تو خود حجاب خودی
برگرفته از سخنان آیه الله بهاء الدینی
هر انسانى در محاصره مشكلات است، مشكلاتى كه هلاك كننده است. در برابر این مشكلات چه باید كرد؟ الهى قلبى محجوب: قلب من محجوب است؛ یعنى حجاب دارد، یعنى براى ادراك حقیقت، مانع دارد و حقیقت را نمىفهمد. شاید قلب، همان نفس مزكى باشد كه یكى از مراتب نفس است.
قلب را مىگویند براى این كه ینقلب من مرتبه الى مرتبه قلب، نیروى مدركى، غیر از نیروى مدرك عمومى است. یك قدرت مدركى است كه مخصوص افراد خاصى است.
سمع و بصر قلب، غیر از سمع و بصر معمولى است. قلب، سمعى دارد كه صداهاى دور را مىشنود، گرچه گوش انسان سنگین باشد و صداى نزدیك را نشنود. موانع این قلب، خود انسان است؛ یعنى نفس حیوانى انسان. آثار نفس حیوانى، ساتر قلوب است. نفس معیوبى كه حضرت مىفرماید: حاجب قلب است. عیب نفس همین است.
تمام مفاسد جهانى، مال نفس بشرى است. معصیتها، بىعدالتىها، ظلم و ستمها، خیانتها و دروغها، همه از آثار نفس است. اینها مانع هدایت قلب است، مانع شنیدن صداهایى است كه با گوش سر نمىتوان شنید، مانع از افاضات الهى به قلوب بشرى است. تمام آتشهایى كه در این نشئه دنیاست، آتش انسان است.
اگر موانع سر راهش برداشته شود، این آتش بیش از این است. این انسان از روى جهالت و بىعقلى شاید حاضر باشد براى منافع خود، تمام كره زمین را به آتش بكشد؛ منتها هنوز چنین قدرتى براى نفوس پیدا نشده است. نفس شیطانى است كه در برابر خداى تعالى صفآرایى كرده است. لأغوینهم أجمعین همه آنها را از سر خودم مىكنم.
انسان، دشمن خویشتن
هیچ راهى براى اصلاح این نفوس حیوانى نارى و آتش آن، جز مكتب اسلام وجود ندارد. عبادات و اعتقادات و اخلاق اسلام براى من است كه بدون اینكه تحمیلى بر شما كرده باشند، خواستهاند شما را بسازند، و مثل اینكه شما ندارید كه خودتان دشمن خود هستید.
دشمن خود و جهان هستى. مىپرسید چگونه انسان دشمن خودش است؟ چون تمام گرفتارىها را خودت براى خودت ایجاد مىكنى، تمام مهلكات مال خود انسان است.
این نفس به بركت عبادات و به بركت توحید ـ اگر انسان توفیقات بر توحید پیدا كند ـ ساخته مىشود، اگر نمازهاى معراجى نصیب انسان شود، یعنى وقتى مىگوید: ایاك نعبد، صادقانه بگوید: من بنده خدا هستم.
تو الآن حساب كن، چند سال از عمرت رفته است، در این مدت، بنده چه كسى بودى؟ بنده خدا بودى یا بنده شیطان؟ هر كارى دلت خواسته كردهاى. ولى خدا چى؟ مثل این كه اصلاً توجه نیست به این كه خدا چه اراده كرده است و چه مىخواهد. الآن در این جا مىتوانى با هوى و هوست یك دست و پایى بكنى، یك توطئهاى بكنى، چهار تا رفیق پیدا كنى و خوب هوى و هوست را اجرا كنى.
امریكا و اروپا و سایر متحدین را به میدان مىآورد، ولى وقتى تنها شد چه غلطى مىكند. در نشئه دیگر حزبها، همه منحل است، حزب شیاطین، منحل است.
خلاصه، عیب نفس همین است كه همه را به آتش مىكشد و مىگوید این آتشها مال ما نیست. پس آتشها مال كیست؟ انسان نباید به خودش خوشبین باشد. پیامبران آمدهاند جلو این آتش انسان را بگیرند. آمدهاند كه این انسان ساخته شود. شما جز این كه به بركت اسلام و امام زمان ساخته شوید راه دیگرى ندارید.
بركات عقل
عقلى مغلوب؛ عقل نورانیتى است غیر از تفكر بشرى و از بركات الهى است كه سازنده نفوس است. انسان به وسیله عقل مراتب كمال را سیر مىكند. این عقل شاید به حسب مرتبه، بر علم مقدم باشد.
عقل است كه نفوس را براى افاضه و بركات و علوم الهى آماده مىكند. عقل نفوس را براى فهم قرآن و نهجالبلاغه و صحیفه و كلمات مكتب اسلام مهیا مىكند؛ ولى این عقل مغلوب است.
شما ببینید در هر شبانهروز چند معصیت دارید و چند اطاعت. اگر اشتباه نكنید شاید این اطاعت هم معصیت باشد. اگر پرونده عمر ما را در مقابل ما بگذارند، در برابر صد عصیان آیا یك كار خدایى داریم؟ این آثار نفس است. به خودت خیلى خوشبینى آقا!
منابع:
کتاب سلوک معنوی
تهیه و تنظیم: محمد حسین امین گروه حوزه علمیه تبیان
