تبیان، دستیار زندگی
خجالت و کم رویی ، مانند سرخک و یا بیماری های دیگر به یک باره و با ورود میکروب یا ویروس در بدن اطفال ظاهر نمی شود ، بلکه کم رویی و علت بروز و ظهور آن ، داستان مفصلی دارد . ریشه ی این احساس را بایستی از یک طرف در خلق و خوی طفل و شرایط...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

صورت سرخ کمروئی

راه علاج کم رویی کودکان و نوجوانان (1)


خجالت و کم رویی ، مانند سرخک و یا بیماری های دیگر به یک باره و با ورود میکروب یا ویروس در بدن اطفال ظاهر نمی شود ، بلکه کم رویی و علت بروز و ظهور آن ، داستان مفصلی دارد . ریشه ی این احساس را بایستی از یک طرف در خلق و خوی طفل و شرایط و مقتضیاتی که طفل در آنها به دنیا آمده است و از طرف دیگر در تاریخچه ی زندگی کوتاه او جستجو کرد.

نوجوان

از وقتی که طفل پا به عرصه ی وجود می گذارد و به وجود پدر ومادر خود پی می برد ، احساسات والدین قسمتی از تاریخچه ی زندگی کوتاه او را تشکیل می دهد . عده ای از والدین ممکن است به احساس خجالت در اطفال خود به نظر نیک بنگرند و نوعی مزیت بشمارند و عده ای وجود آن را برای موفقیت های بچه در آتیه مضر تشخیص دهند.

نحوه ی احساس والدین را می توان موثرترین عامل برای آتیه و سرنوشت طفل دانست. بعضی از والدین ممکن است به احساس انزواطلبی و خجالت اطفال خود از همان کودکی و شاید در اولین تماس ها و بازی های او با هم سالانش پی ببرند در این موقع است که والدین پی می برند که چه طور طفلشان در گوشه ای تنها می نشیند و یا خود را خیلی به معلم نزدیک می کند و یا این که در بازی ها آخرین کسی است که برای بازی انتخاب می شود و چگونه خود را به تماشاچی محض بودن ، قانع و خرسند می سازد. در اینجاست که پدران و مادران شروع می کنند به مقایسه ی فرزند خجول و گوشه گیر خود با یک پسر یا دختر بچه ی خیلی شلوغ و با انرژی دیگر . این احساس خیلی باعث ناراحتی پدر ومادر می شود و در صدد چاره جویی برمی آیند.

علایم کم رویی

برای شناختن کودکان ، لزومی ندارد که انسان مطالعاتی در این زمینه داشته باشد . حالات مختلفی در طفل وجود دارد که با توجه به آنها به آسانی می توان بچه ی کم رو را از سایرین تشخیص داد . طفل کم رو همیشه مردد و نامطمئن است ؛ گویی همواره دو قوای مخالف از دو جانب او را به طرف خود می کشند . کودک کمرو نقایص خود را خیلی بزرگ تر از آنچه هست ، می بیند و رفتارش سبب می شود که دیگران نیز به این نقص ها پی ببرند . شاید بتوان گفت که او با حرکاتش دائم همه را متوجه کمبودهای خود می کند .

** یکی از علایم ظاهری کم رویی در کودک سرخ شدن او است . با کوچک ترین اشاره تمام صورت او چون لبو سرخ می شود ، او همواره سعی می کند که کسی از اعمالش مطلع نشود و به او نگاه نکند در حالی که بالعکس با رفتار ناشیانه ی خود توجه همه را به طرف خود جلب می کند .

** کودک کم رو همیشه از خجالت دست هایش مرطوب می باشد و به همین جهت از دست دادن با دیگران خود داری می کند .

** کودک کم رو نحوه ی حرف زدنش با دیگران تفاوت دارد . او از شدت ناراحتی و ترس از این که اشتباها مقصود خود را تفهیم کند اغلب دچار لکنت زبان شده و نمی تواند آن طور که باید مطالب مورد نظرش را بیان کند ، در حالی که اگر کسی حضور نداشته باشد بهتر می تواند صحبت کند و مقاصد خود را به زبان بیاورد .

** احساس ناراحتی در حضور بیگانگان .

** وحشت کردن از شنیدن صدای خود .

** تردید و بی تصمیمی در انجام کارها و یا رفتن به جاهایی که تازگی دارند .

به طور کلی افراد کم رو معمولا تنها هستند ، دوستان کمی دارند و معمولا به دنبال دوستان خردسال تر از خود می روند . از اصرار و پافشاری در امور حتی وقتی حق به جانب خودشان است خودداری می نمایند ، غم و اندوه و عقده را در درون خود نگه می دارند . در مسابقات معمولا شرکت نمی کنند و در برابر انتقادات حساس هستند و گاهی احساس شرمساری می نمایند

حیا و خجالت

حیا ، یکی از صفات برجسته ی انسانی است که تنها به این موجود والامقام عطا شده است و سایر موجودات ازآن بی بهره اند . اگر این صفت را انسان به کمال مطلوب برساند ، مثلا اگر انسان در هر حال خدا را ناظر اعمال خود بداند و در حضور او از کارهای زشت و خلاف دوری کند ، مسلما این گونه حیا ، هم برای خود فرد و هم برای جامعه مفید است . و همچنین حیا از مردم ، که عامل بازدارنده از کارهای ناشایست و ضامن اجرای قانون می باشد .

