ضد و نقیض‌هایی درباره نمک دریا
برای تهیه‌ی این نمک، آب را توسط کانال‌هایی وارد سینی‌های سفالی نمک گیری می‌کنند تا نور خورشید و وزش باد، به طور طبیعی موجب تبخیر آب و تهیه نمک شود.
تبلیغات گسترده مصرف نمک دریا و عرضه آن از طریق عطاری‌ها، سوپرمارکت‌ها و برخی داروخانه‌ها موجب سردرگمی مصرف کنندگان شده است، اما مردم بدانند نمک دریا تصفیه شده نیست و حاوی موادی است که سلامت افراد را به خطر می‌اندازد.
نمک معمولی و نمک دریا چه فرقی با هم دارند؟
مدتی است که از گوشه و کنار نام نمک دریایی را می‌شنویم و این که خاصیت درمانی دارد و حتی می‌توان از آن در بهبود فشارخون استفاده کرد. با شنیدن این مطالب بسیاری از هم‌وطنان تمایل پیدا کرده‌اند که از نمک دریایی بیش از پیش در تهیه غذاهایشان استفاده کنند با این امید که نه تنها به ارتقای سلامتشان کمک می‌کند بلکه درمان‌کننده بسیاری از بیماری‌هایشان به خصوص فشارخون خواهد بود. اما باید گفت نمک دریایی با نمکی که ما استفاده می‌کنیم از لحاظ تغذیه‌ای هیچ تفاوتی ندارد و تنها فرقش این است که کریستال‌های آن درشت‌تر است و در برخی غذاها سبب ارتقای کیفیت آن می‌شود. به عنوان نمونه در برخی نان‌ها و شیرینی‌ها اضافه کردن این نوع نمک، سبب قوام بهتر و حتی تردی بیشتر می‌شود و کیفیت را بالا می‌برد اما از لحاظ تغذیه‌ای تفاوتی با نمک سر میز ندارد.
پس باید همان نکاتی که در مورد نمک معمولی رعایت می‌کنیم، در مورد نمک دریایی نیز در نظر بگیریم یعنی روزانه بیش از 3 تا 4 گرم استفاده نشود زیرا زیاده‌روی در مصرف این نمک نیز بیماری‌های قلبی و سکته را به همراه خواهد داشت و طول عمر فرد را پایین خواهد آورد.
نمک دریا نمکی تصفیه نشده است و علاوه بر داشتن فلزات سنگین، دارای ماده خطرناکی همچون آرسنیک است. آرسنیک شبه فلز سمی، معروفی است که
مصرف آن سرطان‌زا است
جالب است بدانید مطالعات نشان داده‌اند که داشتن رژیم‌های غذایی که نمک فراوانی در آن‌ها وجود دارد احتمال پوکی استخوان را به مراتب افزایش می‌دهد.
بنابراین مصرف این نوع نمک آن هم در حجم نامتعارف به فشارخونی‌ها و زنان باردار توصیه نمی‌شود.
برخی خوانندگان پرسیده‌اند که آیا نمکی که در بازار به نام نمک دریا عرضه می‌شود واقعاً نمک دریا هست یا خیر؟
در پاسخ به این پرسش باید گفت، ممکن است این ادعا تا حد زیادی درست باشد. نمک دریا را بیشتر از دریاچه ارومیه می‌آورند و نشانه آن نیز داشتن کریستال‌های بزرگ است. البته در نمک دریا کریستال‌های نمک‌های دیگری هم مانند منیزیم و پتاسیم وجود دارد که باعث ایجاد مزه تلخ نمک دریا می‌شود.
اما به گفته‌ی متخصصان نمک دریایی مصرف نکنید
زهرا اباصلتی، مسئول دفتر بهبود تغذیه دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: «نمک دریا دارای انواع ناخالصی از جمله مواد نامحلول مانند شن، ماسه، خاک، گچ و مواد آلوده کننده، مواد محلول سخت از جمله کلسیم و منیزیم و فلزات سنگین مانند سرب، جیوه، آرسنیک و کادمیوم است و می‌تواند عوارض نامطلوبی در دستگاه گوارش، کبد، کلیه‌ها و ریه ایجاد کند و حتی منجر به مسمومیت شود.»
وی اختلال در جذب ریز مغذی‌ها همچون آهن و روی را از دیگر مضرات استفاده از نمک دریا برشمرد و تاکید کرد: این نمک فاقد ید کافی مطابق با استانداردهای اعلام شده برای پیشگیری از گواتر و اختلالات ناشی از کمبود ید است.
مصرف نمک دریا سرطان زا است
نمک دریا نمکی است تصفیه نشده که دارای انواع ناخالصی‌ها از جمله فلزات سنگین بوده و خطر سرطان زایی آن‌ها به اثبات رسیده است.
سرپرست دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی ضمن بیان این مطلب اظهار داشت: نمک دریا علاوه برداشتن نا خالصی‌ها، دارای میزان کم ید و یا حتی فاقد ید است که نیاز روزانه به ید را تأمین نمی‌کند.
دکتر زهرا عبداللهی افزود: وزارت بهداشت ظرف 20 سال گذشته برای کاهش شیوع گواتر و اختلالات ناشی از کمبود ید، سیاست افزودن ید به نمک‌های خوراکی را در پیش گرفته و در حال حاضر کلیه کارخانجات تولید کننده موظفند ید را به میزان توصیه شده وزارت بهداشت به نمک‌های خوراکی اضافه کنند زیرا استفاده از نمک یددار تصفیه شده تنها راه رساندن ید به بدن برای انجام اعمال حیاتی که وابسته به این ریز مغذی است، می‌باشد.
