استراتژی های نظامی جدید آمریکا و اروپا
چندی است ایالات متحده به تغییر استراتزی نظامی خود دست زده است و در این راستا قصد دارد قوای نظامی خود را در حوزه اقیانوس آرام مستقر كند. این امر به ویژه اروپا را بر آن داشته است كه با دقت بیشتر به تحولات سیاسی آینده نظر داشته باشد و مسائل سیاسی و امنیتی خود را مورد بررسی قرار دهد.
استراتژی نظامی و دفاعی آمریکا به دلیل برخی مسایل و از جمله کاهش بودجه نظامی تغییر کرده است. میتوان این تغییرات را در بخشهای مختلف نظامی آمریکا در نقاط مختلف جهان مشاهده کرد. این تغییرات دقیقا مبتی بر پیام رییس جمهور این کشور است که چندی پیش اعلام شد. باراك اوباما، رئیس جمهوری آمریكا در پیام اخیرش كه در مقر وزارت دفاع این كشور(پنتاگون) و در ارتباط با استراتژی جدید نظامی این كشور عنوان شد، گفت: "دهه جنگ به پایان رسیده و مردم آمریكا باید به آیندهای بدون جنگ نظر كنند." این اظهارات قبل از هرچیز گواه تلاش اوباما برای ترسیم مسیری جدید برای كشورش است، تلاشی كه قبل از هر چیز بر روی خروج آمریكا از انزوای سیاسی كه قبل از هر چیز زاییده جنگهای بعد از 11 سپتامبر 2001 است، متمركز شده است. آمریكا در عراق و افغانستان و برای مبارزه با تروریسم دو جنگی را به پایان برد كه به نظر میرسد خارج از اهداف عملی تعریف شده برای این جنگ ضایعات بسیاری برای مردم كشورهای مذكور به دنبال داشت. تلاش آمریكا جلوگیری از وقوع جنگهایی مشابه است. این جنگ ناآرامی و كشته شدن مردم كشورهای عراق و افغانستان و خسارات جانی و به ویژه مالی بسیاری را برای ارتش آمریكا به دنبال داشت. به طور همزمان مشغول شدن آمریكا با این دو جنگ ظهور یك قدرت جدید را در خاوردور به دنبال داشت. به گونهای كه به نظر میرسد آمریكا از یك دهه گذشته تاكنون در مسیری اشتباه بوده است. حداقل اظهارات اخیر اوباما بیانگر این مساله میباشد.
آینده ایالات متحده نه در هندوكش افغانستان كه در حوزه اقیانوس آرام قرار خواهد داشت.آمریكا 10 سال متمادی نیروهای خود را برای مبارزه با ترور متمركز كرد و طی این مدت به گونهای بیسابقه به تجهیز نظامی خود پرداخت
نگاهی به برنامه استراتژیك دفاعی آمریكا در سالهای آتی كه قبل از هر چیز كوچكتر و تاثیرگذارتر شدن ارتش این كشور را به دنبال دارد نشان میدهد كه اوباما قبل از هر چیز به دنبال داشتن نیروهای دفاعی كارآمد و به ویژه متمركز در زمینه دفاع سایبری است و این تفكر قدیمی، مبنی بر آنكه آمریكا میتواند و باید به طور همزمان دو جنگ بزرگ را پیش ببرد دیگر فاقد اعتبار است. بحث صرفه جویی در هزینههای دفاعی آمریكا كه براساس آن قرار است 487میلیارد دلار در بودجههای نظامی پنتاگون طی یك دهه آتی صرفه جویی شود برای اوباما بسیار حائز اهمیت است اما مساله مهمتر این است كه آینده ایالات متحده نه در هندوكش افغانستان كه در حوزه اقیانوس آرام قرار خواهد داشت.آمریكا 10 سال متمادی نیروهای خود را برای مبارزه با ترور متمركز كرد و طی این مدت به گونهای بیسابقه به تجهیز نظامی خود پرداخت.
