10 +1 متهم، شاكی از آلودگی هوا

افزایش و تشدید آلودگی هوا روز به روز سلامت شهروندان را بیشتر به محاق تهدید و بیماری فرو می‌برد و تخریب محیط زیست را آشكار می‌سازد و در این میان 10 دستگاه و ارگان اصلی با فرافكنی از وظایف خود، مرگ آرامی را برای شهروندان رقم می‌زنند.

تشدید و افزایش آلودگی هوا بر اثر عوامل متحرك و ثابت سبب شده است تا تشكیل جلسات تشریفاتی و انجام اقدامات مقطعی از شدت آلودگی هوا نكاهد. در این میان برخی از مسئولان حوزه سلامت با اكراه، آمار مرگ و میر آلودگی هوا را اعلام می‌كنند و كسی نیست كه میزان و شاخص‌های خسارت این معضل را روی محیط زیست و سلامت شهروندان بیان كند؛ خساراتی كه به وجود می‌آید، ولی هرگز جبران یا از میزان آن كاسته نمی‌شود!

وزارت نفت، صنایع، بهداشت، راه و ترابری وزارت كشور، مؤسسه استاندارد، شهرداری‌ها، راهنمایی‌و‌رانندگی، محیط‌زیست و قوه قضائیه در بخش سه‌گانه عوامل تولید‌كننده آلودگی هوا، تشدید آلودگی و آلایندگی و پیشگیری و كنترل و نظارت در ردیف متهمان اصلی موضوع آلودگی هوا قرار دارند و هر یك به نسبتی در تشدید و پایداری آلودگی و تخریب محیط زیست بر اساس وظایف خود به صورت پنهان و آشكار نقش‌آفرین هستند.

وزارت نفت و صنایع: از آنجایی كه بر اساس آمار‌های اعلامی، بیشترین میزان آلودگی آلایندگی مربوط به نوع سوخت و كیفیت وسایل نقلیه تولیدی و صنایع است كه كم‌كاری‌‌های صورت گرفته در تولید وسایل نقلیه متحرك استاندارد و همچنین تولید خودرو و موتو‌سیكلت با كیفیت پایین و عرضه و فروش این وسایل سبب شده است تا بر اساس مطالعات انجام شده، سهم وسایل نقلیه موتوری در انتشار آلایندگی به حدود 70 درصد برسد.

این موارد فقط مربوط به وسایل نقلیه متحرك است و در حوزه صنایع نیز به كار‌گیری سوخت فسیلی و تكنولوژی قدیمی با كیفیت پایین‌ یكی دیگر از عوامل اصلی آلودگی هوا به شمار می‌رود. در این میان می‌توان به تردد میلیون‌ها خودروی فرسوده و غیر‌استاندارد در كنار موتوسیكلت‌های دود‌زا نیز اشاره كرد.

وزارت راه: این وزارتخانه در بخش فرود‌گاهی و ریلی و جاده‌ای در تشدید و افزایش آلودگی هوا نقش بسزایی دارد. تولید بالای آلودگی و آلایندگی وسایل پرنده، ریلی و همچنین استاندارد نبودن مسیر‌های جاده‌ای و سایر عوامل بر تشدید آلودگی افزوده است.

مؤسسه استاندارد: هر چند بر همگان آشكار است كه استفاده از خودروی استاندارد مطابق با استاندارد‌های روز دنیا و شرایط اقلیمی كشور و سوخت و استاندارد‌سازی صنایع در بخش‌های مختلف می‌تواند به مقدار زیادی از میزان آلودگی و آلایندگی بكاهد، اما كم‌كاری و وجود زوایای پنهان در استاندارد‌سازی و نبود نگرش در بهره‌گیری از ابزار و تجهیزات استاندارد از جمله مهم‌ترین عوامل افزایش و تشدید آلودگی به شمار رود كه در این زمینه مؤسسه استاندارد هرگز نمره قبولی دریافت نخواهد كرد.

