعی بود. نمی شود مطمئن بود که همیشه نوار بوده باشد. تصادفا یک بار، هم بازجو اشتباه کرد و هم مامور متوجه نشد و چشم بند را از روی چشم من برداشتند و من مسیر ی را که به سمت اتاق بازجوئی می رفت، دیدم"
"هنگامی که نگهبان می خواست زندانی را برای بازجوئی ببرد، از آنجا که بنا بود زندانیان دیگر متوجه نشوند که این زندانی به خصوص در اینجاست و اساس زندان انفرادی، همین بود؛ نگهبان می آمد و مثلا اگر با من که علی حسینی بودم کار داشت. در سلول را باز می کرد و می پرسید: «علی کیست؟» و من جواب می دادم: «منم» او یک چیزی را روی سر زندانی می انداخت و دستش را می گرفت و می برد"
"مرا به اتاق بازجوئی بردند و بازجو گفت: بنویس. گفتم: چه بنویسم؟ گفت: هر چه دلت می خواهد بنویس. منظورش این بود که شرح حال بنویسم و وقتی کم بود می گفت: این کم است، باید بیشتر بنویسی. می خواست حرف بکشد. این شگرد بازجوئی شان بود"
دیدن تندیس حسینی، آن هیولای خوفناک و کسانی که انواع شکنجه ها را روی آنها امتحان می کردند، زجرآور و گزنده است، اما این تصویر مشمئز کننده را تندیس زندانیان سلول عمومی که از یکدیگر پرستاری می کنند و به یکدیگر دل و جرئت می دهند، اندکی از خاطر می برد: "حمام هفته ای یک بار بود و حداکثر 10دقیقه. هر تعدادی که در سلول بودیم فرق نمی کرد و ده دقیقه برای استحمام، وقت داشتیم. از صابون هائی که قدیم ها با آن رخت می شستند به ما می دادند. ما را با چشم بسته می آوردند اینجا"
و همدلی در قاموس دژخیمان، ممنوع است:
"قرآن هم که می خواندیم، نگهبان می آمد و می گفت: «آهسته حرف زدن ممنوع!» البته این، عملی نبود، لکن تذکر اینها موجب می شد که آرام و درگوشی حرف بزنیم"
شب است و قرص ماه در آسمان نشانه امید، صبح صادق:
«بله، من خودم یادم هست که یک بار کسی را به این نرده ها به صلیب کشیده بودند»
و این صفت مردان حق است که در تاریک ترین سیاهچال ها، نور هدایت را درمی یابند و در باره باریکه نوری در حد یک شعاع باریک، عارفانه می سرایند:
"یک روز صبح، دیدیم فضای تاریک اینجا روشن شد. سابقه نداشت چون تنها روشنی اینجا آن چراغ کم نور پشت میله ها بود. از آن پنجره هم هیچ وقت نور نمی آمد. من نگاه کردم به بالای سرم و دیدم یک خط باریک آفتاب بر اثر گردش فصل داخل اتاق افتاده. این نور یک ربع ساعتی بود و رفت. ابتدا همین باریکه نور بود و بعد به تدریج بیشتر و تبدیل به یک نوار نور به قطر ده پانزده سانت شد. در این تاریکی عمیق، این نور بسیار مغتنم بود."
و بهار در زندان:
"پشت این سلول درختی بود که به هنگام بهار، گنجشک ها می آمدند و روی شاخ و برگ هایش می نشستند و سروصدا می کردند که مایه تفریح و شادمانی ما شده بود"
و شایستگانند که طلوع فجر از دل شب دیجور را باور دارند و همان ها هستند که شکوه همدلی و رافت را می شناسند:
"در سلول چهار نفر بودیم. یکی از آنها آقائی بود که همسرش هم در اینجا زندانی بود. گفتیم یک فکری کنیم که این آقا از همسرش خبری بگیرد. به نگهبان گفتیم امشب نظافت این راهرو را به عهده ما بگذار. او هم لطف کرد و پذیرفت. یکی از بچه های هم سلولی که بچه زبل و زرنگی بود، سر نگهبان انتهای راهرو را گرم کرد و هم سلولی ما توانست بیاید جلوی سلول و از پشت در با همسرش صحبت کند"
و خوش آن لحظاتی که ذلت کسانی را شاهد بودیم که خود را مقتدر تصور می کردند:
"در اتاق بازجوئی بودیم که فردی که نامش یادم نیست، به مشیری اشاره کرد و گفت: «ایشان خیلی در این مورد زحمت کشیدند.» مشیری هم گفت: «خیر! خود ایشان بودند که خیلی مؤثر بودند.» من دیدم اینها سعی دارند مسئولیت را به گردن دیگری بیندازند و ثابت کنند که دیگری در این دستگاه آدم مؤثری است و خود او هیچ کاره است. تلقی من از حرف های اینها و آنچه که بر حسب تعارف به هم می گفتند این بود که می خواستند در برابر من بگویند که آنها در این دستگاه کاره ای نیستند. در دلم خدا را شکر کردم که من، یک طلبه فقیر ضعیف زندانی هستم و اینها در این فکرند که خودشان را در برابر من که قدرتی ندارم، تبرئه می کنند" بعد از انقلاب یک روز در دفتر حزب بودم که گفتند زن آقای مشیری آمده و اصرار دارد با شما ملاقات کند. گفتم: «بگوئید بیاید.» آمد و گریه کرد و که: «مشیری را گرفته اند و او گفته که من به فلانی بدی نکرده ام، برو پیش او و بگو اگر من بدی نکرده ام یک چیزی بگوید که من نجات پیدا کنم.» اعدامی بود
و بخشش و بزرگواری صفت مردان حق است :
"بعد از انقلاب یک روز در دفتر حزب بودم که گفتند زن آقای مشیری آمده و اصرار دارد با شما ملاقات کند. گفتم: «بگوئید بیاید.» آمد و گریه کرد و که: «مشیری را گرفته اند و او گفته که من به فلانی بدی نکرده ام، برو پیش او و بگو اگر من بدی نکرده ام یک چیزی بگوید که من نجات پیدا کنم.» اعدامی بود. آن روزها این افراد را که می گرفتند، اعدام می کردند. من گفتم: درست می گوید.» و گمان می کنم یک چیزی هم در این باره نوشتم."
منبع : شاهد یاران