شکستگی بینی در اثر ضربه

شکستگی استخوان بینی یکی از شایع‌ترین آسیب‌های صورت است، زیرا که بینی برجسته‌ترین قسمت صورت است و بیشتر در معرض ضربات قرار دارد.

در ضربات شدید یکطرفه، هر دو استخوان بینی به یک سمت رانده می‌شود، ولی در ضربات خفیف‌تر بر اثر نیروی وارده به کنار بینی، یک سمت فرورفته و سمت دیگر برآمده می‌شود.

ضربه‌هایی هم که از جلو یا بالا به بینی وارد می‌شوند، به دلیل فرو رفتن پل بینی باعث تغییر شکل ظاهری بینی و خونریزی می‌شوند. این ضربات خطرناک است و باعث فرورفتن استخوان بینی در سینوس‌های بین چشمی می‌شود.

عوارض شکستگی بینی

عفونت بینی و سینوس‌ها، از دست دادن حس بویایی، آسیب به کیسه اشکی، انحراف تیغه بینی، شوک در اثر خونریزی از بینی و... از عوارض احتمالی آسیب بینی است.

شکستگی بینی در مردان بیش از زنان بوده و در جوانان این آسیب باعث جابه‌جایی و شکستگی ساده استخوان بینی و در سالمندان که استخوان‌های ضعیف و شکننده‌تری دارند، به خرد شدن این استخوان منجر می‌شود.

درد، ورم، خونریزی، تغییر شکل کلی یا جزئی، کبودی و عدم توانایی در تنفس از راه بینی از شایع‌ترین علائم شکستگی بینی است.

تشخیص شکستگی بینی

شکستگی بینی بر خلاف شکستگی عضوهای دیگری مانند دست و پا، با عکس تشخیص داده نمی‌شود، بلکه با معاینه بالینی باید این کار انجام شود، چرا که در عکس ممکن است شکستگی‌های کاذب در بینی دیده شود.

شکستگی غضروف بینی نیز در عکس مشخص نمی‌شود، بنابراین لازم است به منظور تشخیص شکستگی بینی، یک پزشک متخصص، بینی فرد را به طور دقیق معاینه کند.

معمولا تشخیص شکستگی بینی به دلیل ورم و تغییر شکل جزئی، چند روز پس از آسیب توسط پزشک قابل شناسایی خواهد بود.

چه باید کرد؟

1 ـ مصدوم را در وضعیت نشسته قرار دهید و از او بخواهید که از راه دهان تنفس کند. در اثر ضربه، بافت‌های بینی متورم می‌شود و احتمال انسداد راه هوایی بینی وجود دارد.

2 ـ اگر مایعی شفاف یا زردرنگ، گاهی از بینی نشت کرد، نشان از خروج مایع مغزی ـ نخاعی و شکستگی جمجمه است. در این هنگام مصدوم را بلافاصله در همان وضعیت ثابت نگه دارید و از خروج این مایع جلوگیری نکنید.

3 ـ اگر بینی آسیب‌دیده خونریزی می‌کند، سر مصدوم را کمی به جلو و پایین خم کنید تا خون خارج شود. بلعیدن خون و ورود آن به حلق موجب تهوع و سرفه شده و از سویی تنفس از راه دهان را مشکل می‌کند. در صورت امکان، قسمت غضروفی بینی را به هم فشار دهید تا لخته ایجاد و خونریزی مهار شود. از وارد کردن پنبه یا گازاستریل به داخل حفره بینی خودداری کنید.

4 ـ اگر بینی متورم و دردناک است، بلافاصله برای کاهش التهاب، روی سر و صورت مصدوم کیسه یخ بگذارید. سرما با انقباض عروق ناحیه آسیب‌دیده علاوه بر کاهش ورم، موجب کاهش خونریزی نیز می‌شود.

بیماران باید 24 تا 48 ساعت پس از ضرب‌دیدگی بینی، روی قسمت ضربه خورده کیسه آب یخ بگذارند و پس از گذشت 48 ساعت از حوله‌ مرطوب‌شده با آب ولرم استفاده کنند.

5 ـ مصدوم را بلافاصله به بیمارستان برسانید.

نکته:

1- وارد شدن هر ضربه‌ای به بینی در کودکی به معنای تغییر شکل آن در بزرگسالی نیست. اگر بینی پیش از یک سالگی دچار ضربه شود، در صورتی شکل آن در بزرگسالی تغییر می‌کند که صفحه رشد بینی ضربه خورده باشد. با هیچ روشی مانند معاینه، عکس، سی‌تی اسکن و ام آر آی نمی‌توان مطمئن شد که صفحه رشد بینی کودک آسیب دیده است.

2- شکستگی‌های مختصر که بدون تغییر شکل بینی باشند، معمولا در عرض دو تا چهار هفته التیام می‌یابند، اما شکستگی‌های عمده با جراحی قابل ترمیم است.

فرآوری : نیره ولدخانی

بخش سلامت تبیان

جام جم - فاخره بهبهانی

ایسنا - دکتر علیرضا مصباحی، متخصص گوش، حلق و بینی