آشفته بازار کودکی
به چهار طریق می توانید نخستین کمک را به کودک آشفته ی خود بکنید :
** با توجه و دقت کامل گوش کنید . توضیح مشکلات برای پدر و مادری که واقعا گوش می دهند خیلی آسان تر است . در بیشتر مواقع سکوت از روی همدردی ، همان چیزی است که فرزند به آن نیاز دارد .
** احساسات آنان را با کلمه ای تصدیق کنید :( آه ... هوم... صحیح ...)
** احساسات فرزندتان را نام گذاری کنید : یعنی با بیان عبارتی به او انعکاس دهید معمولا والدین می ترسند همه ی احساسات فرزندشان را بیان کنند زیرا فکر می کنند این کار به منزله ی تأیید آن هاست . اما چنین نیست شما فقط نشان می دهید که فرزندتان را درک می کنید کودکی که کلماتی درباره ی آن چه تجربه کرده می شنود عمیقا آرامش می یابد . ( تو خیلی مأیوس و ناامید شده ای ...) .
** آرزوهایشان را به طور خیالی برآورده کنید . گاهی اوقات اگر کسی درک کند تا چه اندازه چیزی مورد نیازتان است عدم دسترسی به آن برای شما آسان تر می شود .( کاش می توانستم همین الان یک عروسک گنده برایت حاضر کنم ... ).
اگر با شنیدن جمله ای از سوی فرزندتان آشفته شدید بگذارید کودکتان بداند
( من از چیزی که همین الان شنیدم خوشم نمی آید . اگر از چیزی عصبانی هستی جور دیگری به من بگو شاید بتوانم کمکت کنم .)
استفاده از نقاشی برای بعضی از کودکان راه بسیار خوبی برای تخلیه ی احساسات منفی است
( احساساتت را همان جوری که هست بکش تا من ببینم ... تو واقعا عصبانی هستی به من نشان بده چقدر ...)
نمونه هایی از جملاتی که می تواند به کار گرفته شود
پسر تو واقعا عصبانی هستی ها ! حتما این موضوع تو را نا امید کرده ... هوم م م ... فکر می کنم تو نمی دونی به اون مهمونی بری یا نه ... این طور که به نظر می رسه تو از این همه تکلیف رنجیده خاطر باشی . دور شدن یک دوست عزیز برای آدم خیلی ناراحت کننده است . متشکرم که به من اطلاع دادی . باید خیلی ناامید شده باشی . خیلی منتظر بودی که وقت نمایش برسد . وقتی فرزند با اشتیاق اطلاع می دهد که « در امتحان نوزده گرفتم » در پاسخ با همان شور و شوق بگویید « نوزده! پس باید خیلی خوشحال باشی » ...
پاسخ والدین نباید شدتی بیش از آن چه کودک احساس می کنه داشته باشد
وقتی به کودکان اندرز می دهید یا یک راه حل فوری پیش پایشان می گذارید آنان را از تجربه ای که در کشمکش به مشکلات خودشان به دست می آورند محروم می کنید .
اگر می خواهید فرزندتان را به هم یاری وا دارید می توانید از این روش استفاده کنید
** آن چه را می بینید توصیف کنید .( حوله ی خیس تو روی رخت خوابه .)
** اطلاعات بیشتری در اختیار فرزندتان قراردهید .( حوله داره لحاف رو خیس می کنه .)
** منظورتان را با یک کلمه بیان کنید .( حوله!)
** در مورد احساساتتان صحبت کنید .( دوست ندارم توی رخت خواب خیس بخوابم )
** یادداشتی بنویسید .( لطفا مرا به بالای جارختی حمام برگردانید تا بتوانم خشک شوم . با تشکر : حوله ی شما !)
به جای تنبیه
** تقبیح شدید خود را بیان کنید بدون حمله به شخصیت کودک .( از این که اره ی نوی من زیر بارون ول شده تا زنگ بزنه خیلی عصبانیم .)
** انتظارات خود را جزء به جزء شرح دهید .( انتظار دارم وقتی ابراز منوبه امانت می گیری مثل اولش بهم برگردونی .)
** راه جبران خطا را به کودک نشان دهید .( حالا چیزی که این اره لازم داره کمی براده ی فولاد و مقدار زیادی زور بازو )
** به کودک فرصت دهید .( تو می تونی ابزار منو به امانت بگیری و دوباره پسشون بدی . در مقابل می تونی امتیاز استفاده از اون ها رو از دست بدهی . تصمیمتو بگیر .)
**
با موضوعات برخورد فعال داشته باشید .( کودک : چرا جعبه ی ابزار درش قفله ؟ - پدر : تو بهم بگو چرا ؟ )** مشکل گشایی ( به نظر تو چه راهی می تونیم پیدا کنیم که هر وقت به ابزار من احتیاج داری بتونی از اونا استفاده کنی . در ضمن من ومطمئن باشم که هر وقت لازمشون داشتم سرجاشون هستن.)
** والدین می گویند که هر چند بیشتر کودکانشان به مشکل گشایی عادت کنند توانایی بیشتری هم برای حل اختلافات میان خواهر و برادرانشان به دست می آورند .
روش های اعمال محبت به نوجوانان
** هم دردی در جایی که رنجی برآن ها وارد شده است .
** مراقبت کافی هنگام بیماری
** کمک به آن ها در حل مشکلاتشان
** قدر دانی از زحماتشان
** برآورده ساختن نیازهای آن ها
** نشستن با آن ها
** داستان گفتن برای آن ها
** مورد نظر قرار دادن نظرات پیشنهادات و انتقادات آن ها
ارتباط بچه ها با والدین بسیار کم است . منظور از ارتباط بودن در خانه نیست بلکه حرف زدن با بچه هاست . باید دنبال راه و بهانه برای برقراری ارتباط با بچه ها باشیم .
** نباید دایما از بچه ها بخواهیم درس بخوانند زیرا نتیجه ی عکس دارد. سعی کنیم ایجاد انگیزه نماییم . باید یک سری نیازها برطرف شود تا به تدریج دریچه ها انگیزه به وجود آید .
** برطرف کردن نیازها عبارتند از:
1- نیازهای جسمانی ( لباس ، غذا، استراحت کافی و ...)
2- نیازهای ایمنی و رفع نگرانی ها . مانند پذیرفتن شرایط درسی بچه ها توسط والدین .
3- نیاز تعلق و عشق : بچه ها نباید احساس کنند که بود و نبودشان در خانه یکی است بلکه باید عشق را با تمام وجودشان احساس کنند .
4-نیاز به احترام و مهم بودن . به بچه ها احترام بگذارید و آنها را در خانه مهم بدانید .
به بچه ها آموزش دهید تا با واقعیت آشنا شوند . چه طور ؟:
** کمک کنید تا کمبودهای آنان برطرف شود .
** کمک کنید تا علاقه به پاسخ گویی در ایشان ایجاد شود .
** کمک کنید تا احساس موفقیت را ارتقاء دهید یعنی سطح خواسته های والدین با توانایی بچه ها یکی شود .
** کمک کنید تا انگیزه ی پیشرفت را در آن ها رشد دهید .
** از رقابت فراوان احتراز شود .
** از علایق بچه ها بهره بگیرید و آن ها را در راه های پیشرفت یاری دهید.
سرور حاجی سعید بخش خانواده ایرانی تبیان
مطالب مرتبط :