وی تصریح کرد: نرسیدن ید کافی به بدن با عوارض بی‌شماری شامل گواتر، ناهنجاری‌های مادرزادی، افزایش موارد سقط و مرده زایی، هیپوتیروئیدی مادرزادی، کر و لالی مادرزادی، کاهش بهره هوشی همراه است.
سرپرست دفتر بهبود تغذیه جامعه با تأکید بر این که نمک دریا نمی‌تواند املاح دیگر مانند منیزیم و کلسیم را تأمین کند، گفت: مقدار کلسیم و منیزیمی که نمک دریا به بدن می‌رساند آن قدر ناچیز است که کاملاً قابل چشم پوشی است ضمن این که، این املاح را از سایر منابع غذایی می‌توان دریافت کرد.
وی با بیان این که تبلیغاتی که به طور گسترده در زمینه نمک دریا در کشور می‌شود، برخلاف سیاست‌های وزارت بهداشت است، ابراز داشت: افراد سودجویی که سعی در ترویج مصرف نمک دریا دارند، نه تنها سلامت مردم کشور را به خطر انداخته بلکه موجب برگشت مشکل گواتر، تولد نوزادان با ناهنجاری‌های مادرزادی و بسیاری پیامدهای زیان‌بار بهداشتی خواهند بود.
دکتر عبداللهی در خصوص نمک طعام استاندارد گفت: نمک طعام باید پروانه های بهداشتی از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی داشته و تاریخ تولید و انقضاء آن نیز اجباری است و این گونه نمک‌های تصفیه شده یددار فاقد فلزات سنگین شامل سرب، آرسنیک (عوامل ایجادکننده سرطان) و همچنین ناخالصی‌های محلول مانند گچ است که به دلیل سفید بودن غیر قابل جداسازی است.
وی توصیه کرد: میزان محاسبه شده ید در نمک تصفیه شده باعث پیشگیری از بیماری گواتر و به دنبال آن باعث پیشگیری از عقب‌ماندگی جسمی و ذهنی، سقط جنین خواهد شد در حالی که نمک دریا باعث سرطان، گواتر، عقب افتادگی ذهنی و جسمی، سقط جنین می‌شود.
به گفته این متخصص تغذیه، در صورتی نمک دریا می‌تواند مصرف خوراکی داشته باشد که در قالب استانداردهای موجود، مجوز تولید و پروانه ساخت از وزارت بهداشت گرفته باشد. گفتنی است: چندی است که تبلیغات گسترده و بی اساس از نمک دریا باعث شده که مصرف کنندگان دچار سردرگمی شده و علی رغم توصیه های وزارت بهداشت مبنی بر مصرف نمک یددار تصفیه شده، هنوز عده ای بر این باورند که نمک دریا علاوه بر سدیم و ید دارای املاحی مانند کلسیم و منیزیم است که برای بدن مفید است.
توجه کنید: نمک دریا مجوز وزارت بهداشت ندارد
شهروندان از خرید نمک دریا خودداری کنند. مدیر نظارت بر مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی دانشکده علوم پزشکی استان البرز با اشاره به این که تاکنون مجوزی از وزارت بهداشت، برای تولید و بسته بندی نمک دریا صادر نشده است، گفت: بر اساس آزمایشات انجام شده، این نمک دارای ناخالصی‌های محلول و غیر محلول شامل سرب، جیوه، شن و ماسه و گچ است.
افشار افزود: نمک دریا نمکی تصفیه نشده است و علاوه بر داشتن فلزات سنگین، دارای ماده خطرناکی همچون آرسنیک است. آرسنیک شبه فلز سمی، معروفی است که مصرف آن سرطان‌زا است.
حشمتی کارشناس آزمایشگاه مرجع مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی دانشکده علوم پزشکی استان البرز گفت: مصرف نمک دریا موجب بروز اختلالات کلیوی، کبدی، گوارشی، کم شنوایی و کاهش ضریب هوشی می‌شود.
همچنین خانم حیاری مسوول بخش شیمی آزمایشگاه مرجع مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی دانشکده علوم پزشکی گفت: برخی از تبلیغات غیر واقعی، نمک دریا را سرشار از کلسیم، منیزیم، منگنز و ید معرفی می‌کنند.
وی افزود: همچنین افراد سود جو، نمک دریا را دارای خواصی همچون پایین آورنده فشار خون، کاهش دهنده ورم دوران بارداری، از بین برنده سینوزیت، شفاف کننده پوست و ضد لک، از بین برنده سودا، صفرا و بلغم و نیز تأمین کننده ید مورد نیاز غده تیروئید عنوان می‌کنند.
وی گفت: بر اساس آزمایش‌ها، این نمک‌ها فاقد هرگونه ترکیبات مورد نیاز بدن است.
مدیر نظارت بر مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی دانشکده علوم پزشکی استان البرز گفت : در صورت فروش نمک دریا در بازار، به شدت با متخلفان برخورد قانونی می‌شود.
وی از شهروندان خواست که فریب تبلیغات دروغین را نخورند و در هنگام خرید به درج علامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بر روی کالا توجه کنند.
فرآوری: معصومه آیت اللهی
بخش تغذیه و آشپزی تبیان
منابع:
سلامت نیوز
فارس
سلامتیران
جهان نیوز
اگر می‌خواهید با کارشناسان تغذیه‌ی سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.
مطالب مرتبط:
افزودن نمک زیاد به غذا؛ یک عادت غلط غذایی
میزان نمک غذاهای آماده باید استاندارد شود
دانستنی‌هایی درباره نمک ید دار
