راه های کنترل غریزه جنسی در قرآن

از نظر قرآن چگونه می‌توان غریزه جنسی را مهار كرد یا در حدّ اعتدال درآورد؟

پاسخ:

خداوند متعال در قرآن كریم راه‌های متعددی را جهت كنترل و مهار غریزه جنسی معرفی نموده است؛ كه بعضی از مهمترین آنها عبارتند از: «ازدواج»، «چشم پوشی»، «عفت ورزی» و «روزه‌داری»

الف. ازدواج

قرآن كریم می‌فرماید: «وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً لِتَسْكُنُوا إِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فِی ذلِكَ لآیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَكَّرُونَ؛[1] و از نشانه‌های او این كه همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید تا در كنار آنان آرامش یابید، و در میانتان مودّت و رحمت قرار داد؛ در این نشانه‌هایی است برای گروهی كه تفكر می‌كنند».

همانگونه كه از این آیه نمایان است، ازدواج و گزینش همسر سبب آرامش و تسكین خاطر انسان می‌شود. بوسیله ازدواج غریزة جنسی انسان تعدیل و مهار می‌شود و با تأمین نیاز جنسی او، آرامش و آسایش خاصّی برایش حاصل می‌گردد. بنابراین، طبیعی‌ترین و اصلی‌ترین راه تأمین و مهار غریزة جنسی، ازدواج است؛ به طوری كه هر فردی كه به سنّ بلوغ می‌رسد نیازمند به ازدواج است و تنها با ازدواج است كه به طور كامل و صحیح فشار غریزة جنسی كاهش یافته و تعدیل می‌شود.

پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله می فرماید: «من تزوج فقد احرز نصف دینه، فلیتق الله فی النصف الباقی؛[2] هر كس ازدواج كند همانا كه نصف دینش را حفظ كرده است»، پس باید با تقوای الهی و پرهیزگاری نصف دیگرش را حفظ كند. از این كلام رسول مكرم اسلام صلی الله علیه و آله معلوم می‌شود كه ازدواج كمك بسیار بزرگی است در حفظ و تعدیل غریزه جنسی؛ هم‌چنین ازدواج در سال های طبیعی مانع فحشاء و منكرات است؛ از این رو، انسان نباید بی جهت و بدون دلیل موجّه ازدواج را به تأخیر اندازد و خود را از این حلال مفید و چاره‌ساز محروم سازد. «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تُحَرِّمُوا طَیِّباتِ ما أَحَلَّ اللَّهُ لَكُمْ ...؛[3] ای گروه مؤمنان، آن‌چه را كه خداوند برای شما حلال نموده است، برخود تحریم نكنید».

ب. حفظ نگاه و غضّ بصر

« قُلْ لِلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ یَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِكَ أَزْكی لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِما یَصْنَعُونَ وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ یَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ...؛[4] به مؤمنان بگو چشم های خود را (از نگاه به نامحرمان) فرو گیرند، و عفاف خود را حفظ كنند؛ این برای آنان پاكیزه‌تر است؛ خداوند از آن‌چه انجام می‌دهند آگاه است. و به زنان با ایمان بگو چشم های خود را (از نگاه هوس آلود) فرو گیرند و دامان خویش را حفظ كنند....». پس از ارائه مؤثرترین راه و طبیعی‌ترین روش در ارضای غریزه جنسی یعنی ازدواج، به بیان طریق دوم یعنی «چشم پوشی» می‌پردازیم. تجربه نشان داده است كه چشم پوشی از نامحرمان و دوری كردن از نظر بازی و چشم چرانی برای همه كس و در هر شرایطی لازم و ضروری است؛ خواه انسان جوان باشد خواهد پیر ومسن، متأهل باشد یا مجرد. شخصی كه مجرد است و هنوز ازدواج نكرده است، در فشار روحی و جسمی به سر می‌برد. او نیاز به آرامش روحی روانی دارد نه تحریك و تهییج. نظربازی و چشم چرانی، غریزة شهوت او را بیدار و تحریك كرده و او را در فشار قرار می‌دهد؛ این در حالی است كه او اكنون دسترسی به ارضای غریزة جنسی خود ندارد؛ حال اگر از راه‌های غیر شرعی و غیرقانونی اطفای شهوت كند، به گناه و فساد كشیده می‌شود و عواقب سوء آن دامنگیرش می‌شود و اگر از انجام عمل خلاف شرع و اخلاق خودداری كند، اگرچه گناه نكرده است اما فشار غریزة جنسی جسم و جان او را آزرده و افسرده می‌سازد، پس بسیار مناسب است كه از چشم چرانی پرهیز نماید تا عواقب سوء آن دامن‌گیرش نشود.

