تبیان، دستیار زندگی
داستان یا نوول اثری است روایی به صورت نثر که مبتنی بر جعل یا تخیل باشد. نوول اصطلاحی انگلیسی است و در اصل این کلمه از واژه ی ایتالیایی نوولا گرفته شده است.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : زهره سمیعی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

انواع رمان

ارائه ی تقسیم بندی از انواع رمان از جهت ساخت و موضوع


داستان یا نوول اثری است روایی به صورت نثر که مبتنی بر جعل یا تخیل باشد. نوول اصطلاحی انگلیسی است و در اصل این کلمه از واژه ی ایتالیایی نوولا گرفته شده است.


رمان

داستان یا نوول اثری است روایی به صورت نثر که مبتنی بر جعل یا تخیل باشد. نوول اصطلاحی انگلیسی است و در اصل این کلمه از واژه ی ایتالیایی نوولا گرفته شده است. این واژه ی ایتالیایی به معنای "مطلب کوچک تازه" است. این نوع قصه ی کوتاه منثور در قرن چهاردهم در ایتالیا مرسوم بوده و نمونه ی بارز آن قصه های دکامرون اثر بوکاچیو است.

از طرفی دیگر نوول امروزی تا حدودی برگرفته از "روایت پیکارسک" است که در قرن شانزدهم در میان نویسندگان اسپانیایی رواج داشت. "روایت پیکارسک" به معنای روایت دغلبازی و کلک زنی ست. معروفترین نمونه ی این سبک، دن کیشوت سروانتس است که در آن توهم و واقعیت به نحو استادانه ای در کنار یکدیگر قرار می گیرند. خیالبافی قوت و غذای روزانه ی دن کیشوت یا همان شخصیت اصلی داستان است. دن کیشوت ناتوان از درک واقعیت به تخیلات بی پایه و اساس خود پناه می برد و گویا در میان دنیای مجازی افکار خود در جستجوی آرزوهای دست نایافتنی خودش است. دن کیشوت در ضدیت لجوجانه ی خود با واقعیت به جایی می رسد که نه تنها تجربه های روزمره ی زندگی او را بیدار نمی کنند بلکه او را مغرور تر و سردرگم تر از قبل به سوی سراشیبی دردناک حقیقت سوق می دهند. این داستان را بیشتر منتقدان یکی از مهم ترین الگوهای قدیم نوول امروزی می دانند.

در نیمه ی دوم قرن نوزدهم، نوول از همه ی انواع ادبی پیش افتاد و جای حماسه و رمانس را گرفت. در دهه های اخیر نیز داستان نویسی قلمروهای جدیدی را کشف کرده است. ولادیمر ناباکوف نویسنده ی روسی ساکن غرب، داستان هایی به شیوه ی معروف به بازگشت به اصل نوشت. در این رمان ها در باب سرنوشت خود و اصل و نژاد خود می نویسد. او با استفاده از دانش خود در زمینه ی زبان های مختلف، جناس ها و طنز ها و جوک هایی ساخته و گاهی هم به نقیضه پردازی رمان های دیگران و حتی خود پرداخته است. شیوه ی جدید تری نیز در نوشتن رمان هست که آن را ضد رمان می خوانند. در این گونه رمان، نویسنده سعی دارد تمامی قالب ها و چهارچوب های تبیین شده در حوزه ی نویسندگی را خراب کند و داستان خود را در این مخروبه به نمایش بگذارد. نمونه ی این نوع نویسندگی در رمان حسادت اثر آلن رب گریه فرانسوی دیده می شود. نویسندگان آمریکای لاتین نیز در سالهای اخیر شیوه ی جالب تری را در نویسندگی مطرح کرده اند. این شیوه را رئالیسم جادویی می خوانند. نویسندگانی چون گابریل گارسیا مارکز در این سبک پیشقدم شدند. مارکز، رمان معروف خود صد سال تنهایی را در این سبک نگاشته است.

در نیمه ی دوم قرن نوزدهم، نوول از همه ی انواع ادبی پیش افتاد و جای حماسه و رمانس را گرفت. در دهه های اخیر نیز داستان نویسی قلمروهای جدیدی را کشف کرده است.

