مقداری ویروس لازم است
راه های دوست یابی در نوجوانان (2)
دوستان و رابطه دوستانه ی فرزند شما با همسالان ، آثار بسیار مثبتی دارد و محرومیت از آن ، او را دچار خلاهایی خواهد کرد . برخی از آثار مثبت دوستی با همسالان چنین است :

اجتماعی شدن :
فرزند شما با ایجاد دوستی با همسالان ، راه های ارتباط برقرار کردن ( کنش متقابل) و همکاری با دیگران را می آموزد و این امر ، سبب اجتماعی شدن کودک می شود . توجه داشته باشید که دوست یابی ، مهارت اجتماعی به شمار می رود.تاثیر پذیری مثبت : فرزندان در بسیاری از رفتارهای مثبت ، مانند ادب ، شجاعت و ... تحت تاثیر دوستان خود هستند . دوست ، حتی در ادامه ی تحصیل و علاقه مندی کودک به تحصیلات عالی نیز اثر دارد.
یافتن راه حل مشکل : با توجه به برخوردها و قهرهای نوجوان با دوستان و تفکر برای یافتن راه حل مشکلات خود با آنان ، با راه هایِ حلِ مشکل آشنا می شود . به طور کلی ، نوجوانانی که با دیگران روابط دوستانه دارند ، بهتر می توانند دشواری های زندگی را تحمل کنند .
آرامش روحی : وقتی فرزندتان ، هنگام برقراری ارتباط با دوستان خود ، از مشکلات آنان آگاه می شود و می فهمد که دیگران نیز مشکلاتی مشابه او دارند ، اضطرابش کمتر می شود و آرامش بیشتری می یابد . نفس وجود دوستان و ارتباط با آنان ، مانند ارتباط فامیلی ، عاملی برای کاهش اضطراب است.
تخلیه احساسات : نوجوان در مواردی ، به عللی ( ترس ، خجالت، مشغله فراوان والدین و ...) فرصت سخن گفتن با پدر و مادر را نمی یابد و با دوستان خود درد دل می کند و همین امر ، سبب تخلیه ی احساسات او می شود .
شاید این سوال برایتان پیش آمده باشد که چرا برخی نوجوانان به دوستان نامطلوب گرایش می یابند ؟ در این مجال ، علل این گرایش ها را مورد توجه قرار می دهیم :
غفلت والدین : از مهم ترین علل گرایش نوجوان به دوستان نامناسب و ناشایست ، به طور معمول، غفلت والدین در روابط فرزند با دیگران در دوران کودکی و ابتدای نوجوانی است .
اگر به روابط فرزندمان با همسالان و دوستی های او به موقع توجه کنیم و ملاک های دوست خوب را به او بیاموزیم ، و از همان کودکی در او پشتوانه ی دینی و فرهنگی و اعتماد به نفس ایجاد کنیم و وی را درست تربیت کنیم ، در دوران نوجوانی و بلوغ ، کمتر با چنین مشکلی مواجه می شویم .
انتخاب گروه های همسالان از طرف نوجوان ، به تجارب دوران کودکی او ، میزان خود باوری و گرایش های مذهبی او بستگی دارد.
ارتباط های فامیلی نادرست : ارتباط های خویشاوندی نسنجیده با نزدیکان نامطلوب ، زمینه های گرایش او را به دوستان ناشایست فراهم می آورد ؛ پس باید در این گونه ارتباط ها سنجیده عمل کنید.
محیط های نامناسب : مدرسه ، محله ، باشگاه ورزشی و موسسه های هنری ناسالم نیز عاملی موثر برای دوستی های نامناسب هستند . در گزینش این گونه موسسه ها برای فرزند خود دقت کنید .
