تیز کردن اره
دانش پژوهان عزیز، یکی از مهارتهای پرکاربرد که در بسیاری از پروژهها مورد استفاده قرار میگیرد، مهارت تیز کردن اره است که در زیر توضیحاتی در مورد آن ارائه میشود.
برای این که عمل برش به خوبی انجام گیرد، باید ارهها را پس از چپ و راست کردن، با وسایل مربوط تیز کنید.
تیز کردن دندانههای اره با توجه به زاویه دندانههای اره و نوع اره به وسیله سوهان سه پهلو یا کاردی انجام میگیرد.
پس از انتخاب سوهان مناسب، اره را داخل تنگ اره قرار دهید و آن را در گیره میز کار محکم کنید. عمل سوهان زدن دندانه اره باید خلاف جهت برش اره انجام گیرد. این کار باعث میشود که ابتدا سینه دندانه ساییده که پلیسه ایجاد شده در پشت دندانه در مرحله دوم سوهانکاری و در سوهان زدن دندانه بعدی گرفته میشود.
سوهان را در دست بگیرد و داخل اولین دندانه قرار دهید. (شکل 7). نحوه قرارگیری سوهان در دندانه به این صورت است که سطح سوهان کاملاً به پشت یک دندانه و سینه دندانه بعدی اره میچسبد. (شکل 8)
شکل 7ـ نحوه به دستگیری سوهان در تیز کردن ارهها
شکل 8ـ قرارگیری سوهان در بین دندانهها
نکات مهم هنگام تیزه کردن اره :
ـ زاویه قرارگیری سوهان نسبت به نوع برش ارهها متفاوت است؛ یعنی زاویه قرارگیری سوهان برای تیز کردن ارههای برش طولی به صورت قائمه 90 درجه (شکل 9) و برای ارههای برش عرضی این زاویه در حدود 65 تا 75 درجه خواهد بود. (شکل 10)
شکل 9ـ زاویه قرارگیری سوهان برای ارههای برش طولی
شکل 10ـ زاویه قرارگیری سوهان برای ارههای برش عرضی
ـ سوهان را باید کاملاً در پشت داندانه اره مستقر کنید تا سینه و پشت دندانه اره را سوهان کند.
ـ هنگام سوهان کاری دقت کنید که سوهان در داخل دندانه کاملاً جا افتاده باشد. (شکل 11)
شکل 11
ـ جهت حرکت سوهان برای تیز کردن تیغهها باید خلاف جهت برش اره باشد.
ـ تمامی داندانههای اره را باید به یک میزان تمیز کنید (سوهان کنید).
ـ برخی از دندانه ارهها در اثر برخورد با اجسام سخت میشکند یا لبه تیزآن ها گرد میشود. قبل از تیز کردن اره باید ابتدا دندانهها را به وسیله سوهانی تخت کاملاً سوهان کرده در یک خط قرار دهید؛ سپس عمل تیز کردن را برای تمام دندانهها به یک میزان انجام دهید. (شکل 12)
شکل 12ـ سوهان کردن و در یک خط قرار دادن دندانههای خراب
ـ تیغه ارههای گرد و ارههای عمودبُر را نیز میتوانید به وسیله سوهان یا دستگاههای تیزکننده تیز کنید. (شکل 13)
شکل 13ـ تیز کردن تیغه اره چکشی
ـ بعضی از تیغههای اره گرد دارای چپ و راست هستند (شکل 14)، اما امروز اکثر تیغههای اره گرد، الماسه دارند. این تیغهها از یک قرص فولادی تشکیل شدهاند که از لبههای ن بلوکهای تنگستن کاربید (الماسه) را به وسیله جوش مخصوص جوش دادهاند. (شکل 15). این تیغهها احتیاج به چپ و راست کردن ندارند. عمل چپ و راست در این تیغهها با سنگ خوردن لبه الماسه آن ها تأمین میشود.
شکل 14ـ تیغه اره گرد دارای چپ و راست
شکل 15ـ دندانه یک اره الماسه
عمل تیز کردن این نوع تیغهها به وسیله دیسکهای تیزکننده انجام میگیرد. جنس این دیسکها از الماس طبیعی و فلزات مقاوم است. این دیسکها دارای اشکال و انواع متنوعی است که هر یک وظیفه تیز کردن نقطه مشخصی از تیغههای الماسه را بر عهده دارند. (شکلهای 16، 17 و 18)
شکل 16ـ نمونهای از تیزکنندههای دیسکی
شکل 17ـ تنگستن کاربید جنسی است که از پودر الماس و فلزات مخصوص تشکیل یافته و تحت اثر پرس سرد به شکل اولیه در میید و به وسیله سینترنتیک ماشین و تحت اثر فشار و حرارت پخته به صورت بلوک ساخته و در روی تیغهها جوش میشوند. تکنیک عمل به متالوژی پودر معروف است.
شکل 18ـ چند نمونه از تیزکنندههای دیسکی در حال تیز کردن تیغه
شکل 19ـ دیسکهای تیزکننده ابزارهای الماسه
شکل 20ـ تیزکردن تیغه اره موتوری به وسیله سوهان مخصوصبخش پژوهشهای دانش موزی تبیان