آشنایی با موشکهای سطح به سطح
این موشکها نسبت به انواع دیگر، قدمت بیشتری دارند و جزو نسلهای اولیه موشک به شمار می آیند. اولین کسی که توانست با به کارگیری این سلاح، باعث شکست دشمن شود، تیپوسائب پسر سلطان حیدر علی از مسلمانان هند بود. این شاهزاده با به کارگیری موشک ابداعی خود در جنگ توانست شکست سختی به ارتش انگلیس که در آن زمان هندوستان را در استعمار خود داشت بدهد.
یکی از افسران انگلیسی نمونه ای از این سلاح را که عمل نکرده بود به انگلیس برد و با استفاده از فناوری به غنیمت گرفته شده موشکی به نام "کنگرو" ارائه نمود که ادعا می شود اولین موشکی است که شبیه به موشکهای امروزی است.
موشکهای سطح به سطح نسل اولیه ره آورد آرزوهای انسانهای بی شماری است که همانند پرندگان قرنها در اندیشه پرواز بوده اند.
از نظر نظامی، تولید موشکهای سطح به سطح در بردهای کوتاه و متوسط، قاره پیما و تاکتیکی جهت مقاصد (آسیب رسانی به دشمن از فاصله دور) بوده که در توسعه این موشکها دنبال شده اند. از این لحاظ تکامل موشک قاره پیما با برد 13500 کیلومتر و با انواع کلاهکهای هسته ای، بیولوژیکی، شیمیایی یا معمولی اگر حاصل پیروی سیاست حمله از را دور بوده و خواب و خیال راحت را از سیاستمداران و نظامیان ربوده، در عین حال سیاست بازدارنده را به جوامع مختلف و ابرقدرت ها تحمیل نموده که از این نظر باید گفت، با توجه به تاثیرش در جلوگیری از درگیری متقابل، در خدمت صلح نیز بوده است.
یکی ازویژگی های این موشک ها، سنگین و حجیم بودن آنها است. گفتنی است که در یک موشک قاره پیما یا فضا پیما 93 درصد وزن آنها را سوخت و بقیه را اسکلت، سیستم های الکترونیکی، هیرولیکی و پنوماتیکی و کلاهک تشکیل می دهد. بر این اساس می توان قضاوت نمود که چرا موشک های قاره پیما . آنها که به عنوان نقاله ی هوافضا استفاده می شوند، آنقدر یزرگ و توانمند طراحی شده اند
اگرچه در جنگ جهانی دوم ما شاهد به کارگیری موشک های V1 و V2 به وسیله آلمان علیه متفقین، به خصوص انگلستان بودیم، ولی بعدها به علت نداشتن دقت زیاد این موشک در بردهای بلند، استفاده از آنها زیاد مد نظر نبوده و توسعه کلاهک چند پیکانه مخصوص یک هدف(MRV)، نتیجه این سیاست بوده است. ولی با پیشرفت الکترونیک و صنایع مختلف در ارتباط با موشک و دقت عمل مورد نظر و نیز دستیابی به تولید موشک با هزینه ی مناسب، امروزه گرایشهای زیادی وجود دارد تا برای حمله به اهداف حفاظت شده و کسب برتری هوایی از این سلاح استفاده شود.نمونه های این گرایشها را ما در جنگ تحمیلی 8 ساله ی عراق علیه ایران، جنگ خلیج فارس و افغانستان دیدیم. این موضوع باعث رشد سریع موشک های تاکتیکی از نظر خرید و ساخت شده که این امر را باید ارمغان نامطلوب سیاست قدرت های بزرگ در منطقه به حساب آورد.
از ویژگی های دیگر این موشک ها، سنگین و حجیم بودن آنها است. گفتنی است که در یک موشک قاره پیما یا فضا پیما 93 درصد وزن آنها را سوخت و بقیه را اسکلت، سیستم های الکترونیکی، هیرولیکی و پنوماتیکی و کلاهک تشکیل می دهد. بر این اساس می توان قضاوت نمود که چرا موشک های قاره پیما . آنها که به عنوان نقاله ی هوافضا استفاده می شوند، آنقدر یزرگ و توانمند طراحی شده اند.
پیچیدگی و محاسبات مربوط به تعیین خط سیر موشک از مبدا تا هدف، به علت عدم برخورداری زمین از یک شکل هندسی مناسب، عوامل فیزیکی متعدد محیطی در حین و فاصله پرواز، امکان عملیات کشف، رهگیری و انجام عملیات پدافند هوایی در منطقه ی هدف ایجاب نموده که ناوبری، هدایت، چگونگی نفوذ در فضای محافظت شده، وقت و هزینه ی تحقیقاتی زیادی صرف شود. عوامل مذکور باعث شده که موشک های اولیه که به صورت انبوه نیز تولید شده، گران تمام شوند که کاش این هزینه ها در خدمت صلح و سازندگی و آرمان های بشر دوستانه قرار می گرفت!
نیاز به خدمه ی کمتر ولی کیفی تر از مشخصات این سلاح است و با توجه به پیشرفت های حاصله در توسعه و به کارگیری موشک های ضد هوایی، امروزه فرماندهان اداره کننده جنگ بسیار تمایل دارند در مواضعی که از دفاع هوایی قوی برخوردارند از این موشک استفاده شود. لذا در ارتباط با به کار گیری این سلاح ها در جنگ ها نیز تا حد مقدور اطلاعات لازم به طور جداگانه و موردی ارائه می گردد. گفتنی است متخصصان جهت کاهش قیمت تمام شده این سلاح نیز تا حدودی تامین شده است.
در زمینه ی ارزش غیر مادی موشک، شایسته است مطلبی را که یکی از مسئولان هوافضای هندوستان یادآور شده بیان نماییم، او می گوید: دستیابی یک کشور به صنعت موشکی به عنوان یک وسیله ی نظامی با تحقیقاتی صرف، کمترین مقدار از ارزش آن است، تاثیری که دست یابی یک کشور به این صنعت در روحیه ملی یک ملت به جا می گذارد، ارزش واقعی آن محسوب می گردد.
محسن مرادی
بخش دانش و زندگی تبیان
منابع:janes weapon systems 1997، yaghub aslani vol2