عدم آگاهی : در موارد بسیاری ، فرزندان از فایده ی دوستان خوب و ضرر همسالان ناسالم آگاه نیستند ؛پس بکوشید در موقعیت های خاص به آنان آگاهی دهید . به فرزند خود بیاموزید که دوست خوب ، می تواند برشخصیت او اثر گذارد ؛
** به همین جهت ، امام علی(ع) می فرماید : قارن اهل الخیر تکن منهم . با نیکان همنشین باش تا از آنان شوی .( نهج البلاغه ، نامه 31 ، ش 92 ) او را آگاه سازید که دوست بد ، باعث آلودگی وی خواهد شد و هر قدر نزدیکی اش با همسال نامناسب بیشتر باشد ، آلودگی او نیز افزون تر خواهد بود.**
منع ارتباط با همسالان در این بخش از مقاله ، ارتباط نوجوان با همسالان را در خارج از خانه مورد بررسی قرار می دهیم:
گاهی برخی از والدین ، به علت ترس از آثار منفی دوستان و همسالان ، مانع ارتباط فرزندشان در خارج از منزل می شوند .
اگر محیط بیرون از خانه آلوده است و همسالان نوجوان نامطلوبند ، منع او از ارتباط با دوستان صحیح می باشد ؛ اما باید خلاهای ناشی از این قطع ارتباط را به شیوه های دیگر پر کنید . مثل : ارتباط با نزدیکان و دوستان مطلوب ، باشگاه های ورزشی مناسب، موسسه های هنری سالم و ... . زیرا انسان ، موجودی اجتماعی است و به دوست نیاز دارد و این نیاز در نوجوان جدی تر است . دوستی ها ، جنبه مهمی از زندگی نوجوان را تشکیل می دهند و آثار مثبتی دارند.

نوجوان ، همکاری را با انجام کارهای گروهی با همسالان می آموزد ؛ برای آزمون عقاید ، رفتار و جایگاه خود و این که فردی طبیعی است یا نه ، از دوستان خود یاری می گیرد و در گروه همسالان ، احساس آرامش و امنیت می کند .
برخی والدین گمان می کنند که ارتباط اعضای خانواده با هم ، جای ارتباط با همسالان را می گیرد ؛ در حالی که چنین نیست ؛ زیرا نوجوان ، حس تعلق به گروه دارد و کنار روابط خانوادگی ، با گروه های همسالان نیز باید ارتباط داشته باشد .
در صورتی که محیط بیرون از منزل ، آلودگی جدی ندارد و فقط گاهی از همسالان فرزندتان بد رفتاری هایی را می بینید یا سخنان ناخوشایندی را می شنوید ، او را از ارتباط با آنان منع نکنید .
ندیدن هیچ گونه بد رفتاری و نشنیدن هیچ گونه سخنان زشت از دیگران ، برای فرزند شما مطلوب نیست . کودکان ونوجوانانی که هرگز سخنان زشت نمی شنوند و رفتار بد نمی بینند ، در مواجهه با چنین رفتارها و سخنانی در آینده ( در محیط های اجتماعی ) شکننده خواهند بود .
یادمان باشد که بدن فرزندان ما به مقداری ویروس نیاز دارد تا نقش پادزهر را در بدن ایفا کند .
باید به فرزندانمان چنان پشتوانه ی دینی و فرهنگی بدهیم که از بد رفتاری های متعارف همسالان اثر نپذیرند. اگر ارزش ها و ضد ارزش ها و زشتی ها و زیبایی ها را برایشان تببین کنیم . خود ، خوب را از بد تشخیص می دهند و در مقابل زشتی ها مقاومت خواهند کرد . حتما تا کنون کودک یا نوجوانی را دیده اید که به دلیل رفتار یا سخن زشت دوستش ، خود با او قطع ارتباط کرده است بدون این که والدین از او بخواهند .
حضور نوجوان شما در خارج از منزل ( با شرایط ذکر شده در این مقاله و مقاله ی قبل) ، اگر ضابطه مند باشد ، اشکالی ندارد و تا زمانی که در اعتقادات دینی ، رفتار ، ادب و تحصیل او تغییر مهمی را احساس نکرده اید ، نگران نباشید ( البته از کنترل نامحسوس غفلت نکنید) و در نخستین موردی که آثار نامطلوب همسالان را احساس کردید ، برای قطع ارتباط او اقدام کنید.
سرور حاجی سعید
بخش خانواده ایرانی تبیان
مطالب مرتبط :