ولی گاهی این صفت ارزنده از مسیر اصلی خود خارج شده و به صورت منفی ظاهر می گردد و مانع شکوفا شدن استعدادهای درونی انسان می گردد که به آن خجالت می گویند . بچه های خجالتی ، بچه هایی هستند که زود قرمز می شوند ، سرشان را پایین می اندازند ، سر تا پا غرق عرق می شوند و احساس خستگی و بی رمقی می کنند .

نوجوان

چنین کودکانی نگاهی به شما می اندازند و پا به فرار می گذارند . قادر نیستند به چشم های شما نگاه کنند ، هر چه زودتر می خواهند از میدان توجه و دقت شما فرار نمایند . خلاصه باید گفت که ملاقات شما برای یک بچه ی خجالتی در حکم یک ضربه ی روحی است ، حالا باید دید چرا چنین است ؟

بچه ای که می بیند اطرافیان دوستش دارند ، حس می کند که دنیا قبولش دارد و دیگر چیزی در این دنیا وجود ندارد . ولیکن اگر عوض آن که تشویقش کنیم ، سرزنشش نماییم و یا به گفتار و رفتارش بخندیم و او را کوچک کنیم و به او بفهمانیم که کسی دوستش ندارد و قادر نیست کاری را که از دست دیگران ساخته است انجام بدهد ، تردیدی نیست که کودک در معرض خطر قرار می گیرد .

راه علاج خجالت

محبت ، موجب می شود که بچه ها احساس ایمنی کنند و ایمنی در واقع چیزی است که بچه بدون آن قادر نیست به زندگی خود ادامه دهد ،منظور از ایمنی این است که بچه بفهمد که اطرافیان حامی و پاسدار اویند و نمی گذارند آسیبی به او رسد ، اگر ببیند که محبت اطرافیان را از دست می دهد ، دستپاچه شده و به هر قیمتی شده به فکر جلب توجه می افتد تا متقاعد شود که هنوز می تواند زندگی کند .

راه پیشگیری خجالت

در مرحله ی اول نباید گذاشت این بیماری روحی عارض شود ولی اگر در این راه کوتاهی شود و این عارضه بروز نماید بهترین راه علاج را باید در مکتب و مذهب جستجو نماییم: فرزندان خود را گرامی بدارید و با روش پسندیده با آنها معاشرت کنید.

 عامل اصلی کم رویی :عدم اعتماد به نفس

 طفل کم رو همیشه احساس حقارت می کند و از این احساس رنج می برد ، او به امکانات خود اعتمادی ندارد و فکر می کند برای زندگی کردن ساخته نشده است ، رفتار ناشیانه ی او سبب می شود در اکثر کارهاشکست بخورد و این شکست را بهانه می کند و دست به هیچ کاری نمی زند . به هر حال او سعی می کند با کسانی دوستی و معاشرت داشته باشد که به نحوی از او پایین تر هستند . به این طریق تا حدی خود را ارضا می کند .

اشتباه او در این است که هیچ وقت سعی نمی کند قوی تر و بهتر از آنچه هست شود بلکه فقط این مسئله را در عالم رویا عملی می بیند و دلش نمی خواهد که هرگز از این رویا بیرون آید . ولی این کار برای او مضر است زیرا در عالم خیال تصور می کند که پیشرفت های شایانی کرده است ، در حالی که در عالم بیداری چنین نیست و این دو احساس ضد و نقیض بیشتر او راسرخورده و مایوس می کند .

بعضی اوقات احساس می کند که آلت دست دیگران قرار گرفته است واین احساس بیش تر او را به طرف تنهایی مطلق سوق می دهد . محبت بزرگ ترها او را خوشحال می کند و احساس می کند پشت و پناه دارد، دادن هدیه و اظهار محبت به طفل همواره او را خوشحال کرده ، برای مدتی ناراحتی ها را از یادش می برد

ولی متاسفانه طول این زمان ، بسیار کم و ناچیز است و دائم باید به عناوین مختلف تجدید شود . زیرا این ارضای آنی هرگز به او اعتماد به نفس واقعی را نمی دهد . کودک با حساسیت بیش از حد خود همه چیز را درک می کند ، اما پدران و مادران ، او را خیلی کوچک تر از آن می دانند که حرف های آنها را درک کند و مطالبی را که نباید در حضور او گفته شود به صرف این که چیزی سرش نمی شود در حضورش بیان می کنند ، غافل از این که طفل از صحبت های آنها نتایجی می گیرد و خیلی زود آنها را به کار می برد.

 در مقاله ی بعد عوامل تشدید کننده و موثر در کم رویی را به تشریح مورد بررسی خواهیم داد.

سرور حاجی سعید

بخش خانواده ایرانی تبیان


مطالب مرتبط :

خجالتی ها! حتما بخوانید

خجالت نکشید تا عقب نمانید

كمرویی چیست؟

جویندگان عزت نفس بخوانید

کنترل هیجان ها در بدترین شرایط

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.