داستان تلخ «قهوه تلخ»

هرچند که برخی معتقدند با توجه به اینکه دست‌اندرکاران این سریال منتظر بازخورد مخاطبان از فضای امروزی و جدید سریال بودند تا سری جدید را بنویسند، باید قاچاق سریالی که در انتظار مجوز است را داخلی‌تر ارزیابی کرد، اما سعید رجبی‌فروتن، مدیرکل دفتر همکاری‌های سمعی و بصری نمایش خانگی وزارت فرهنگ و ارشاد با غافلگیرانه و غیرمنتظره خواندن سرقت و کپی غیرمجاز سریال قهوه‌تلخ اعلام کرده‌است که هنوز مشخص نیست که منشأ‌ سرقت کجاست. با این حال او به ایسنا گفت: «برایمان مشخص نیست که ‌نسخه‌ سریال قهوه تلخ از دفتر تهیه‌کننده یا از جای دیگری مورد دستبرد قرار گرفته است.»

بنا به گفته مدیرکل دفتر همکاری‌های سمعی و بصری نمایش خانگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با توجه به رایت بی‌رویه موسیقی، نرم‌افزار و بازی، ستاد مبارزه با عرضه محصولات سمعی و بصری غیرمجاز وزارتخانه به ستاد مبارزه با عرضه‌ محصولات غیرمجاز فرهنگی تغییر نام پیدا کرد. بنابراین اصلا جای تعجبی ندارد که از نخستین ساعاتی که نسخه کپی قهوه‌تلخ مشاهده شد، این ستاد در جریان امور قاچاق سری جدید قهوه‌تلخ قرار گرفته باشد؛ یعنی خیلی پیش‌‌تر از آنکه روابط عمومی با پیامک و اطلاعیه رسانه‌ای این موضوع را به اطلاع مردم برساند.

26آذر ماه در پی توزیع نسخه‌ تقلبی قهوه تلخ، اطلاعیه‌ای از سوی روابط عمومی این مجموعه به بینندگان اعلام شد: «بدین‌وسیله به اطلاع بینندگان محترم سریال قهوه تلخ می‌رساند کلیه‌ سی‌دی و دی‌وی‌دی‌های مجموعه‌ 26قسمتی سریال قهوه‌تلخ تقلبی بوده و به صورت غیرمجاز بسته‌بندی و توزیع شده است.»

کیفیت خوب و بالا و شباهت بسته‌بندی‌های دی‌وی‌دی‌ها به نسخه اصلی هم یکی از نکاتی بود که گمانه‌های اولیه را در مورد قاچاق داخلی این سی‌دی تأیید می‌کرد. روابط عمومی هم به این نکته اشاره کرده بود. غافلگیری انتشار غیرمجاز این سی‌دی از آنجایی شروع شد که آخرین سی‌دی قهوه تلخ در مرحله دریافت پروانه نشر سرقت شد. مدیرکل دفتر همکاری‌های سمعی و بصری نمایش خانگی وزارت ارشاد هم به این نکته اشاره کرد: «پیش از این آثاری در مرحله تکثیر و توزیع و پس از دریافت پروانه نشر سرقت می‌شد، اما اینکه اثری در مرحله دریافت پروانه، سرقت شود، بسیار غافلگیرانه است و باید مشخص شود این سهل‌انگاری از کجا بوده است.»

سریال قهوه تلخ از شهریور سال1389 به سوپر مارکت‌ها آمد تا دعوای بین گروه سازنده قهوه‌تلخ و تلویزیون بخوابد. خردادماه سال گذشته ‌اصغر پورمحمدی، مدیر شبکه سه سیما در گفت‌وگویی با فارس با اشاره به نامگذاری اصلاح الگوی مصرف خبر از تولید سریالی با کارگردانی مهران مدیری داد. گرچه این سریال هنوز نامی نداشت اما نویسندگان همیشگی مهران مدیری و امیر مهدی ژوله شروع به نگارش فیلمنامه این سریال کردند و در مرداد سال گذشته هاشم رضایت، قائم‌مقام مدیر شبکه سه سیما اعلام کرد که سریال جدید مهران مدیری در 50 یا 90قسمت برای پخش در شب‌های پاییز ساخته خواهد شد.

اما به تدریج زمزمه‌هایی برای جدایی مهران مدیری از تلویزیون که پیش از این سریال‌های پرمخاطبی همچون «پاورچین»، «نقطه چین»، «شب‌های برره»، «باغ مظفر»، «مرد هزار چهره» و «مرد دوهزار چهره» را برای تلویزیون ساخته‌بود به گوش رسید؛ شایعاتی از قبیل مشکلات دوطرفه مالی بین گروه سازنده و تلویزیون به بیرون درز کرد. ابتدا این شایعات با عنوان تغییر دکور به مطبوعات اطلاع‌رسانی شد اما خبرهای بعدی حاکی از ادامه ساخت قهوه تلخ و عدم پخش آن از تلویزیون بود. در فهرست اعلام شده برنامه‌های نوروز89 جایی برای آخرین ساخته مهران مدیری نبود اما بعدها اعلام شد که این سریال ابتدای سال89 پخش خواهد شد. شایعه وجود مشکلات مالی دوطرف در اوایل روزهای سال89‌‌ روی خروجی خبرگزاری فارس قرار گرفت.