نظربازی و چشم چرانی، برای شخص متأهل نیز عواقب سوء بسیاری در پی دارد. شخص متأهلی كه در كوچه و بازار و محل كار به نامحرمان نگاه هوس آلود می‌كند، كم كم به آنان دلبسته می‌شود و نسبت به همسر خویش كم مهر و محبت می‌گردد. این به نوبه خود باعث اختلاف و درگیری در منزل شده و نظام خانواده را از هم متلاشی می‌سازد و....

از آن‌چه گذشت روشن شد كه حفظ چشم و نگاه برای همه كس لازم و یكی از راه‌های كنترل غریزه جنسی است.

شاهدی از روایات:

در صدر بحث به دو آیه از قرآن كریم در این رابطه اشاره كردیم و اكنون به كلامی از امام صادق (ع) استناد می‌كنیم؛ قال الصادق علیه السلام: «النظر سهم من سهام الشیطان...؛[5]

«نگاه كردن (به نامحرم) یكی از تیرهای زهرآگین تركش ابلیس است» و چه بسا كه یک نگاه سبب حسرت و ندامت طولانی شود.»

ج ـ عفاف و حفظ نفس

از كتب لغت استفاده می‌شود كه «عفاف» به معنی «خودداری» ‌و حفظ نفس از تمایلات و شهوات نفسانی است. «عفّت» به معنی پدید آمدن حالتی در نفس است كه آدمی را از غلبه شهوت باز می‌دارد و عفیف به كسی گفته می‌شود كه دارای این وصف و حالت باشد.[6]

در قرآن كریم آیات متعددی در این رابطه موجود است كه به برخی از آن‌ها اشاره می‌كنیم:

خداوند متعال در قرآن كریم می‌فرماید: «وَ لْیَسْتَعْفِفِ الَّذِینَ لا یَجِدُونَ نِكاحاً حَتَّى یُغْنِیَهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ...؛[7] «و كسانی كه امكانی برای ازدواج نمی‌یابند، باید پاكدامنی پیشه كنند تا خداوند از فضلِ خود آنان را بی‌نیاز گرداند....».

از این آیه معلوم می‌شود كه قدم اول و راه اصلی در كنترل غریزة جنسی ازدواج است؛ اما از آن‌جا كه همه افراد امكان ازدواج كردن را ندارند می‌بایست تقوی و عفاف به خرج دهند و از گناه و آلودگی بپرهیزند؛ تا آن‌گاه كه امكان ازدواج بیابند. در آیات دیگری، آنان را كه دامن خویش آلوده نمی‌سازند را تشویق كرده و گرامی می‌دارد: «.... وَالحافِظینَ فُرُوجَهُم وَالْحافِظات...» [8]؛ « قُلْ لِلْمُؤْمِنِینَ... وَ یَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ... و قل للمؤمنات ... و یحفظن فروجهن...؛ [9] و آنان كه دامان خود را (از آلوده شدن به بی عفّتی) حفظ می‌كنند.» در این آیه، سخن از صفات برجستة مؤمنان است و ضمن بیان بخش مهمی از صفات مؤمنان، پاكدامنی و عفت را یكی از خصلت‌های برجسته‌ی آن‌ها می‌شمرد.

د ـ روزه

«یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَیْكُمُ الصِّیامُ كَما كُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ؛ [10]ای گروه مؤمنان! روزه بر شما نوشته شد همانگونه كه بر پیشینیان شما واجب شد، تا پرهیزگارشوند.»

پی نوشت ها:

[1] . روم/ 21.

[2] . الحسن بن الفضل الطبرسی، مكارم الاخلاق، مؤسسه نشر اسلامی، نوبت اول، ربیع الموعود، 1414، ج1، ص 429، ش 1455.

[3] . مائده/ 87.

[4] . نور/ 30 و 31.

[5] . محمد بن علی بن بابویه، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، مترجم: غفاری، ص 32.

[6] . راغب اصفهانی، ‌مفردات الفاظ القرآن، دارالكتاب العربی، ص 351؛ و مصطفوی، حسن، التحقیق فی كلمات القرآن الكریم، تهران، وزارت ارشاد، چاپ اول، 1368 ش، جلد 8.

[7] . نور/ 33.

[8] . احزاب/ 35.

[9] . نور/ 31 و 30.

[10] . بقره/ 183.

بخش قرآن تبیان

منبع : اندیشه قم