به دنبال تعریفی جامع از هرزنامه (SPAM )
هرزنامه چیست؟ شاید از میان آنان كه درگیر این کار با اینترنت و ایمیل شده اند هنوز خیلی ها باشند كه دقیقاً ندانند هرزنامه چیست.در بین استفاده كنندگان معمولی اینترنت، هرزنامه به این صورت ساده تعریف می شود كه «هرزنامه چیزی نیست جز نامه های الكترونیكی ناخواسته یا .UNSOLICITED EMAILS» متاسفانه، همانط‌ور كه می بینید این تعریف، آنقدرها تعریف به جا و دقیقی نیست . اگر این تعریف ساده درست بود برای ما كه می خواهیم از بوجود آمدن و گسترش یافتن هرزنامه به نحوی جلوگیری كنیم باید پیش از ارسال هر نوع نامه الكترونیكی‌ای به مخاط‌ب (یا مخاط‌بین) خود، با آنها قبلاً (به شكلی، مثلاً تلفنی) تماس بگیریم و از او (یا ایشان) بپرسیم كه آیا می توانیم برایشان نامه الكترونیكی ارسال كنیم یا اینكه خیر.
در سالهای اخیر، تعریف دیگری نیز مطرح شده است. برخی می گویند كه هرزنامه (SPAM) یعنی نامه های الكترونیكی ای كه از منابع نامشخص و یا ناشناخته ارسال و دریافت می شود. نظر شما چیست؟ به نظر من، این هم غلط است. من در سایت خودم هر روز تعداد بسیاری نامه الكترونیكی دریافت می كنم. این نامه ها ، اگر چه از افرادی ناشناخته به دستم می رسد، و اكثراً نیز علیرغم میل باط‌نی و درخواست من هستند، اما هرزنامه هم نیستند. خیلی ها معتقدند كه هرزنامه همین نامه های الكترونیكی ای است كه خیلی ساده به نحوی باعث رنجش و ناراحتی مان می شود. این تعریف، هنوز نمی تواند هرزنامه را آن ط‌ور كه مورد نظر ماست تعریف كند. گاهی اوقات شنیده ایم كه هرزنامه اشاره دارد به آن دسته از نامه های الكترونیكی ناخواسته ای كه به صورت «انبوه» برای افراد یا موسسات ارسال می شود. این تعریف نیز، تعریف بدی نیست و بیشتر به آنچه مورد نظر ماست نزدیك شده است اما كماكان نمی تواند تعریف كامل و دقیقی از هرزنامه باشد چرا كه فرض كنید شما با سازمان، بانك، شركت یا فردی كار می كنید، شما آدرس پست الكترونیك خود را به آنها می دهید اما هیچگاه از آنها نخواسته اید كه برایتان نامه الكترونیكی بفرستند. اماچون گاهی اوقات این یك نوع اجبار است و بعضی وقتها هم توفیقی است كه گاه گاه از ط‌رف های كاری و تجاری خود با خبر شوید، پس بنابر این، این نوع نامه ها را تحمل می كنید و آنها را هرزنامه نمی دانید. پس این تعریف هم كامل نیست.
پس هرزنامه چیست؟ در اینترنت، مقوله اخلاق و رعایت آن، مقوله ای دیگر است. موضوع هرزنامه ، به نوعی از حیطه امور فنی خارج می شود و وارد دنیای موضوعات اخلاقی می‌شود. موضوع هرزنامه به عقیده كارشناسان و دست اندركاران فعالیتهای اینترنتی و حرفه ای های آن، بیشتر موضوعی اخلاقی است. شخصاً با این تعریف موافق ترم كه نامه های الكترونیكی می توانند به دو دسته تقسیم شوند: «اخلاقی و غیر اخلاقی» اما آن دسته از نامه های الكترونیكی كه به صورت «انبوه یا BULK» یا «MASS» برای دهها، صدها، هزاران و یا حتی گاهی میلیونها نفر بر روی اینترنت ارسال می شود اصط‌لاحاً و قطعاً كاری غیر اخلاقی است و اكثراً هم حاوی مطالبی غیر حرفه ای، خام، غلط، بی محتوا و وقت تلف كن هستند كه در واقع می توانند مثال مشخصی باشند برای تعریف كوتاه اما جامع ما از مقوله ای به نام‌هرزنامه ، كه هرزنامه همانا نامه های الكترونیكی انبوه و غیر اخلاقی‌ای هستند كه برای افراد به صورت ناخواسته ارسال می شوند و موجبات ناراحتی و انزجار گیرندگان آنها را فراهم می كنند.
نامه های اخلاقی، نامه هایی هستند كه ارسال كننده آنها مشخص و معتبر است و جزئیات موجود در HEADER پیام های الكترونیكی آنها كاملاً درست و بدون خدشه است. پیام هایی كه هرزنامه تلقی می شوند، پیام هایی هستند كه در آنها ارسال كننده پیام نامشخص و گمنام است و یا اینكه HEADER این گونه نامه ها اساساً مخدوش، جعلی و ساختگی است، به ط‌وری كه نمی توان ارسال كننده آنها را تشخیص داد و یا اینكه رد آنها را دنبال كرد و در چنین حالتی، حتی اگر پیام، فقط و تنها یك پیام هم باشد كه برایتان ارسال می شود، یعنی اگر به صورت انبوه و گروهی هم ارسال نشده باشد، از نظر ما، آن پیام هرزنامه است. نامه هایی كه ارسال كنندگان آنها رعایت اصول اخلاقی را كرده اند، نامه هایی هستند كه اگر به صورت گاهنامه، ماهنامه یا خبرنامه ارسال می شوند، گیرندگان براحتی و بدون دردسر و دغدغه می توانند از آن فهرست خارج شوند. متاسفانه برنامه نویسانی آمده اند و برنامه هایی نوشته اند كه مانند روبات از سایت وبی به سایت دیگر می روند و به قول معروف آدرس های پست الكترونیكی مردم را - كه برای تماس های ضروری و كاری بر روی صفحات اینترنتی خود قرار داده اند - از روی صفحات و سایتهایشان جمع می كنند كه اصط‌لاحا" به این نوع برنامه ها EMAIL HARVESTERS می گویند. استفاده از اینگونه برنامه ها، كاری غیر اخلاقی است و استفاده كنندگان از این گونه برنامه ها، مسلماً نامه هایی كه به این سوی و آن سوی اینترنت می فرستند، چیزی جز هرزنامه نیست و این كار، همانا نادیده گرفتن حقوق دیگران است.
نویسنده : تابان خواجه نصیری
