روشی جالب برای محاسبه ماه رمضان
مرحوم سیّد بن طاووس رضوان اللّه تعالى علیه ، به نقل یكى از اصحاب به نام ابوالهیثم ، محمّد بن ابراهیم حكایت می كند: روز اوّل ماه رمضان ، پدرم خدمت امام حسن عسكرى علیه السلام شرفیاب شد و مردم در آن روز اختلاف داشتند كه آیا آخر ماه شعبان است یا آن كه اوّل ماه رمضان مى باشد؟!
پدرم عرضه داشت : اى سرورم ! یاابن رسول اللّه ! من فداى شما گردم ، امروز را قصد روزه كرده ام .
امام علیه السلام فرمود: آیا مایل هستى كه یك قانون كلّى را برایت بگویم تا براى همیشه مفید باشد و نیز دیگر بعد از این ، نسبت به روزهاى اوّل ماه رمضان شكّ نكنى ؟
پدرم اظهار داشت : بلى ، بر من منّت گذار و مرا راهنمائى فرما.
حضرت فرمود: دقّت كن كه اوّل ماه محرّم چه روزى خواهد بود كه اگر آن را شناختى براى همیشه سودمند است و دیگر براى ماه رمضان مشكلى نخواهى داشت .
پدرم گفت : چگونه با شناختن اوّل محرّم ، دیگر مشكلى براى ماه رمضان نخواهد بود؟!
و سپس افزود: خواهشمندم چنانچه ممكن باشد، برایم توضیح بفرما، تا نسبت به آن آشنا بشوم ؟
امام علیه السلام فرمود: خوب دقّت كن ، هنگامى كه روز اوّل ماه محرّم فرا مى رسد - كه با تشخیص صحیح آن را كه به دست آورده باشى -. پس اگر اوّل محرّم ، روز یك شنبه باشد، عدد یك را نگه بدار. و اگر دوشنبه باشد، عدد دو، نیز اگر سه شنبه بود عدد سه و براى چهارشنبه عدد چهار و براى پنج شنبه عدد پنج ، همچنین براى جمعه عدد شش و براى شنبه ، عدد هفت را در نظر بگیر. بعد از آن ، حضرت افزود: سپس همان عدد مورد نظر را - كه مصادف با اوّلین روز محرّم شده است - با عدد ائمّه اطهار علیهم السلام - كه عدد دوازده مى باشد - جمع كن . سپس از مجموع اعداد، هفت تا هفت تا، كم بكن و در نهایت ، دقّت داشته باش كه عدد باقیمانده چیست ؟ اگر عدد باقیمانده هفت باشد پس اول ماه رمضان شنبه خواهد بود و اگر شش باشد ماه رمضان جمعه است و اگر پنح باشد ماه رمضان پنج شنبه است و اگر چهار باشد ماه رمضان چهارشنبه خواهد بود؛ و به همین منوال تا آخر محاسبه را انجام بده ، كه انشاءاللّه موافق با واقع در خواهد آمد. بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان
منبع: إقبال الاعمال، ص 266؛ تفسیر برهان، ج 1، ص 189. (نقل از کتاب «چهل داستان و چهل حدیث از امام حسن عسکری علیه السلام»، عبدالله صالحی.)