دقیقا در همین زمان بود كه چین به ركورد بیسابقه اقتصادی خود به عنوان برترین كشور صادركننده با ذخیره ارزی میلیاردها دلاری رسید. یكی از اقتصاددانان آمریكا پیشتر پیش بینی كرده بود كه این كشور در سال 2008 بالاترین رشد اقتصادی جهان را داشته باشد، این در حالی است كه چین طی شش سال به این جایگاه رسید. آمریكا با ترس از افراطیگری بودجه نظامی خود را به 700 میلیارد دلار افزایش داد و چین در همین زمان سرمایهگذاریهای گستردهای را در صنعت، تكنولوژی و زیرساختهای كشورش انجام داد. این در حالی است كه در شرایط كنونی آمریكا تعریف جدیدی از اولویتهای خود ارائه داده است، به ویژه برای اروپا پیامدهای تغییر رویه آمریكا به شدت محسوس است. به گونهای كه در اندیشكدههای واشنگتن قبل از هرچیز این استراتژی جدید آمریكا مورد بحث است كه از آتلانتیك دور شوید و به اقیانوس آرام بروید، این مساله اكنون به خطوط راهبردی سیاست در آمریكا تبدیل شده است. هیلاری كلینتون، وزیر خارجه آمریكا در نوامبر سال گذشته در نشریه "فارن پالیسی" مقالهای با این تیتر نوشت كه "آمریكا سده خود در اقیانونس آرام را پیش رو دارد."
باراك اوباما، رئیس جمهوری آمریكا در پیام اخیرش كه در مقر وزارت دفاع این كشور(پنتاگون) و در ارتباط با استراتژی جدید نظامی این كشور عنوان شد، گفت: "دهه جنگ به پایان رسیده و مردم آمریكا باید به آیندهای بدون جنگ نظر كنند."
به نظر میرسد كه هسته اصلی این مقاله كلینتون آن است كه اتفاقات و رویدادهای جهان از این پس در آسیا نهفته باشد. به این معنا كه آمریكا همان رویهای را كه در اروپا و بعد از جنگ جهانی دوم در پیش گرفت در این منطقه نیز در پیش میگیرد، یعنی تشكیل شبكهای قابل اعتماد از نهادها و روابط در آسیا.
در همان زمان اوباما، ضمن سفر به حوزه اقیانوس آرام در برابر پارلمان استرالیا در كانبرا گفت: كاهش مخارج دفاعی آمریكا به قیمت از دست دادن روابط ما با آسیا و حوزه اقیانوس آرام و حضور نظامی در این منطقه نخواهد بود بلكه آمریكا حتی بعد از كاهش بودجه نظامی خود سربازانش را در استرالیا مستقر میكند. آمریكا قرار است 2500 تن از نیروهای تفنگدار دریایی خود را در شهر "داروین" كه یكی از شهرهای شمالی استرالیاست، مستقر كند، علاوه بر این اوباما از استقرار كشتیهای جنگی و هواپیماهای نظامی در این منطقه خبرداد. این منطقه یكی از اصلیترین شاهراههای تامین كالا برای اروپا است. در هر صورت امر قطعی این است كه افزایش برتری چین در جهان به دغدغه و فكر اصلی آمریكا تبدیل شده است به گونهای كه در اسناد استراتژیك پنتاگون آمده است "در كنار ایران به عنوان یكی از مخالفان اصلی ما، چین قرار دارد." از این رو چین و آمریكا قبل از هر چیز تمركز خود را روی نیروهای دریایی خود مستقر كردهاند و میتوان گفت یك رقابت تسلیحاتی جدید در حوزه اقیانونس آرام در جریان است. اكنون كارشناسان مسائل اقتصادی و سیاسی معتقدند كه رقابت اقتصادی و تلاش دو كشور برای دست یافتن به برتری سیاسی ممكن است كه به یك رقابت سیاسی تبدیل شود، این در حالی است كه اروپا در حاشیه این رقابت بر سر قدرت قرار گرفته است.
هاتف پوررشیدی بخش سیاست تبیان