جریمه برای عابرین سربه هوا!!

اگر از آن دسته عابران پیاده‌ای هستید كه هنگام عبور از خیابان یا بزرگراه بی‌توجه به این‌كه كمی آن‌طرف‌تر خط‌كشی عابر پیاده‌ای وجود دارد یا چند متر آن‌سوتر پل عابرپیاده‌ای نصب شده، ترجیح می‌دهید با عبور از عرض خیابان خطر تصادف را به‌جان بخرید، باید بدانید كه براساس قانون جدید جرائم رانندگی در صورتی كه با خودرویی تصادف كنید به جای راننده شما مقصر شناخته خواهید شد.

اجرای قانون جدید جرائم رانندگی در حالی به طور رسمی در كشور كلید خورده است كه مسئولان راهنمایی امیدوارند با اجرای این قانون كه در آن بر دو محور افزایش جریمه‌ها و سیستم امتیاز منفی تاكید شده است، تخلفات رانندگی تا حد چشمگیری كاهش یابد.

بر اساس قانون جدید جرائم رانندگی كه در آن میزان جریمه تخلفات از سه ‌هزار تومان تا 200 هزار تومان تعیین شده است، قرار است پلیس سختگیری‌های بیشتری در اعمال قانون برای برخورد رانندگان متخلف داشته باشد.

معاون حقوقی پلیس راهور در این رابطه گفت:« با توجه به اینکه عابران پیاده یکی از کاربران مهم حوزه ترافیک هستند و تردد آنهادر معابر به ویژه در معابر شهری تاثیر گذار است، پلیس تکالیفی را در آیین نامه راهنمایی و رانندگی بر عهده عابران گذاشته است که در صورت رعایت نكردن آن، جریمه خواهند شد».به بیانی دیگر در قانون جدید جرائم رانندگی تخلفات عابران پیاده هم، از نگاه مسئولان راهنمایی و رانندگی دور نخواهد ماند.

مسئولان راهنمایی و رانندگی معتقدند قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی صرفا مختص رانندگان و وسایل نقلیه نبوده و ضروری است عابران پیاده هم در این قانون مستثنی نباشند.

براساس قانون جدید جرائم رانندگی قرار است عابران پیاده هم در وقوع تصادفات رانندگی مقصر شناخته شوند.

40 سال تاخیر در اجرا

هر چند موضوع جریمه عابران پیاده از سوژه‌های خبری در قانون جدید جرائم رانندگی است، اما نگاهی به گذشته نشان می‌دهد این موضوع هرچند سال یكبار مطرح شده، اما هیچ گاه تاكنون اجرایی نشده است.

براساس ماده 333 قانون مجازات‌های اسلامی اگر خودرویی با سرعت مطمئن در شهر حركت كند و نقص فنی هم نداشته باشد و با عابر پیاده‌ای در محل غیرخط كشی شده برخورد كند، عابر مقصر شناخته می‌شود، این ماده قانونی اكنون سال‌هاست در محاكم قضایی ایران به فراموشی سپرده شده است.

در ماده هشت قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و اخذ جرایم رانندگی‌ مصوب 30‌‌/‌‌3‌‌/‌‌1350 نیز آمده است: در صورتی كه عابرپیاده در عبور از سواره‌‌ رو و معابر و خیابان‌ها جز از نقاطی كه‌ خط‌كشی شده و مخصوص عبور عابرپیاده است (محل مجاز) از محل دیگری (محل‌های‌غیرمجاز) عبور كند، متخلف شناخته می‌شود و مكلف به پرداخت جریمه مقرر در آیین‌‌نامه‌ است و در صورتی كه در این قبیل نقاط غیرمجاز وسیله نقلیه موتوری با عابر پیاده تصادف كند راننده وسیله نقلیه در صورتی كه تمامی مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت كرده باشد، مقصر شناخته نمی‌شود.

نگاهی به این دو ماده قانونی گامی است برای پی بردن به این‌كه موضوع جریمه عابران پیاده كه در قانون جدید اخذ جرائم رانندگی بر آن تاكید شده است در واقع پیشینه 40 ساله دارد، اما چون تاكنون اجرایی نشده است مسئولان پلیس راهور امیدوارند شاید بتوانند با تصویب قانون جدید پس از چهار دهه انتظار عابران پیاده را هم بیشتر به رعایت قوانین و مقررات ملزم كنند.

رئیس پلیس راهور ناجا در گفت‌وگو با جام‌جم با تاكید بر این‌كه براساس قانون جدید اخذ جرائم رانندگی از این پس عابران پیاده هم در وقوع تصادفات مقصر شناخته خواهند شد، توضیح می‌دهد: بر اساس قانون جدید جرائم رانندگی اگر هنگام وقوع تصادف عابرپیاده با خودرو، راننده تمام قوانین و مقررات را رعایت كرده باشد، اما عابرپیاده با وجود بودن محل خط‌كشی یا پل عابرپیاده به جای عبور از این دو محل از عرض خیابان یا بزرگراه عبور كرده باشد، قطعا دیگر راننده در وقوع تصادف مقصر شناخته نمی‌شود.

اما سردار اسكندر مومنی این را هم می‌گوید كه با این وجود بازهم شركت بیمه مكلف به پرداخت خسارت است.