در این گزارش آمده بود‌ که طبق صحبت‌هایی که در آخرین جلسه‌ برای توافق میان مدیران شبکه سوم سیما و تهیه‌کنندگان این سریال برگزار شد، ظاهرا از طرف مدیر شبکه سوم سیما رقم 5/3میلیارد تومان برای خرید این سریال پیشنهاد می‌شود اما برادران تهیه‌کننده این سریال، ‌جز رقم مذکور، درآمد حاصل از آگهی‌های بازرگانی قبل و بخش میانی سریال را هم مطالبه کرده بودند که مورد تأیید مدیران شبکه سوم سیما قرار نمی‌گیرد و به همین دلیل پخش کار در ایام نوروز منتفی و به جای آن سریال «زن بابا» پخش می‌شود. بعد از تعطیلات نوروز امسال روابط‌عمومی این کار اعلام کرد که از ابتدا هم قرار نبوده این سریال در ایام نوروز روی آنتن برود. تمام اخبار منتشر شده پیرامون تعطیلی این پروژه، اختلاف سازندگان آن با صداوسیما و... شایعاتی بیش نیست و عوامل در حال حاضر مشغول ادامه کار ساخت و تصویربرداری هستند.

در خرداد ماه 1389 مهران مدیری در حاشیه برگزاری نشست بررسی ویژگی طنز در آثارش در حوزه هنری اعلام کرد که وضعیت پخش این کار از تلویزیون اصلا مشخص نیست. او گفت که برخلاف آنچه در رسانه‌ها مطرح شده، واقعا چیزی در این زمینه مشخص نشده و تا 10 الی 20روز آینده مشخص خواهد شد که آیا قهوه تلخ از تلویزیون روی آنتن خواهد رفت یا به‌صورت سی‌دی پخش خواهد شد.

مرتضی میرباقری، معاون شبکه سه سیما در اواخر خردادماه 89 اعلام کرد که قهوه‌تلخ به کارگردانی مهران مدیری به سفارش صدا و سیما ساخته نشده‌است. درنهایت در تیر ماه 89 محمدرضا تخشید، مدیر گروه فیلم و سریال شبکه سه در نشست خبری مدیران این شبکه اعلام کرد که هیچ احتمالی برای پخش این کار از تلویزیون وجود ندارد. عزت‌الله ضرغامی، رئیس وقت صدا و سیمای ایران، پس از شروع توزیع سریال، در تاریخ 12 مهر 1389 اعلام کرد: «سریال قهوه تلخ را ما نساخته‌ایم و مورد تأیید ما نیست.»

و سرانجام تیرماه سال 1389 بود که سعید رجبی‌فروتن، مدیرکل دفتر همکاری‌های سمعی و بصری و نمایش خانگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از بازبینی و صادر‌شدن پروانه نمایش 9 قسمت از مجموعه قهوه تلخ به کارگردانی مهران مدیری برای عرضه در شبکه نمایش خانگی خبر داد.

نزدیک به 2سال از پخش این سریال می‌گذرد. مهران مدیری، کارگردان قهوه تلخ در مجموعه بیست‌و‌پنجم این سریال، در سخنانی از توقف تولید این مجموعه به مدت یک‌ماه خبر داده بود. مدیری، یکنواختی این سریال را دلیل توقف آن عنوان کرده بود اما این زمان توقف خیلی بیشتر از آن شد که انتظار می‌رفت. خشایار الوند که فضای گذشته سریال را بیشتر می‌پسندید به ایسنا اعلام کرد: «منتظر هستیم تا کار بیرون بیاید و فیدبک‌های مخاطبان را ببینیم؛ چون فضا را عوض کرده‌ایم و برخی شخصیت‌ها تغییر پیدا کرده‌اند. ببینیم که کدام ‌یک از شخصیت‌ها را بیشتر دوست دارند تا پس از آن بتوانیم بقیه‌ متن را ادامه دهیم.»

با این حال سری 26 قهوه تلخ خیلی دیرتر از وعده سازندگان برای پخش عمومی آن به‌طور قاچاق به بازار راه پیدا کرد. رجبی فروتن درباره‌ وضعیت فعلی سریال قهوه‌تلخ و زمان احتمالی صدور مجوز برای توزیع آن گفت: در حال حاضر، این قضیه شکل و شمایل دیگری به خود گرفته است. ابهامات باید برطرف شود تا آمادگی لازم برای ادامه کار فراهم شود.

مدیرکل دفتر همکاری‌های سمعی و بصری نمایش خانگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: در نخستین فرصتی که ستاد مبارزه با محصولات غیرمجاز فرهنگی، گزارشی درباره‌ وقوع این اتفاق ارائه دهد، برای سریال قهوه تلخ تصمیم‌گیری خواهد شد.