فروش پایان‌نامه‌های زیرزمینی

با وجود هشدارهای بسیاری از مسئولین دانشگاه نسبت به مراکز غیر قانونی تولید تحقیقات و پایان نامه های دانشجویی نه‌تنها از شمار فعالان غیرقانونی بازار تحقیق و پایان‌نامه كم نشده، بلكه بسیاری از این افراد در شهرهای كوچك‌تر به شكار مشتری مشغولند و از اجرای برنامه عملی برای برخورد با آنان ازسوی نمایندگان مجلس خبری نیست.

علم آموزی از جمله مسایلی است که همه جوامع و ادیان و اقوام بر آن تاکید بسیار زیاد دارند، زیرا آثار علم در همه عصرها و برای همه نسل ها قابل درک و ملموس است.   این تاکید از آن جهت است که مجهز شدن افراد بشر به علوم مختلف موجب آگاهی بیشتر و این آگاهی سبب سعادت انسانها و رفاه بیشتر جامعه می شود.

در جهان امروز که دنیای علم و فناوری و تکنولوژی است و هر جامعه و کشوری که علم بیشتری داشته باشد، بدون شک ثروت، قدرت و رشد بیشتری نیز در همه زمینه ها دارد، علم و فناوری یک اصل بسیار مهم و پذیرفته شده است و هیچ فردی در دنیای امروز علم آموزی را رد نمی کند.

در همین مسیر در کشور ما نیز از سطح مهد های کودک تا مدرسه و دانشگاه به علم اهمیت داده می شود و بر دانشجویان و معلمان و استادان است که به این مقوله ارزشمند بهای لازم را بدهد و علم آموزی را با هیچ چیز دیگر معاوضه و معامله نکنند.

اما متاسفانه در سالهای اخیر و به خصوص در چهار، پنج سال گذشته در دانشگاههای کشور ، خرید و فروش مدرک و پایان نامه رواج پیدا کرده است و چنانچه در این زمینه چاره اندیشی نشود، دامنه این تخلف و بی اعتبار کردن علم و دانشگاه هر روز توسعه پیدا خواهد کرد.

به بیانی دیگر بازار زیرزمینی خرید و فروش پایان‌نامه و تحقیقات دانشجویی به‌رغم خط و نشان‌های مسئولان همچنان به حیات خود ادامه می‌دهد و با گذشت چندین ماه از جلسه مشترك مجلس و سازمان بازرسی كل كشور، این آسیب در شهرهای كوچك‌تر در حال اشاعه است به طوری که اگر تا دیروز دالان‌های مراكز فروش جزوه و كتاب در خیابان انقلاب محل خرید و فروش پایان‌نامه دانشجویی بود، این روزها پای جاعلان و نویسندگان این‌گونه تحقیقات به شهرستان‌های كوچك و حتی مقابل دانشگاه تهران باب شده است و موسسه هایی در این راستا تشکیل شده و استادانی "اگر نگوییم استاد نما"، مشغول خرید وفروش پایان نامه تحصیلی دانشجویان هستند که البته رقم پولی تدوین پایان نامه نیز در نوع خود جالب توجه است .به گفته منشی های این موسسه های غیر علمی و بی اعتبار و برهم زننده نظم علمی کشور، پایان نامه دوره لیسانس تا دکتری از یک میلیون تومان تا 20 و 30 و گاه 50میلیون تومان است.البته این رقم ها بستگی به نوع مطالب پایان نامه و صد البته وضعیت سفارش دهنده ازنظر تمکن و توانایی مالی دارد.

مصطفی پورمحمدی، رییس سازمان بازرسی كل كشور در جلسه مشترك خود با برخی نمایندگان مجلس بیشترین انتقادات را به عملكرد وزارت علوم و قوه قضاییه وارد دانست و در این زمینه تاكید كرد كه سازمان بازرسی تنها وظیفه كشف و تذكر در این باره را دارد و بهتر است وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و قوه قضاییه این موضوع را پیگیری كنند و وارد عمل شوند.

