تبیان، دستیار زندگی
هر ساله در ایام محرم در آیین های عزاداری بر سید الشهداء و یارانشان شرکت می کنیم . در این مقاله قصد داریم درجات مختلف سوگواری آقا امام حسین (ع) را بررسی کنیم
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

مراتب عزاداری امام حسین علیه السلام (1)

مراتب عزاداری امام حسین علیه السلام(1)

هر ساله در ایام محرم در آیین های عزاداری بر سید الشهداء و یارانشان شرکت می کنیم . در این مقاله قصد داریم درجات مختلف سوگواری آقا امام حسین (ع) را بررسی کنیم:

مرتبه اول عزاداری

در این مرتبه عزادار فقط در قلب خود از مصیبت وارده بر سیّدالشهدا(ع) غمگین و ناراضی است؛ بدون اینكه غم و نارضایتی خود را معمولاً بروز دهد. این مرتبه كمترین درجه عزاداری است؛ و پایین تر از آن، مرتبه ی دشمنان حضرت است یعنی مرتبه ای كه شخص به مصیبت های حسینی آگاه شود و ناراحت نگردد و به آن راضی باشد. درباره این گروه در زیارت وارث چنین می خوانیم:

لَعَنَ اللهُ اَمَّةً قَتَلَتْكَ وَ لَعَنَ اللهُ اُمّةً سَمِعَتْ بِذلكَ فَرَضِیَتْ بهِ

خداوند لعنت كند امّتی را كه تو را كشتند و به تو ظلم كردند؛ و خداوند لعنت كند امّتی را كه خبر چنین جنایتی را شنیدند و به آن راضی شدند.(مفاتیح الجنان)

كسانی كه در مرتبه اول عزاداری هستند، از هر دین و آیینی كه باشند به خاطر اندوه قلبی شان برای مصیبت امام حسین(ع) در نزد خداوند از ثواب و پاداشی به تناسب عقیده شان برخوردار می شوند.

عظمت مقام اهل بیت (علیهم السلام) به قدری است كه كوچكترین كاری كه برای آنها صورت گیرد، با پاداش های بزرگی از ناحیه آنها جبران خواهد شد. حال اگر یك كافر هم خدمتی به آنها كند یا ادبی را نسبت به آنها رعایت نماید، چون شخص كافر در آخرت اهل نجات نیست، پاداش او را در دنیا به او می دهند و اگر شخص، كوچكترین سنخیت و آمادگی را داشته باشد، چه بسا پاداش اهل بیت(علیهم السلام) موجب هدایت او نیز می شود.

مرتبه دوم عزاداری

در این مرتبه عزادار غم و نارضایتی خود را به شكل هاى گوناگون از قبیل گرفتگی چهره،گرفتن حالت بغض و گریه(تباكی)، گریه كردن، پوشیدن لباس عزا، به سینه و سر زدن و ... بروز می دهد و در این كار، گاهی تنها و گاهی به همراه دیگران عزاداری می كند.

عزادار در این مرتبه نوعی انس و الفت و نیز نوعی كشش و نیاز به آن حضرت پیدا می كند و همین یافت درونی و نیز انس غریب، او را وادار می كند كه برای آن حضرت گریه كند و در عزاداری ایشان شركت كند.

عزادار در این مرتبه نوعی انس و الفت و نیز نوعی كشش و نیاز به آن حضرت پیدا می كند و همین یافت درونی و نیز انس غریب، او را وادار می كند كه برای آن حضرت گریه كند و در عزاداری ایشان شركت كند.

گرایش عزاداران كلیمی، مسیحی و پیروان سایر مذاهب ـ كه برای امام حسین(ع) گریه می كنند ـ همچنین احساسی كه نسبت به آن حضرت دارند، نشان دهنده این حقیقت است كه حضرت برای آنها یك "غریب آشنا" است.

معمولاً نفوذ این "غریب آشنا" به درون قلب عزادار و ایجاد محبت و شدت گرفتن آن، رفته رفته او را به سوی مرتبه سوم عزاداری می كشاند.

مرتبه سوم عزاداری

مراتب عزاداری امام حسین علیه السلام(1)

در این مرتبه كه شیعیان حضرت بیشترین اعضای آن را تشكیل می دهند، عزادار تنفّر و اعتراض خود را به عاملین مصیبت و جنایتكاران در حق سیدالشهدا (ع) و یارانش و بطور كلی همه اهل بیت(علیهم السلام) اظهار می كند و بر آنها لعن و نفرین نثار می كند.

آنچه موجب شده كه عزادار از مرتبه دوم به مرتبه سوم ترقی كند، شناخت و معرفتی است كه عزادار به وجود مقدس سیدالشهدا (ع) پیدا كرده و اعتقاد بالاتری است كه نسبت به مقام آن حضرت و فهم محدود و نسبی درباره قیام ایشان در برابر یزید و یزیدیان یافته است.

همچنین علاوه بر موارد ذكر شده، شدت یافتن محبت به آن حضرت، عواطف عزادار را رقیق تر نموده است تا جائی كه عزادار در درون خود از یك سو به عنایت حضرت و از سوی دیگر به گریه و آه و سوز برای ایشان و نیز اعلان برائت از قاتلان او احساس نیاز بیشتری می كند. در این مرتبه عزاداری به نیّت كسب ثواب، برآورده شدن حاجات و عرض ادب صورت می گیرد.

شدت یافتن محبت به آن حضرت، عواطف عزادار را رقیق تر نموده است تا جائی كه عزادار در درون خود از یك سو به عنایت حضرت و از سوی دیگر به گریه و آه و سوز برای ایشان و نیز اعلان برائت از قاتلان او احساس نیاز بیشتری می كند.

عزادار در مرتبه سوم با تجلیات گوناگونی از عظمت امام حسین (ع) و خاندان و اصحابش آشنا می شود. در این حال احساس می كند كه ماندن در مرتبه سوم او را اشباع و راضی نمی كند و به همین خاطر در این مزتبه عطش و ظرفیت بیشتری برای درك عظمت محمد و آل محمد (علیهم السّلام) و به خصوص سیّدالاشهدا (ع) در خود احساس می كند، كه دیگر توجیه ها و توضیح های مداحان و بعضی گویندگان و نویسندگان كه خود نیز در مرحله سوم قرار دارند، روح تشنه او سیراب و قانع نمی كند، چرا كه هركس به اندازهء فهم خود از امام حسین و سایر معصومین (علیهم السّلام) می گویند و می خوانند ولی عزادار به خوبی احساس می كند كه حقیقت، بالاتر از چیزی است كه آنها می گویند.

ادامه دارد...


بخش سفیران تبیان

منبع : سایت تخصصی حضرت امام حسین (ع)