دین داری مسئولانه

دین، حرکت ، جهاد

دین عامل خیزش و حرکت انسان به سمت رشد و پویایی(تعالی) است. دین موجب هدایت و مسئولیت است؛ هدایت و مسئولیتی که انسان را به حرکت و خیزش وا می دارد و الا آن کس که اهل حرکت نباشد نه به هدایتی نیازمند است و نه مسئولیتی دارد. بنابراین دین داری دو گونه است دین داری مسئولیت پذیر که انسان را به حرکت و نقش آفرینی رهنمون می سازد و دین داری راکد و بی نقش که افراد را به سکون و همرنگی با جماعت فرا می خواند.

قرآن کریم به هر دوی این دین داری اشاره می کند و می فرماید:

لا یَسْتَوِی الْقَاعِدُونَ مِنْ الْمُؤْمِنِینَ غَیْرُ أُوْلِی الضَّرَرِ وَالْمُجَاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فَضَّلَ اللَّهُ الْمُجَاهِدِینَ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ عَلَى الْقَاعِدِینَ دَرَجَةً وَكُلاًّ وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنَى وَفَضَّلَ اللَّهُ الْمُجَاهِدِینَ عَلَى الْقَاعِدِینَ أَجْراً عَظِیماً(1)

در بیان این آیه باید دقت شود که مقصود فقط جهاد نظامی نیست بلکه تمام فعالیت های «فی سبیل الله» شامل این دو دسته و ارزش گذاری آنها می شود.

مقام معظم رهبری می فرماید:

«جهاد لزوماً جهاد نظامى نیست؛ جهاد سیاسى است، جهاد فكرى است، جهاد علمى است، جهاد اجتماعى است، جهاد اخلاقى است. و امت بزرگ اسلام بتدریج با ابعاد گوناگون این جهاد آشنا شده است و آشنا می شود.»(2)

حرکت در زمانه

تقابل حق و باطل از سنت های الهی است که تا ظهور آخرین حجت حق ادامه خواهد داشت. لذا امروز نیز ما در متن این تقابل قرار داریم بخصوص پس از صف آرایی جبهه باطل به رهبری آمریکا، غرب و صهیونیزم و استیلا آنها بر ابزارهای فرهنگی، ارتباطی، علمی و صنعتی برای هدم ارزشها و اصول انسانیت؛ و احیای جبهه حق پس از شکل گیری انقلاب اسلامی ایران به رهبری ولایت فقیه.

از این رو براساس رسالت تاریخی ما در این تقابل حساس و سرنوشت ساز، نیازمند مشارکت اجتماعی در تمام عرصه های جامعه هستیم. آیا در چنین شرایطی، با هر روحیه‌ای می توان حرکت کرد؟

آیا حرکت و تلاش در جهت رشد جامعه اسلامی و زمینه سازی برای ظهور آخرین منجی، علی رغم عقب ماندگی چند قرنه ما از جبهه باطل در همه عرصه ها و تنهایی ما در جهان امروز با بی تفاوتی، بی شکلی و نداشتن روحیه اجتماعی و مشارکت جهادی در جامعه ممکن است؟

 از این روست که در دعاها می خوانیم:

اَللّهُمَّ اِنّا نَشْكوُ اِلَیْكَ فَقْدَ نَبِیِّنا صَلَواتُكَ عَلَیْهِ وَالِهِ وَغَیْبَةَ وَلِیِّنا وَكَثْرَةَ عَدُوِّنا وَقِلَّةَ عَدَدِنا وَشِدّةَ الْفِتَنِ بِنا وَتَظاهُرَالزَّمانِ عَلَیْنا(3)

چنانچه روشن است انقلاب فرهنگی ما هنوز به انجام نرسیده و هنوز در میانه راه هستیم و این انقلاب با نهضت تولید علم، نهضت نرم افزاری، جنبش علمی و خیزش فرهنگی میسر است.

 لذا برای تحقق این بعد انقلاب خصوصا در دهه پیشرفت و عدالت نیازمند انسانهای توانمدی هستیم که بدون در نظر گرفتن موانع داخلی و تحریم های خارجی تحولی بنیادین در عرصه های مختلف اقتصادی، فرهنگی و سیاسی ایجاد کنند. و این جز با مشارکت حماسی و جهادی در تمام عرصه های اجتماع محقق نخواهد شد.(4)

امام خمینی(ره) می فرماید:

«مادامی که این ملت، این حالی که الان دارند که توجه به معنویات تا یک حدودی، و این جوانهای ما توجه به معنویات دارند و این تحول عظیم پیدا شده است در آنها که شهادت را با جان و دل می خرند، مادامی که این محفوظ است،

این جمهوری اسلامی محفوظ است و هیچ کسی نمی تواند به او تعدی کند. آن روزی که زرق و برق دنیا پیدا بشود و شیطان در بین ما راه پیدا کند و راهنمای ما شیطان باشد، آن روز است که ابرقدرتها می توانند در ما تأثیر کنند و کشور ما را به تباهی بکشند. » (5)

مقام معظم رهبری نیز معتقدند:

«عزیزان من! بعضی کسان از اسم جهاد می رمند! خیال می کنند که تأسیس یک کشور، ایجاد یک تمدّن، نظم در زندگی، پیشرفت در زندگی مادّی و معنوی و رفاه مشروع برای انسانها، با جهاد نمی سازد و جهاد ضدّ اینهاست!  چه خطایی! چه غلطی! بدون جهاد، هیچ چیز به دست انسان نمی آید؛ نه دنیا و نه آخر ت .

بدون جهاد، در مقابل گرگِ بی دست و پای بیابان هم نمی شود ایستاد؛ چه رسد به گرگهای بسیار بسیار خطرناک دنیای سیاست و دنیای  اقتصاد و سرپنجه های خونینی که میلیون ها انسان را دریدند و نابود کردند و خوردند و بردند!  مگر یک ملت بدون جهاد می تواند سرش را بالا بگیرد؟ مگر یک ملت بدون جهاد می تواند طعم عزّت را انّ الجهاد باب من»؟ بچشد؟ مگر یک ملت بدون جهاد می تواند در میان ملتهای دنیا شأن و موقعیتی پیدا کند همیشه همین طور است و جهاد دری است از درهای بهشت.

هم خلد برین الهی؛ یعنی بهشت نشئه. « ابواب الجنّة  آخرت، هم راحت در این دنیا؛ یعنی جهاد.

در همه کشورها و میان همه ملتها هم این گونه است که اگر قرار باشد جهاد معنای حقیقی به خود بگیرد، بگیرد، باید در آن، موجودهای الگو و انسانهای نماد وجود داشته باشند؛ بدون نماد و بدون الگو نمی شود. »

منابع:

1. نسا، 97.

2. دیدار مسئولان نظام با رهبر انقلاب به مناسبت عید فطر،‌1387/07/10.

3. دعای افتتاح.

4. مقام معظم رهبری، تعلیم و تربیت از دیدگاه مقام معظم رهبری، تهران، نشر تربیت اسلامی، 1380، ج1، ص128-129.

5. صحیفه امام، ج17، ص377.

6. بیانات در مراسم صبحگاه لشکر سیدالشهداء( ع) 26/7/1377.

تهیه و تولید : سید مهدی موسوی ، گروه حوزه علمیه تبیان