وزارت كشور و شهرداری‌ها: عملكرد این بخش‌ها در بحث اجرایی و نظارت و فراهم‌كردن زیرساخت‌ها در حوزه طرح جامع ترافیك با محوریت توسعه حمل و نقل عمومی به‌رغم اقدامات صورت گرفته، كار به جایی نبرده است. هر چند در برخی از بخش‌ها اقدامات و عملكرد مناسبی هم در حوزه شهری صورت گرفته است، اما وسعت كم‌كاری‌ها سبب شده است تا این اقدامات نیز به دلیل بقای ضعف‌های اصلی و نیز در اولویت نبودن مسائل شهری و زیست‌محیطی برای دولتمردان در توسعه و گسترش زیر‌ساخت‌ها دیده نشود كه در این زمینه می‌توان به تعلل‌‌های قابل تأمل دولت در پرداخت یارانه حمل و نقل عمومی به ویژه مترو اشاره كرد.

راهنمایی و رانندگی: بنابر هزار و یك دلیل، خودرو‌های فرسوده و غیر‌استاندارد در حال تردد در شهر‌ها و جاده‌ها هستند و اعمال جرایم نیز تاكنون به صورت ملموس برای جلو‌گیری از تردد این وسایل نتیجه‌بخش نبوده است. از سوی دیگر، افزایش بار ترافیكی نیز بر میزان آلودگی هوای شهر‌های پرجمعیت می‌افزاید تا طرح‌های مقطعی زوج و فرد، طرح ترافیك و سایر طرح‌ها راه به جایی نبرد.

وزارت بهداشت: آلودگی و آلایندگی روی محیط زیست و موجودات زنده به خصوص انسان به گونه‌ای است كه شاید در یك مدت زمان كوتاه مرگ‌آفرین نباشد، اما این معضل علاوه بر ایجاد انواع بیماری‌ها سبب تشدید بیماری‌های مهم شده و آمار مرگ و میر را افزایش داده است. هرچند نمی‌توان به آمار‌های اعلامی مرگ و میر بر اثر آلودگی هوا استناد كرد! با این حال، كم‌كاری‌ها در این زمینه سبب شده است تا مرگ آرام در سایه آلودگی همچنان قربانی بگیرد و فقط به هشدار‌ها بسنده شود.

سازمان حفاظت محیط‌زیست: متولی اصلی با داشتن نقش كلیدی در پدیده آلودگی هوا سازمان محیط زیست است كه همچنان در حاشیه قرار دارد، به گونه‌ای كه بنابر گفته یكی از مسئولان شهرداری تهران، محیط زیست با فرافكنی، وظایف خود را هبه كرده است، از سوی دیگر این سازمان به دلیل جایگاه ویژه درحفاظت از محیط‌زیست، طرح‌های جامع كاهش آلودگی هوا را بدون هیچ پیشرفت كاری همچنان در جلسات مطرح می‌سازد تا شاید از آسمان راهكاری برای حل این معضل فرود آید!

روز‌ها و برنامه‌های نمادین با رنگ و لعاب‌های خاص نام‌گذاری واجرا می‌شود، در حالی كه هر روز بر میزان آلودگی نیز افزوده می‌شود. بنابر سخنان انو‌شیروان محسنی بند‌پی نماینده مجلس، از ارسال طرح جامع كاهش آلودگی هوا به صحن مجلس خبری نیست تا قانون‌گذاران در این بخش تصمیم گیری كنند. البته بر عملكرد نمایندگان مجلس در این حوزه هم ایرادات فراوانی در بخش قوانین و نظارت وارد است.

قوه قضائیه: رسیدگی به كم‌كاری‌ها و جرم‌های عمومی از جمله وظایف دستگاه قضا‌یی در پدیده آلودگی است كه متأسفانه تاكنون به جز موارد اندك آن هم در صدور رأی برای تعطیلی برخی صنایع آلاینده، اقدام خاصی صورت نگرفته است، در حالی كه این بخش از اهمیت خاصی در جلو‌گیری از تكرار فاجعه‌‌های زیست‌محیطی برخوردار است.

مردم: در كنار دستگاه‌های مقصر و متهم، عامه مردم متهمان تأثیر‌گذاری در ایجاد و تشدید آلودگی هوا هستند كه ضربه‌های اصلی آلودگی را هم متحمل می‌شوند، در حالی كه می‌توانند نقش مهمی در كاهش این پدیده مرگبار داشته باشند.

راستی چه كسی یا نهادی قرار است به اتهامات این مقصران رسیدگی كند؟!

در حالی كه همه این 11مقصر خود متهم هستند با گرفتن ژست شاكی مراتب اعتراض خود را به آلودگی اعلام می‌كنند.

منبع :جوان آنلاین