نشانه‌های بندگان خاص و با‌اخلاص
با بررسی مجموعه آیات و احادیث مربوط به اخلاص و مخلَصان و پژوهش در احوال فردی و اجتماعی نیک‌زنان و نیک‌مردان نامدار و خداجوی تاریخ، به نشانه‌هایی برای شناخت آنها می‌رسیم که به مواردی از آنها ذیلا اشاره می‌شود:
- در برابر رنج‌ها و سختی‌های انجام کارهای نیک تا رسیدن به نهایت اخلاص، پایداری می‌کنند. سخت‌کوشی، ثبات رأی و نظر، ثبات قدم، انجام دقیق وظایف مقرر، امید به آینده و ایمان به هدف، بخشی از ویژگی‌های آنهاست.
- به ظرفیت‌ها و توانایی‌های خود تکیه می‌کنند و دست نیازشان سوی کسی دراز نمی‌شود.
- امید به آن‌چه متعلق به مردم و در اختیار مردم است، ندارند.
- از هر حرامی پرهیز و دوری می‌کنند؛ مربوط به حقوق خدا باشد یا حقوق مردم. کمال اخلاص را در دوری از مُحَرَّمات می‌دانند.
- مایل و منتظر نیستند به خاطر کارهای نیک‌شان مورد ستایش مردم قرار گیرند. تحسین خدا را ترجیح می‌دهند؛ چون به حقیقت اخلاص رسیده‌اند.
- منشأ ترس آنها، گناه است و از مقام خدا می‌ترسند. بیم و هراسی از مردم و هیچ پدیده‌ای ندارند. متقابلا، همه‌چیز در برابرشان، خاک‌سار و فروتن هستند و حتی جانوران از هیبت آنها می‌ترسند.
- مخلصان دانشمند، عامل و مؤمن به علم خود هستند. می‌دانند جز این اگر باشد، سقوط خواهند کرد.
- آرزوهای دور و دراز و بسیار ندارند. باورشان این است که پیامد کاهش آرزوها، خالص شدن اعمال است.
- به مرتبه یقین رسیده‌اند؛ چرا که ریشه و علت اخلاص، یقین است.
- به دلیل اخلاص عمل، به اسرار مبدأ و معاد واقفند و با رازهای هستی، انس و الفتی خاص دارند.
- اعمال نیک‌شان، خالص برای خداست و جز خدا، شریک دیگری انتخاب نمی‌کنند.
- زنان و مردان با‌اخلاص به کمک و اعتبار نیت خالص‌شان، هرگز پست و درمانده نخواهند شد.
- مخلصان، نزد خدا بسیار عزیز و محترم هستند تا آن جا که چرخش به خیر امور آن ها و تدبیر کارهایشان به عهده خداست چرا که با اخلاص و برای خشنودی خدا، طاعتش را به‌جا آورده‌اند.
- زبان‌شان، مظهر سخنان حکمت‌آمیزی است که از چشمه‌های قلب‌شان جاری می‌شود. اعطای این نعمت از سوی خدا به مخلصان، پاسخی است به تداوم و استمرار اخلاص‌شان.
