تبیان، دستیار زندگی
این نوشتار برگرفته و گلچینی از سخنان گهربار آیه الله مشکینی است که چراغ هدایتی است برای آنان که اهل تبلیغ و نشر معارف الهی اند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

توصیه های تبلیغی آیه الله مشکینی

آیت الله مشکینی

این نوشتار برگرفته و گلچینی از سخنان گهربار آیه الله مشکینی است که چراغ هدایتی است برای آنان که اهل تبلیغ و نشر معارف الهی اند.

اخلاص در تبلیغ

امر به معروف و نهی از منكر اعلی الفرایض است. اكمل الفرایض است. افضل الفرایض است. و بهما قوام الفرایض.

سفر مبلغ انجام رسالت الهی است. و از كسی كه به قصد حج می رود مأجورتر است. در این سفر باید، قصد خالص و هدف تنها خداوند باشد. باید در دیدگاه مبلغان، انجام وظیفه و تبلیغ «ماانزل الله» اصل و مهم و ثمرات مادی تبلیغ فرع و حاشیه باشد.

قربةً الی الله برود. هدفش الله باشد. درد دین داشته باشد. دلش برای دین بسوزد، برای اسلام بسوزد كه از هر طرف هزارها دشمن به آن حمله كرده «بدأالاسلام غریبا و سیعودُ غریبا»1.

دل سوزی در تبلیغ

« فلعلّك باخعٌ نفسك علی آثارهم ان لم یؤمنوا بهذاالحدیث اسفا.»2 پیامبر آن چنان برای هدایت و اصلاح آنان دل سوزی می فرمودند و تأكید و اصرار داشتند،كأنَّهُ می خواستند خودشان را هلاك كنند كه چرا این ها هدایت نمی شوند.

روحانیان نیز مبلغینی هستند كه می خواهند مانند رسول اللّه انجام وظیفه كنند، پس باید درباره هدایت دیگران همین قدر حساس باشند.

شكرگزاری برای توفیق

«تخلَّقوا باخلاق اللّه »3 روحانی اگر در تبلیغ موفق شد و توانست كه تأثیرگذاری كند، خداوند را سپاس گوید، سپاسگزاری و شكر برای توفیقات، از اخلاق نبی اكرم صلی الله علیه و آله است.

یكی از تقصیرهای ما قصور در شكر است.

فكیف اشكرك الهی والشكر لك یحتاج الی شكر و كلّ ما قلت لك الحمد وجب لی أن أقول لذلك لك الحمد فماندری ما نشكر أجمیل ماتنشر ام قبیح ما تستر ام عظیم ما ابلیت و اولیت ام كثیر ما منه نجیّت و عافیت.»

خدایا مرا تعظیم فرمودی و به حوزه علمیه وارد كردی و در زیِّ شریف روحانیان درآوردی و به افتخار تبلیغ دینت مشرف فرمودی.

« الهی هب لی كمال الإنقطاع الیك وانر ابصار قلوبنا بضیاء نظرها الیك حتی تخرق ابصارالقلوب حجب النور»4.

خدایا توفیقم ده كه حجاب های نور را هم پاره كنم، قبل از حجاب نور، حجاب ظلمت است. حجاب ظلمت چیست؟ گناهان زیاد است كه حاجب می شود بین بنده و بین ارادة الله. در حوزه ها «بحمدالله» حجاب ظلمت كم است.

امّا حجاب نور داریم، حلال ها حجاب است. هوای نفس حلال، حجاب است. حب خوردن و پوشیدن، تمتعات و زینت های دنیا و خانه و امكانات رفاهی، این ها حجاب است، از خداوند بخواهیم اگر از پاره ای امكانات محروم ماندیم، دنیا برایمان تنگ نشود.

آشنایی با مسایل فكری و فرهنگی

مبلغ و روحانی بادید در تبلیغ، مطالب علمی و پاسخ های كامل به سؤالات و مسایل روز را در اختیار داشته باید باشد و با ادلّه كامل و مقنع پاسخ گوید.

تواضع شرط توفیق

در روایت هست: « ثلاثة تورث المحبّة، الدّین و التواضع والبذل »5 اگر دین مبلغ قوی و محكم باشد همه، او را دوست خواهند داشت. « انّ الذین آمنوا و عملواالصالحات سیجعل لهم الرحمن وُدّ ا6»

روحانی و مبلغ باید متواضع باشد، فروتن باشد، هیچ وقت، خودش را حساب نكند، با مردم متواضعانه رفتار كند.

در جلسات و منبرها، بخشی از وقت را باید به بیان احكام شرعی و فقهی اختصاص داد.

قطع طمع از مردم یكی از جهات خوب است. مبلغ نباید طمعی در مردم داشته باشد، طمعش به خدا باشد و از او بخواهد. روایتی از امام صادق علیه السلام نقل است كه می فرمایند:

ثلاثة هنّ فخرالمؤمن و زیَّنهُ فی الدنیا والآخرة؛ الصلاة فی آخراللیل و یأسه ممافی ایدی الناس و ولایة الامام من آل محمد صلی الله علیه و آله 7.

تقویت مبانی دینی و حب ولایت

یكی از وظایف روحانی، این است كه بین مردم و اهل بیت علیهم السلام رابطه ایجاد كند.

حضرت امام حسن عسگری علیه السلام در تفسیری كه به ایشان منسوب است می فرمایند:

« رحمه الله امراءً اخذ بأیدی ایتامنا و اوصلهم الینا ».

خدای رحمت كند آن بنده ای را كه دست یتیمان ما را بگیرد و به ما برساند، آقا یتیمان شما چه كسانی هستند؟ شیعیانی كه مسایل دینی را نمی دانند. آن هایی كه آشنا به معارف نیستند، آن هایی كه آگاهی شان به اصول و فروع دین كم است.

و خوشا به حال آن مبلّغ و واعظی كه مردم را به اهل بیت علیهم السلام نزدیك كند و خود نیز به اهل بیت علیهم السلام نزدیك باشد و با آنان رابطه داشته باشد.

تبیین مسایل مهم سیاسی

گرچه كمبود اساسی در زمینه مسایل دینی است امّا در عین حال آگاهی دادن در امور اجتماعی و سیاسی نیز لازم و ضروری است. آشنایی و تبیین قانون اساسی به ویژه اصول مهم و اساسی آن لازم است.

استكبار با اصل صد و پنجم قانون اساسی در ستیز و مخالفت است، برای این كه حكومت اسلامی و شرعیّت نظام و شرعیّت قانون اساسی و شرعیّت نظام اداری كشور، وابسته به وجود رهبر است. مبلغان با منطق به مردم بگویند و بفهمانند، آن هایی كه می گویند؛ دیانت از سیاست جدا است چه می گویند؟ اسلام منهای روحانیّت یعنی چه؟ یعنی بیمارستان منهای دكتر، اگر دكترها را از بیمارستان بیرون ببرند، می شود بیمارستان منهای دكتر، در چنین وضعی این دیگر بیمارستان نیست، می شود غسالخانه، اسلام منهای روحانیّت معنایش این است.

خدا به محمد صلی الله علیه و آله و اهل بیتش علیهم السلام دل های ما را به نور علم و ایمان منوّر بفرماید.


منابع:

1- بحارالانوار، ج25 ص 136.

2- كهف (18): 6.

3- بحارالانوار، 61، ص129.

4- مفاتیح الجنان، مناجات شعبانیه.

5- بحارالانوار، ج 74، ص 229.

6- مریم(19): 96.

7- بحارالانوار، ج75، ص 107.

تهیه و تنظیم : محمد حسین امین ، گروه حوزه علمیه تبیان