انواع رمان از نظر ساخت:

رمان را به لحاظ ساختمان و مایه های سبکی به چهار نوع، تقسیم کرده اند:

1.       رمان حوادث:

رمانی است که در آن تاکید اصلی نویسنده بر حوادثی ست که به صورت مداوم روی می دهند. نمونه ی بارز این نوع رمان، رمان روبنسون کرزوئه اثر دانیل دفئو ی انگلیسی است. در این رمان مجموعه ای از داستان های فرعی مجزا(اپی زود) در حول و حوش یک قهرمان با هم جمع آمده اند. البته بین این حوادث وحدت وجود دارد و موضوع اصلی آن تلاش برای بقا در جزیره یی غیر مسکونی است.

2.       رمان شخصیت:

رمان های جدید بر خلاف رمان های قدیم که معمولا رمان حوادث بودند، رمان شخصیت هستند. در این نوع رمان تاکید بیشتر نویسنده بر قهرمان داستان است. نمونه ی ملموس آن رمان بوف کور، اثر صادق هدایت است. نکته ی مهم در باب این رمان، توالی حوادث نیستند بلکه انگیزه ی اعمال قهرمان اصلی داستان مورد بحث است.

3.       رمان نامه یی:

در این نوع رمان ساخت اصلی بر مبنای نامه هایی ست که بین دو قهرمان اثر رد و بدل می شود. نمونه ی آن نامه های یک زن ناشناس اثر استفان تسوایگ است.

4.       رمان اندیشه:

مبنای این نوع رمان بر ایده ها و مشرب های قالبی و از پیش تعیین شده ی نویسنده است مثل رمان های نویسندگان حزب کمونیست شوروی سابق.

انواع رمان بر حسب موضوع:

1.       نوول شکل پذیری یا نوول تربیتی

موضوع این گونه رمان ها توسعه و تکامل ذهن و شخصیت قهرمان داستان است. قهرمان تجربیات مختلفی را پشت سر می گذارد و معمولا بعد از سپری کردن بحران روحی به یک نوع تعادل و شناخت وظیفه و جایگاه خود در جهان می رسد. نمونه ی این نوع رمان، رمان در جستجوی زمان از دست رفته اثر مارسل پروست.

2.       رمان اجتماعی

تاکید اصلی این نوع رمان بر تاثیر شرایط و مقتضیات اجتماعی بر شخصیت قهرمانان داستان است. برای نمونه در رمان خوشه های خشم اثر جان اشتاین بک تعامل طبقه ی سرمایه دار با طبقه ی کارگر مورد ارزیابس قرار می گیرد. در این رمان نویسنده شرایط وحشتناک طبقه ی کارگر استثمار شده را به خوبی به تصویر می کشد.

3.       رمان تاریخی

در این نوع رمان، زمینه ی اثر و شخصیت ها از تاریخ اخذ شده اند، مثل رمان ایوانف اثر والتر اسکات یا آشیانه ی عقاب نوشته ی زین العابدین مؤتمن.

4.       رمان محلی

در این گونه رمان تکیه بر آیین و رسوم و لهجه ها ی خاص شهرها و ولایت ها ست. البته این تأکید به منزله ی یافتن صبغه ی محلی نیست، بلکه هدف اصلی نویسنده به نمایش گذاشتن اهمیت موقعیت اجتماعی و اوضاع و احوال محلی بر کردار و رفتار شخصیت های داستان است. مثال این گونه رمان، برخی از آثار رسول پرویزی و صادق چوبک خصوصاً در رمان تنگسیر است.

5.       رمان روانی

این نوع رمان که امروزه به علت پیشرفت علم روانشناسی و روانکاوی رواج پیدا کرده به دنبال تحلیل شخصیت و روان قهرمان اصلی داستان است. رمان بی نظیر صادق هدایت، بوف کور، نمونه ی بارز این نوع رمان ها است.

مریم سمیعی

بخش ادبیات تبیان