تیراژ واقعی مطبوعات در كشور چه‌قدر است؟

با وجود 3200 عنوان نشریه در حال انتشار، مسوولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی معتقدند كه كشور ما از جهت تنوع و تكثر مطبوعات در وضعیت خوبی به سر می‌برند اما شاید یكی از دلایل محقق نشدن «توسعه كیفی مطبوعات» در كشور، سایه‌ی سنگین سیاست‌زدگی بر مطبوعات است.

در عین حال درصد بسیار كمی از این نشریات دولتی و مابقی متعلق به اشخاص و افرادی با سلیقه‌های گوناگون و از حوزه‌های مختلف هستند.

مدیر كل مطبوعات داخلی معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی در سال 88 مجموع تیراژ روزنامه‌های كل كشور را روزانه بین 3 تا 4 میلیون نسخه عنوان كرد.

این آمار زمانی مطرح شد كه در مجموع 65 روزنامه مجوز‌دار ملی، سراسری، محلی و استانی در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، هنری و ورزشی منتشر می‌شدند كه این روند در دو سال اخیر نوساناتی داشته است.

در همان زمان وضعیت تیراژ روزنامه‌ها در كشور در سطح عمومی، روزنامه‌های سراسری تیراژی حدود 300 تا 330 هزار نسخه در روز بود.

تعداد روزنامه‌هایی كه تیراژی بالای 100 هزار نسخه داشتند و با ارزش اقتصادی منتشر شده و به خودكفایی كامل‌تری رسیده‌اند هم حدود چهار تا پنج روزنامه‌ی سراسری اعلام شد.

آماری رسمی درباره وضعیت تیراژ مطبوعات در كشور در سال جاری از سوی مراجع ذیصلاح اعلام نشده است، اما معاون امور مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اخیرا درباره وضعیت تیراژ روزنامه‌ها گفت: در حال حاضر تیراژ برخی روزنامه‌های كشور به 300 تا 350 هزار نسخه می‌رسد كه گاهی این تیراژ به واسطه‌ی برخی ویژه‌نامه‌ها بالاتر نیز می‌رود. علاوه بر این ظرف یك سال گذشته 800 عنوان مجوز جدید نیز داده شده است كه 400 عنوان آن مربوط به نشریات تخصصی بوده است.

این نشریات از زمان صدور مجوز شش ماه برای انتشار فرصت دارند و درصورت عدم انتشار در موعد مقرر، طی یك تذكر كتبی به آنان مهلت 15 روزه‌ای داده خواهد شد.

به گفته محمدجعفر محمدزاده پس از پایان این مهلت اگر نشریه منتشر نشده باشد، طبق ماده‌ی 16 قانون مطبوعات امتیاز آن نشریه لغو خواهد شد. البته در نمایشگاه امسال و برای اولین‌بار طی ج شنی با عنوان نوزادگان كه شامل متولدین 89 و 90 بود، از بسیاری از این نشریات رونمایی شد.

مسوولان وزارت ارشاد معتقدند كه خوشبختانه توقیف نشریات در كشور ما آمار بالایی ندارد، به‌طوری كه طی سال گذشته، تعداد نشریات توقیف شده به تعداد انگشتان دست هم نرسیده است، اما این‌كه خود نشریات به انتشار اقدام نكنند، بحث دیگری است و ممكن است به موازات صدور مجوز 800 عنوان نشریه تعدادی از آن‌ها منتشر نشده باشند.

افزایش درخواست انتشار نشریات در آستانه‌ی انتخابات هم موضوع دیگری است كه به صورت طبیعی، با بالا ‌گرفتن تب انتخابات در جامعه، درخواست مجوز نشریات جدید نیز افزایش می‌یابد كه البته یكی از آسیب‌های فضای مطبوعاتی كشور است.

اما به واسطه‌ی گسترش فضای سایبری و رسانه‌های الكترونیكی استناد به تیراژ كاغذی مانند گذشته گویا نیست و برخلاف گذشته كه صرفا تیراژ كاغذی ملاك بود، امروزه اكثر روزنامه‌ها و رسانه‌های مكتوب از نسخه‌ی اینترنتی نیز بهره می‌برند و ضروری است كه تعداد بازدید از سایت یك روزنامه نیز در تیراژ آن لحاظ شود.

در هر حال در یك كار تحقیقی صورت گرفته با بررسی 20 روزنامه از طیف‌ها و گرایش مختلف مشخص شد كه در طی دو سال، این روزنامه‌ها 28 هزار تیتر منفی داشته‌اند. نكته‌ی جالب این بود كه مطبوعاتی‌ها، فقط در تولید 22 درصد این تعداد تیتر نقش داشتند و مابقی متعلق به گویندگان مختلف بوده كه در فضای سیاسی به مطبوعات كشور تحمیل شده بود.

منبع:ایسنا