«خبر جاثلیق» کتابی از سلمان فارسی

از ویژگى‏هاى ممتاز سلمان فارسى، صحابى بزرگ رسول خدا صلی الله علیه وآله آن است، كه غیر از فضایل و مناقبى كه از وى در تاریخ و روایات اسلامی وجود دارد و غیر این كه او مرد معمارى و شهرسازى و فرماندهى و فرماندارى بوده، داراى كتاب و تالیف نیز مى‏باشد.

لوئى ماسینینون فرانسوى، آثار منسوب به سلمان را، چهار كتاب معرفى ‏مى‏كند، كه از جمله آنها «خبر جاثلیق‏» است.

در سایر آثار تاریخى و رجالى هم مى‏خوانیم:

1. محمد بن على بن حسین بن موسى قمى، معروف به «شیخ صدوق‏» متوفاى‏381 هجرى، بخشهایى از مطالب كتاب سلمان را، در كتاب «التوحید» صفحه‏هاى‏286 و 316 ، آورده است.

2. شیخ الطایفه، محمد بن حسن طوسى، متوفاى 460 هجرى مى‏نویسد:

سلمان فارسى، حدیث جاثلیق رومى را كه بعد از وفات پیغمبر صلی الله علیه وآله از جانب ‏پادشاه روم به مدینه آمدند، روایت كرده است.

3. محمد بن على‏بن شهر آشوب مازندرانى، متوفاى 588 هجرى، مى‏نویسد:

سلمان فارسى رحمة الله علیه، «خبر جاثلیق‏» را روایت نموده است.

4. ابو محمد، حسن بن ابوالحسن محمد دیلمى، متوفاى 801 هجرى، همه‏خبر جاثلیق را، در كتاب « ارشاد القلوب‏»، ج‏2 ، صفحات‏299 - 315 آورده است.

5. محمد باقر بن تقى، «علامه مجلسى‏»، متوفاى 1111 هجرى، بخشهایى از این خبر را، در بحارالانوار، ج 3، ص‏272 و ص‏328 و ص‏334، و ج‏10، ص 52 -62 و ج 41، ص 308 و 309 و ج 55، ص‏9 و همه خر جاثلیق را در ج‏30،ص‏53-82، ذكر نموده است.

6. میرزا حسین بن محمد تقى، معروف به «محدث نورى‏» متوفاى 1320هجرى، همه كتاب سلمان را، در كتاب عمیق «نفس الرحمن فى فضائل سلمان‏»،ص‏329 و ص‏489-511، با ذكر سلسله راویان حدیث، ضبط نموده است.

7. آیة‏الله سید حسن صدر، متوفاى 1355 هجرى، نوشته:

كتاب تالیفى سلمان‏ فارسى، همان «خبر جاثلیق‏» است.

8. حاج محمد مقدس اصفهانى، متوفاى 1378 هجرى، به روایت «نجاشى‏»، مى‏نویسد:

نظر صحیح این است كه اول كسى كه در اسلام، تصنیف نموده، امیرمؤمنان علیه السلام بوده، بعد سلمان فارسى، بعد ابوذر غفارى، بعد اصبغ بن نباته، بعد عبیدالله بن ابى رافع، و سپس زین العابدین علیه السلام كتاب «صحیفه سجادیه‏» را تصنیف ‏نموده است.

9. علامه شیخ عبدالحسین امینى، متوفاى 1390 هجرى بخشهایى از «خبرجاثلیق » را در كتاب عظیم «الغدیر» ج‏7 ، ص‏178-179 ، آورده است.

10. دكتر حسین مجیب مصرى، در كتاب «سلمان فارسى ، در ترازوى ادب و تحقیق‏» به ترجمه فارسى «حسین یوسفى آملى‏»، خلاصه «خبر جاثلیق‏» را ،ص‏214 و 215 در طى یك صفحه آورده است.

اكنون قبل از آن‏ كه ترجمه متن «كتاب سلمان‏» را مورد مطالعه قرار دهیم، توضیح‏این نكته نیز لازم خواهد بود، كه در این كتاب مطالب، كلامى و تفسیر و مسائلى‏مربوط به علوم طبیعى وجود دارد، كه شرح و تفسیر آن، در فرصت دیگر باید انجام‏شود.

متن کتاب را از اینجا مطالعه کنید.

منبع:  کتاب «سلمان فارسى؛ استاندار مدائن» تألیف احمد صادقى اردستانى.