بگویید :“متشکرم”‌

شكل گیری یك خانواده پویا و سالم به عنوان مهم ترین و كوچك ترین نهاد اجتماعی به عوامل برون و درون خانوادگی متعددی وابسته است كه ریشه در نوع تربیت زن و مرد و نگرش آنها به زندگی دارد.

اساس تداوم یك زندگی مشترك، حركت كردن در مسیر صحیح و مطابق با هنجارهای اجتماعی به منظور پاسخ به نیازهای مشترك طرفین بوده و به دنبال آن با تولد فرزندان، نیاز به اداره خانواده با یك مدیریت صحیح و منسجم بیش از پیش احساس می شود.

تقسیم كار میان اعضای خانواده و مشاركت یكی از برنامه های مدیریتی است كه اجرای آن با توجه به تغییرات نقش اعضا در جامعه مدرن امروزی برای دستیابی و تحقق آرمان های اعضای یك خانواده موفق لازم است.

توسعه فعالیت اجتماعی زنان كه مطابق با آمار فراگیری آن در عصر فناوری رو به افزایش است با نقش های سنتی آنها مانند انجام امور خانه داری، مسئولیت نگهداری و تربیت فرزندان و برآورده كردن انتظارات همسران، همگونی نداشته و اجرا نكردن برنامه های صحیح و پیروی نكردن از الگوی تقسیم كار در خانواده، كاهش بازده كاری زنان و در پی آن، آسیب دیدن نظام خانواده را دربر خواهد داشت.

تقسیم وظایف

دكتر امان قرایی مقدم، جامعه شناس درخصوص مشاركت و تقسیم وظایف بین اعضای خانواده می گوید: رضایت از موقعیت فردی در نظام خانوادگی، پیش زمینه اصلی برای دستیابی به یك زندگی خانوادگی موفق است و این اصل كه یك نفر مسئولیت انجام اكثر نقش ها را برعهده داشته باشد تا سایر اعضای خانواده به راحتی زندگی كنند، دیدگاهی آسیب زا است.

وی معتقد است، تقسیم كار و مشاركت درون خانواده، شرط اصلی رسیدن به رضایت فردی و رسیدن به سرمایه اجتماعی است. در 20 سال اخیر، بر لزوم ایجاد روابط اجتماعی در خانواده و برقراری تعاون و همكاری در محیط خانه تاكید شده است، اما مطابق با پژوهش های انجام گرفته در اكثر خانواده ها، روابط موزائیكی و تفكر فردگرایانه جایگزین اصل مشاركت و تعاون شده و مسئولیت پذیری جمع گرایی كمرنگ شده است.

دكتر زارع ابراهیم آبادی، روانشناس و مشاور خانواده یكی از نشانه های خانواده كارآمد را مسئولیت پذیری و تقسیم كار در خانه و خارج از آن می داند و معتقد است، در خانواده های موفق، وظایف افراد مطابق با سن، میزان علاقه و توانایی از پیش تعیین شده است و فشار مسئولیت ها بر دوش یك نفر نیست.

این متخصص اضافه می كند، از دیدگاه جامعه شناختی، هر فردی نقش معینی داشته و تكالیف آن نقش ها را تعیین می كند. مسئولیت نظارت بر این تكالیف بر عهده پدر و مادر است و برنامه ریزی و مشاركت باعث رضایت همه جانبه در تمام افراد خانواده می شود.

به عقیده دكتر ابراهیم آبادی، زنان به دلیل برخوردار بودن از احساس عاطفی بیشتر در مقایسه با دیگر اعضای خانواده، قادر به برقراری تعادل میان انجام وظایف عاطفی و اجتماعی خود نیستند و هر اندازه كه بر میزان وظایف اعم از اشتغال در محیط خارج از منزل، تربیت فرزندان و انجام كارهای خانه افزوده شود، اعتراضی ندارند چرا كه پاسخ به نیازهای عاطفی و اجتماعی فرزندان و از دوران طفولیت و در برخی مواقع ترس از دست دادن شغل به دلیل مخالفت همسر، انجام مسئولیت های سنگین برای آنها تبدیل به یك عادت شده و تبعات منفی آن مانند افسردگی، خستگی یا پیری زودرس در طولانی مدت آشكار خواهد شد.

پژوهشگران اعمال ساده‌ای را یافتند که می‌تواند انصاف و حق‌شناسی را در خانه افزایش دهد، برای فردی که بیشتر کار خانه به دوش اوست، این راهبردها پیشنهاد می‌شود:

• از انجام مکرر کاری که نمی‌خواهید “مال خود کنید”‌، پرهیز کنید.

• در مورد اینکه کاری که احساس می‌کنید باید انجام شود با همسرتان ارتباط برقرار کنید و منتظر نمانید تا خود او متوجه انجام آن شود.

• تحسین خود را در مورد کاری که همسرتان انجام می‌دهد بیان کنید، حتی اگر این کار معیارهای شما را برآورده نکرده باشد.

برای افرادی که سهم کمتری از کارهای خانه را انجام می‌دهند، این توصیه‌ها پیشنهاد می‌شود:

• کارها را پیش از آن که ضرورت پیدا کند انجام دهید.

• برای کارهای خاص از یک برنامه پیروی کنید.

• به یاد کاری که همسرتان انجام می‌دهد باشید و سپاسگزاری خود را بیان کنید.

و بالاخره هر دو همسر می‌توانند:

• فهرستی از وظایف‌شان را بنویسند. سپس برای یک هفته یا یک ماه این فهرست‌ها را با هم عوض کنند و کار نفر دیگر را انجام دهند تا درک بهتری از مشارکت همسرشان در کارهای خانه پیدا کنند.

• متوجه باشید که هریک از زوجین آستانه متفاوتی برای لزوم انجام یک کار دارد،

• بنابراین شما می‌توانید به طریقی آرام‌تر و کمتر اتهام‌زننده انجام کاری را به همسرتان گوشزد کنید.

منابع: خانواده مطهر/روزنامه ایران