آداب پرسه در دنیای مجازی
اگر رایانه و فضای مجازی رفیق شفیق شما و خانواده‌تان شود شاید اوقات بیكاری شما و آنها را پر كند، در پژوهش‌های علمی برایتان منبعی مناسب باشد و اطلاعات‌تان را از جهان پیرامون به روز نگه دارد، اما اگر قرار باشد دشمنی خطرناك شود می‌تواند آبروی‌تان را به باد بدهد، وقت‌تان را تلف كند، شما را به خودش معتاد كند، عزیزان‌تان را از شما دور كند و حتی سبب فروپاشی خانواده‌تان شود.
این كه رایانه متصل به اینترنت برای شما و خانواده‌تان رفیقی شفیق باشد یا دشمنی خانمان‌برانداز به چگونگی استفاده‌تان از فضای مجازی بستگی دارد. در واقع، اینترنت به خودی خود، مفید یا مضر نیست، بلكه فقط یك ابزار است كه ماهیتش به واسطه شیوه استفاده از آن تغییر می‌كند.
ما در این مقاله مجموعه‌ای از روش‌های پیشگیرانه در استفاده از اینترنت را به شما ارائه می‌كنیم كه مورد تایید پلیس فتا (فضای تبادل اطلاعات) هستند. بخشی از این روش‌ها مربوط به استفاده زوج‌ها از اینترنت هستند، اما از آنجا كه كودكان و نوجوانان در برابر خطرات دنیای مجازی آسیب‌پذیرترند شمار زیادی از این شیوه‌ها مربوط به چگونگی نظارت بر فرزندان در فضای مجازی است.
گوشه دنج، بی‌گوشه دنج
یكی از مهم‌ترین تصمیم‌ها برای كاهش خطرات احتمالی استفاده از فضای مجازی، مكانی است كه برای رایانه در خانه انتخاب می‌كنید. باید رایانه را در مكانی پر رفت و آمد از خانه قرار دهید.
فرزندان شما در سنین مختلف كنجكاوی‌هایی درباره برخی مسائل دارند كه مرجع پاسخ به آنها باید شما یا فردی قابل اطمینان باشد. اگر آنها به شما اعتماد نكنند و تصمیم بگیرند پاسخ پرسش‌هایشان را شخصا و از طریق اینترنت پیدا كنند ممكن است به منابعی برخورد كنند كه به هیچ‌وجه قابل اطمینان نیستند و حتی مطالبی خلاف واقع ارائه می‌دهند. قرار دادن رایانه در چنین مكانی حس كنجكاوی فرزندانتان را درباره برخی مسائل خاص، كنترل می‌كند.
از كی تا كی ؟
زمان استفاده از اینترنت را برای فرزندانتان محدود كنید. اعتیاد به اینترنت مثل انواع دیگر اعتیاد، ناآگاهانه، موذیانه و به مرور زمان ایجاد می‌شود. ساعت‌های استفاده از اینترنت، آرام‌آرام بیشتر می‌شود و كار به جایی می‌رسد كه فرد استفاده‌كننده، ساعت‌های طولانی از شبانه‌روزش را صرف كار با رایانه می‌كند.
به همین دلیل تعیین زمانی مشخص برای استفاده از اینترنت، تا حد زیادی از امكان معتاد شدن به آن می‌كاهد. اعتیاد به اینترنت فقط اعضای كم‌سن و سال خانواده را تهدید نمی‌كند و اتفاقا بزرگترها نیز در خطر معتادشدن به فضای مجازی هستند. به همین دلیل قانون ساعات مشخص برای استفاده از رایانه، نه‌تنها برای كوچك‌تر‌های خانواده است، بلكه بزرگترها هم باید خودشان را ملزم به تبعیت از آن كنند.
شاید باورنكردنی به نظر بیاید، اما زوج‌هایی هستند كه بر سر همین اعتیاد به فضای مجازی، قربانی طلاق عاطفی شده‌اند. چرا كه اعتیادشان باعث شده است فرصت گپ‌زدن، بیرون‌رفتن و مشورت‌كردن در زمینه‌های مختلف را با شریك زندگی‌شان از دست بدهند و به جای آن ساعت‌های حضورشان در خانه را به وبگردی یا گفت‌وگو با دوستان در فضای مجازی بگذرانند.
شما شبح نمی‌شوید
خیلی‌ها فكر می‌كنند همین كه اتصال به اینترنت را یاد گرفتند و فهمیدند چطور می‌شود یك صندوق پستی مجازی ایجاد كرد و چگونه می‌شود با دوستان آنلاین گفت‌وگو كرد یعنی همه مسائل مربوط به اینترنت را یاد گرفته‌اند و حرفه‌ای شده‌اند. برخی از همین نوع آدم‌ها، به خودشان اجازه می‌دهند با هویتی جعلی هر رفتار ناشایستی را كه در دنیای واقعی حق انجامش را ندارند در دنیای مجازی عملی كنند چون به خیالشان، صرفا با تغییر نام و عكس‌شان می‌توانند به یك شبح تبدیل شوند و هیچ‌كس قادر نیست ردشان را بگیرد، اما اشتباه می‌كنند.
