آشنایی با مؤسس «کفش ملی»

---

در سال 57 سرمایه‌گذاری شرکت در مقایسه با سال 1355 به میزان 741 میلیون ریال افزایش یافت. ایروانی علاوه بر تأسیس فروشگاه کفش ملی در سراسر کشور و یک‌سان‌سازی قیمت‌ها در فروشگاه‌های کفش ملی، توانست به کشورهای اروپای شرقی و شوروی نیز کفش صادر کند.

پیدایش:

رحیم ایروانی مؤسس و بنیان‌گذار گروه کارخانجات ملی بود. وی در یکی از سال‌های دهه سی به چکسلواکی سفر کرد که حاصل این سفر، آوردن دو کارشناس و یک دستگاه اتوکلاف به ایران بود. تولید این نوع کفش در مقایسه با نمونه خارجی ده تومانی‌اش، سه یا چهار تومان هزینه داشت.

گسترش:

وی بعدها زمینی در مهرآباد خرید. وسعت این زمین هفت‌صد متر بود که چهارصد متر بنای ساختمانی داشت. ایروانی کارش را تنها با35 نفر کارگر آغاز کرد. ایروانی بعد از آغاز به کارِ کارخانه، با خرید ماشین‌دوخت، از پارچه‌های ایرانی استفاده کرد و کارخانه‌ای به نام ولکو نیز حاضر به سرمایه‌گذاری و آوردن فناوری به ایران شد.

این کارخانه در ابتدا 150 زوج محصول داشت. کارخانه، کفش ملی نام گرفت که ملی شدن نفت را در ذهن مردم و مشتریان تداعی می‌کرد. رحیم ایروانی با خرید تعداد زیادی از خانه‌های مهرآباد، کارخانه خود را گسترش داد. او در یکی از زمین‌هایی که خریده بود، مسجدی را نیز احداث کرد. تا سال 1337 در ایران کفش‌های چرمی تولید نمی‌شد؛ اما بعد از این سال، به دنبال تأسیس کارخانه‌های چرم، تولید کفش چرم نیز در کفش ملی آغاز شد.

در این زمان، رقبای عمده کفش ملی، کفش‌های وارداتی بودند که از چکسلواکی وارد می‌شدند. از سال 47 به بعد در کنار تولید کفش، محصولاتی مثل جوراب، توید، آستر و بندِ کفش و مواردی دیگر اقدام نمود.

پارك صنعتی ملی:

در سال 47 بعد از موفقیت تولید کفش در مهرآباد جنوبی، مرحله سوم توسعه صنعت کفش ایران در کیلومتر 18 جاده قدیم کرج در اسماعیل‌آباد شروع شد. وی زمینی به مساحت چهارصدهزار متر خرید و پارک صنعتی کفش ملی فعالیت خود را رسما در اوایل سال‌های دهه پنجاه آغاز کرد. در این زمین، نقشه احداث چهارصد خانه سازمانی برای کارگران در نظر گرفته شده بود. او با احداث این خانه‌ها، به دنبال کاهش هزینه رفت‌و‌آمد کارگران و هزینه نقل و انتقال آنان بود.

در کارخانه کفش ملی تا سال 1350 انواع مختلفی از کفش مثل کفش ورزشی، کفش برای روزهای بارانی، چکمه، پوتین، دمپایی،  کفش کتانی، کفش‌های بچه‌گانه و کفش ایمنی تولید می‌شد.

به تدریج گنجایش کارخانه مهرآباد زیاد شد؛ به طوری که روزانه دوازده‌هزارو‌پانصد جفت کفش در کارخانه کفش ملی توسط دوهزار‌و‌پانصد کارگرِ استخدام‌شده، تولید می‌شد.

ایروانی طی سال‌های 1335 تا 1357 بیش از پنجاه شرکت صنعتی و تجاری تأسیس كرد و در زمینه تولید انواع کفش در بیش از 25 شرکت صنعتی با شرکای داخلی و خارجی مشارکت داشت.

كانون پرورش كودكان:

جالب است بدانید که رحیم ایروانی در سال 1343 شرکتی به نام شرکت کانون مشاوره اقتصادی را به منظور تربیت و پرورش 22 کودک دو ماهه تا دو ساله تأسیس کرد تا در آینده این کودکان از مدیران بنگاه‌های صنعتی او بشوند. قرار بر این شد قسمت عمده بودجه کانون به مصارف تحصیلی این اطفال برسد و لوازم، خوارک، پوشاک و وسایل زندگی، ساده و کم‌خرج باشد.

همچنین هیچ‌کدام از این اطفال نیز پس از رسیدن به سن هیجده سالگی هیچ تعهدی نسبت به کانون ندارند و مختارند که هر جور که خواستند، در اجتماع زندگی کنند. فقط انتظار مؤسسه این است که نسبت به تحصیل جدی باشند و تمسک به دین اسلام و حسن اخلاق را پیشه خود سازند. با وقوع انقلاب اسلامی، ایروانی این کودکان را که آن زمان چهارده تا شانزده ساله بودند، با خود به خارج از کشور برد.

اوج فعالیت:

در سال 57 سرمایه‌گذاری شرکت در مقایسه با سال 1355 به میزان 741 میلیون ریال افزایش یافت. ایروانی علاوه بر تأسیس فروشگاه کفش ملی در سراسر کشور و یک‌سان‌سازی قیمت‌ها در فروشگاه‌های کفش ملی، توانست به کشورهای اروپای شرقی و شوروی نیز کفش صادر کند. در کارخانه کفش ملی طی سی سال بیش از ده‌هزار نفر در کارخانه مشغول به کار بودند.

پس از فرار ایروانی:

شرکت کفش ملی با وقوع انقلاب، مصادره و ملی شد و متأسفانه به دلایلی مثل ضعف مدیریت و واگذار نکردن آن به بخش خصوصی، متحمل چهار‌میلیارد زیان خالص و هشت‌صد‌میلیون تومان زیانِ انباشته، شد.

وی ابتدا کارخانه کفش و چرم‌سازی را در بوستون آمریکا تأسیس کرد و سپس در قاهره کارخانه کفش استاندارد را تأسیس کرد.

اوضاع فعلی:

رحیم ایروانی سرانجام در دوازدهم بهمن 84 بعد از یک روز کامل کاری درگذشت.

اکنون فروشگاه‌های کفش ملی به عرضه تولیدات صنایع کوچک و دیگر کارخانه‌ها تبدیل شده‌اند. پارک صنعتی کفش ملی نیز انبار شرکت‌های خودرو‌سازی است. هم‌اکنون بعد از 32 سال، از پرسنل ده‌هزار نفری گروه کفش ملی تنها هفت‌صد نفر باقی مانده‌اند که در کفش گنجه و بخش‌های بازرگانی مشغول به کار هستند.

باشگاه كاربران تبیان ـ ارسالی از: arefe60