سعدالله نصیری قیداری، عضو كمیسیون آموزش مجلس كه پیشنهاد بررسی نحوه پیگیری و برخورد با پدیده قاچاق و خرید و فروش مدرك‌های دانشگاهی و پایان‌نامه‌ها را مطرح كرده است، در این باره گفت: قطعا یكی از مهم‌ترین اقداماتی كه در این زمینه باید صورت گیرد بازدید سرزده نمایندگان از این مراكز غیرمجاز است كه اعضای كمیسیون هم با این موضوع موافق هستند.

مشکلات بر سراه راه پایان نامه نویسی

یكی از دانشجویان استان خراسان شمالی كه با 200 هزار تومان پایان‌نامه‌اش را تهیه و آماده دفاع كرده است، می‌گوید: از طریق معرفی یكی از دوستانم با یك مشاور تماس گرفتم و بعد از مطرح كردن موضوع پایان‌نامه قرار شد یك ماه بعد پایان‌نامه آماده به من تحویل داده شود.

او معتقد است با توجه به حجم سنگین درس‌ها در دوره ارشد، دانشجویان ترجیح می‌دهند كه برای صرفه‌جویی در وقت خود از پایان‌نامه‌های آماده استفاده كنند.

این دانشجو در عین حال چنین رویه‌ای را نمی‌پسندد، اما عملكرد استادان و شورای گروه دانشگاه‌ها را در توسعه این كارهای غیرقانونی موثر می‌داند و می‌گوید: دانشگاه‌ها باید پیگیر این موضوع باشند و برای تحقیق و پژوهش مراحل مختلف پایان‌نامه، دانشجویان مورد راهنمایی قرار گیرند تا ارائه پایان‌نامه توسط دانشجو به منزله رفع تكلیف محسوب نشود.

علاوه بر نبود آموزش كافی در نگارش پایان‌نامه و سرگردانی دانشجویان در تدوین طرح‌های تحقیقی براساس استانداردهای دانشگاه، یكی از موارد نارضایتی‌ دانشجویان دوره‌های كارشناسی و كارشناسی ارشد، انجام تحقیق برای استاد و استفاده برخی استادان از تلاش دانشجویان به نام خود است، هر چند معمولا هیچ‌یك از اعضای شورای پژوهشی دانشگاه‌ها چنین موضوعی را تایید نمی‌كنند، اما بسیاری از دانشجویان یك بار هم كه شده تجربه كار برای استادان و انتشار تحقیق به نام استاد را دارند.

در این باره وزارت علوم در یك سال اخیر با تدوین قانون ثبت پایان‌نامه و ابلاغ آن به دانشگاه‌ها تلاش كرده تا از سوءاستفاده در این حوزه جلوگیری كند، اما تا قانونی به طور كامل در دانشگاه‌های بزرگ و كوچك به طور همزمان اجرا شود به اهرم‌های نظارتی نیازمندیم.

هم چنین در حال حاضر بعضی از سرفصل دروس، دانشجو را ملزم به انجام تحقیق كرده است بخصوص در ترم‌های پایین كه لزومی به انجام تحقیق نیست و باید این سرفصل‌ها اصلاح شوند.

از سویی دیگر نبود منابع كافی شامل كتاب، نشریات، پایان‌نامه و... و فقدان كتابخانه‌های مجهز در سطح مراكز آموزش عالی یكی از دلایل اصلی عدم كیفیت تحقیقات دانشجویی می باشد.

برای جلوگیری از این آسیب اجتماعی و فرهنگی و هم چنین برای اینکه شاهد ارائه پایان‌نامه‌هایی كاربردی و اصولی باشیم باید مسئولان و استادان ابتدا روش صحیح تهیه پایان‌نامه را آموزش دهند تا دانشجویان دچار سردرگمی نشوند زیرا که عدم آموزش صحیح روش تحقیق به دانش‌آموزان باعث تولید پایان نامه های جعلی و تحقیقات بی‌كیفیت می‌شود.

به هر حال نبود نظارت بر بازار آزاد تحقیقات و پایان‌نامه‌ها و ضعف سرفصل‌های درسی و آموزش‌های ناكافی برای انجام پژوهش از جمله عواملی است كه تاكنون نتوانسته است نه خط و نشان مجلسی‌ها را بر مقابله با این تخلفات كارساز كند و نه مقررات وزارت علوم را به مرحله اجرا برساند.