طرح پژوهش

طرح پژوهش، برنامه ای است که برای تحقیق یک موضوع یا انجام کاری پیشنهاد می شود. گزارش پژوهش، نوشته ای است که نشان دهنده ی فعالیت هایی است که در فرآیند کار صورت گرفته و نتیجه ای است که به دست آمده است. به عبارت دیگر می توان گفت که طرح پژوهش، پیش از آغاز کار، و گزارش پژوهش، پس از پایان کار، ارائه می شود.

هدف از تهیه ی طرح پژوهش آگاه کردن سفارش دهنده ی طرح (مرکز پژوهش، دبیر و استاد ...) از موضوع یا مسئله ای است که برای پژوهش انتخاب شده است.

    اجزای تشکیل دهنده ی طرح پژوهش عبارت است از:

1-      عنوان طرح

2-      هدف طرح

3-      روش کار

4-      نتایج مورد نظر

5-      مجری طرح

6-      مدت زمانی

7-      هزینه ی اجرای طرح

8-      تصویب طرح

اجزای تشکیل دهنده ی طرح

1-   عنوان طرح: در این قسمت نام پروژه نوشته می شود. عنوان طرح باید روشن، ساده و کوتاه باشد. برای نمونه: استفاده از انرژی خورشیدی در خانه ها، یا انواع دستمال کاغذی و درجه بندی آن ها از نظر میزان جذب آب.

2-    هدف طرح: مشخص کردن هدف یا هدف های طرح از قسمت های اساسی و حساس است که در طرح باید نوشته و تجزیه و تحلیل شود. هدف نیز باید کاملاً روشن و مشخص باشد. هدف ها نباید بسیار کلی و یا بسیار جزئی باشند، نمونه ای از هدف های مناسب: تعیین میزان جذب آب توسط دستمال کاغذی و انتخاب بهترین نمونه برای مصرف.

3-     روش کار: پیش از آن که به انجام کار بپردازیم، باید روش انجام کار مشخص شود. با تعیین روش کار، هزینه ی کار، وسایل مورد نیاز، افرادی که باید در کار شرکت کنند مشخص می شود. برای نمونه در این تحقیق به مراکز و کانون های پژوهشی دانش آموزان مراجعه ی مستقیم شده و روش کار از تجربه های دانش آموزان گرفته و ارائه شد.

4-     نتایج مورد نظر: در این قسمت نتایج اجرای طرح پیش بینی می شود. مثلاً در طرح انرژی خورشیدی، اگر نتیجه آن باشد که روش علمی ساده برای استفاده از انرژی خورشیدی را در خانه بیابیم، طرح سریع تر مورد تصویب مدیران قرار خواهد گرفت.

5-      مجری طرح: مجری طرح فرد، گروه یا سازمانی است که انجام طرح را بر عهده می گیرد.

6-      برنامه ی زمانی: مدت زمان لازم برای انجام طرح و زمان آغاز و پایان طرح در این قسمت نوشته می شود. در بعضی از طرح ها برنامه ی زمانی کاملاً تنظیم و ارائه می شود.

برنامه ی زمانی می تواند شامل مراحل زیر باشد:

الف- مدت زمان لازم برای جمع آوری و ثبت اطلاعات

ب- مدت زمان لازم برای تجزیه و تحلیل اطلاعات

پ- مدت زمان لازم برای تهیه و تنظیم پیشنهادهای جدید

ت- مدت زمان لازم برای تهیه ی گزارش نهایی

ث- مدت زمان لازم برای رفع اشکال و معایب اجتماع

7-      هزینه ی اجرایی طرح: به منظور آگاه کردن پیشنهاد دهنده، هزینه ی اجرای طرح و امکانات غیر مالی لازم مشخص و اعلام می شود.

8-      تصویب طرح: طرح های پژوهشی که از طرف سازمان ها به هر فرد یا گروه یا سازمانی پیشنهاد می شود لازم است به تصویب پیشنهاد دهنده برسد.

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان

تنظیم: اعظم اژدری

مطالب مرتبط:

پژوهش در عمل

اقدام پژوهشی چیست؟

پژوهش های کمی و کیفی