وی تصریح می‌كند: عدم مسئولیت راننده مانع استفاده فرد مصدوم یا خانواده متوفی از مزایای بیمه نمی‌شود و شركت بیمه با ارائه قرار منع تعقیب و حكم برائت راننده، به اجرای تعهدات خود ملزم خواهد بود.

این‌طور كه پیداست، اگر راننده بیمه نامه داشته باشد در صورتی كه افسر كارشناس صحنه تصادف رای به بی‌گناهی وی بدهد بدون مشكلاتی مانند زندانی شدن یا دوندگی برای دریافت رضایت می‌تواند با مزایای بیمه دیه مورد نظر را پرداخت كند، اما اگر بیمه‌ای در كار نباشد آیا دیگر از پرداخت دیه خبری نیست؟

رییس پلیس راهور ناجا می‌گوید: چنانچه وسیله نقلیه بیمه نباشد دیه عابر پیاده از صندوق قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث كه مصوبه آن مربوط به تاریخ 23 دی 1347 است، پرداخت می‌شود.

قانونی با برخی نواقص

قوانین مربوط به تخلفات عابران پیاده فقط شامل موضوع تصادفات با خودرو نمی‌شود، بر اساس ماده 171 قانون جرائم رانندگی، عبور غیرمجاز عابرپیاده از محل سواره رو و همچنین در طول راه‌هایی كه دارای پیاده‌رو است، 30 هزار ریال جریمه دارد اما از اجرای این ماده كه در قانون قبلی و هم در قانون جدید به صراحت گنجانده شده، خبری نیست.

به گفته سردار اسكندر مومنی رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی دو ماده دیگر در قانون جدید جرائم رانندگی برای تخلفات عابران پیاده وجود دارد كه فعلا به دلیل فراهم نبودن ابزارها و زیرساخت‌های لازم جریمه عابران پیاده بر اساس آن امكان‌پذیر نیست.

شاید این پرسش به ذهن شما هم برسد كه چرا قانونی مصوب می‌شود كه ابزارها و بسترهای لازم برای اجرای آن هنوز فراهم نشده است؟ مسئولان راهنمایی و رانندگی طی این سال‌ها همواره فراهم نبودن زیرساخت‌ها و ابزارهای لازم برای جریمه كردن عابران پیاده را دلیل به تاخیر افتادن اجرای این بخش از قانون می‌دانند.

سردار اسکندری توضیح می‌دهد كه در واقع گنجاندن این موضوع در قانون هم برای یادآوری مجدد آن است تا بتوان با همكاری سایر دستگاه‌های مسئول، ابزارها و زیرساخت‌های لازم را برای اجرای این ماده قانون هم فراهم كرد تا پس از آماده شدن این بسترها و زیرساخت‌ها دیگر مشكل مصوبه قانونی نداشته باشیم.

نگاهی گذرا به نحوه اجرای قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی در بسیاری از كشورهای دنیا بیانگر این است كه پلیس در برخورد با تخلفات عابران پیاده كاملا جدی و بدون اغماض رفتار می‌كند.

در واشنگتن جریمه بی‌توجهی عابران پیاده به چراغ راهنمایی 25 دلار است در دیگر ایالت‌های آمریكا نیز جریمه‌هایی جدی وجود دارد.

جریمه عابران متخلف، در كشورهای اروپایی قابل توجه است. در شهر آتن عابر پیاده‌ای به خاطر عبور از روی خودرویی جریمه شد كه وسط پیاده رو پارك شده بود.

این مرد یونانی هرچه در دفاع از كار خود برای پلیس دلیل آورد كه به هیچ عنوان امكان عبور از كنار این خودرو نبوده و وی مجبور به رد شدن از روی آن شده تاثیری نداشت.

اجرای این قانون می‌تواند نقطه امیدواری باشد بر این‌كه از این پس دیگر عابران پیاده خود را از دایره قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی مستثنی ندانند. در واقع اجرایی شدن این ماده از قانون جدید جرائم رانندگی تا حد زیادی كمك خواهد كرد در صورتی كه تمام قوانین و مقررات را هنگام رانندگی رعایت كند، اما به دلیل سهل‌انگاری عابر پیاده تصادفی رخ دهد با تایید افسركارشناس صحنه تصادف دیگر نگرانی از این بابت كه بی‌گناه مقصر شناخته شود، وجود نخواهد داشت.

همچنین با اجرای این ماده از قانون جدید جرائم رانندگی دیگر امكان هرگونه سوء استفاده احتمالی از سوی برخی عابران پیاده یا بی‌تفاوتی آنها به رعایت تردد از روی پل عابر و یا محل خط‌كشی كمتر شده، در صورت رعایت كامل قوانین و مقررات توسط راننده از سرگردانی، احتمال زندانی شدن و دوندگی‌های بعدی آن برای پرداخت دیه و جلب رضایت نیز تا حد قابل ملاحظه‌ای جلوگیری خواهد شد.

اما نكته مهم دیگر در این میان نقصی است كه برای اجرای كامل جریمه عابران پیاده وجود دارد موضوعی كه به نظر می‌رسد همزمان با اجرای قانون جدید ضروری است به تدریج مسئولان و متولیان امر، نسبت به رفع تدریجی این نواقص برای اجرای دقیق قانون و برخورد با تخلفات عابران پیاده اقدام كنند.