در فضای مجازی هرقدر حرفه‌ای باشید، هر قدر از تغییر هویت واقعی‌تان دور شوید، هر قدر تلاش كنید از خود ردی باقی نگذارید، باز هم فراموش نكنید شما قابل پیداشدن هستید. همیشه كسانی حرفه‌ای‌تر از شما پیدا می‌شوند كه نه‌تنها می‌توانند ردپایتان را در دنیای مجازی پیدا كنند و هویت واقعی‌تان را آشكار كنند، بلکه می‌توانند به واسطه همان ردپاها به خصوصی‌ترین اطلاعات‌تان نیز دست پیدا كنند، بنابراین به خیال این كه شبح هستید خطر نكنید و به همان اندازه كه در دنیای واقعی محافظه‌كار و تابع قوانین هستید در دنیای مجازی نیز كاربری مطیع و تابع قوانین باشید و این اصل را به اعضای خانواده‌تان نیز بیاموزید.
مجهز و هوشیار باشید
بسیار مهم است كه رایانه را مجهز به نرم‌افزارهای ویژه تامین امنیت در اینترنت كرده باشید. این نرم‌افزارها رایانه شما را در برابر هكرها، جاسوس‌افزارها و ویروس‌ها ایمن می‌كنند، اما همیشه در نظر داشته باشید كه امكان دارد رایانه شخصی شما به دلیل به‌روزنشدن آنتی‌ویروسش یا ابداع ویروسی بسیار جدید در فضای مجازی یا مواجهه با هكری بسیار حرفه‌ای در معرض خطر باشد و حتی ابزارهای امنیتی هم از پس حفاظت از رایانه‌تان برنیایند به همین دلیل است كه پیشنهاد می‌كنیم در فضای مجازی، همیشه محتاط باشید و در ضمن، اطلاعات بسیار خصوصی‌تان همچون مدارك خاص یا عكس‌های خانوادگی را در رایانه نگه ندارید و آنها را در لوح فشرده (سی‌دی) ذخیره كنید.
قرارداد بنویسید
برای استفاده از اینترنت یك گروه تشكیل دهید. می‌دانید كار گروهی یعنی چه؟ در كار گروهی شما با جمعی از افراد، در فعالیتی مشترك برای رسیدن به هدفی مشترك شریك می‌شوید. حالا فكر می‌كنید این كه می‌گوییم برای استفاده از اینترنت باید مثل یك گروه كار كنید یعنی چه؟
فعالیت مشترك در این ماجرا، استفاده از اینترنت است و هدف مشترك، بهره‌بردن از این ابزار برای كسب اطلاعات است، اما برای انجام فعالیتی مشترك، باید حدود و اختیارات هر یك از اعضای گروه و پستی‌ها و بلندی‌های مسیر برای دستیابی به هدف معلوم شود بنابراین باید برای فرزندانتان توضیح دهید كه دقیقا چه كاری در استفاده از اینترنت درست و چه كاری نادرست است. برای نمونه انواع وب‌سایت‌هایی را كه برای بازدید مناسب هستند به آنها معرفی كنید و درباره اتاق‌های گفت‌وگو یا انجمن‌های بی‌خطر كه می‌شود در آنها عضو شد، برایشان توضیح دهید. آنها را با سایت‌هایی كه مناسب سن‌شان هستند و شیوه پژوهش در اینترنت آشنا كنید. حتما می‌دانید كه در این زمینه لازم است پیشتر سایت‌های مناسب كودكان را شناسایی كرده باشید.
باید بدانید كه اتاق‌های گفت‌وگوی ویژه بزرگسالان با نماد alt. مشخص می‌شوند و امكان دارد مطالبی كه در آنها مطرح می‌شوند مناسب كودكان یا نوجوانان نباشند.
شاید بهتر باشد برای خانواده قراردادی درباره شیوه استفاده از اینترنت بنویسید. در این قرارداد شما از فرزندتان به شكلی رسمی و جدی تعهد می‌گیرید كه به هیچ وجه و در هیچ شرایطی شماره تلفن، نشانی و كلمه عبورش را برای ورود به صندوق پستی مجازی‌اش در اختیار دوستان آنلاینش قرار ندهد؛ هرگز به صورت شخصی با افراد آنلاین ملاقات نكند؛ اگر در شرایطی قرار گیرد كه احساس كند ناامنی یا خطر در محیط آنلاین را داشته باشد بلافاصله شما را در جریان قرار دهد و خلاصه این كه بر سر تعهدات و توافقاتی كه درباره ورود به سایت‌های مختلف با او كرده‌اید، وفادار باقی بماند.
شما هم در این تعهدنامه به او متعهد می‌شوید تا زمانی كه او به اصول و قوانین متعهد است اینترنت را به عنوان امتیازی در اختیارش بگذارید و اگر مشكلی پیش آمد به عنوان یك راهنما كمكش كنید.
شاید به نظرتان عجیب باشد كه در خانه قراردادی برای یك نوع رفتار خاص نوشته شود یا حتی گمان كنید كه این كار از صمیمیت فضای خانه می‌كاهد اما در اشتباه هستید چون گاهی نوشتن یك قرارداد، روش تربیتی صحیحی است كه به فرزندانتان، تعهد، وفاداری و عمل به قوانین و مقررات را یاد می‌دهد ضمن آن كه شما با این عمل به او می‌فهمانید كه انسانی بالغ و صاحب مسوولیت و جایگاه اجتماعی است.
منبع : چهار دیواری
مطالب مرتبط:
