میراث فرهنگی امام رضا (ع)

آن حضرت طی 18 سال امامت خود در مدینه منوره و دو سال در ایران با تلاش و کوشش فراوان موفق شدند شاگردان بسیاری را تربیت کنند که در منابع مجموع شاگردان آن حضرت 318 نفر بر آورد شده اند.

از جمله شاگردان مشهور آن حضرت ابوعبدا... محمد بن خالد برقی قمی، حسن و حسین فرزندان سعید اهوازی، زکریا بن آدم بن عبدا... اشعری قمی، صفوان بن یحیی، احمد بن محمد بزنطی، عبدا... بن مبارک نهاوندی و عبدالسلام بن صالح ابو صلت هروی می باشند.

1 -ابو عبدا... محمد بن خالد برقی: وی از اهالی روستای برق رود قم بود. به افتخار شاگردی امام رضا (ع) و فرزندشان در آمد. دو برادر وی نیز از ادبا و فقها بودند. محمد بن خالد مردی ادیب و مورخ، آگاه به علوم عرب بود. آثار زیادی داشته ولی برخی هشت عدد از آنها را نام برده اند.

2 -حسن و حسین بن سعید اهوازی: اصل آنان از اهواز و هر دو برادر از بزرگان، یا ران امام بودند و وثوق علمی آنان مورد تایید واقع شده است.

جد دوم آنان مهران از موالی علی بن الحسین (ع) و به دست آن حضرت آزاد شد. آثارحسین بن سعید را سی عدد نوشته اند و بیشتر آنها در تفسیر قرآن است.

3 - عبدالسلام بن صالح ابو صلت هروی: وی از همراهان امام رضا(ع) و افتخار مصاحبت با آن حضرت را داشت. از او کتابی به نام وفات الرضا (ع) نقل شده و شیخ صدوق در کتاب عیون اخبار الرضا داستان شهادت آن حضرت را از قول او نقل کرده است. او ثقه و صحیح الحدیث دانسته اند. وی را خادم الرضا و محب خاندان رسول ا...(ص) معرفی کرده اند. اباصلت روایات بسیاری به ویژه از ملاقات های امام رضا(ع) همانند دعبل خزاعی را نقل کرده است و آخر اینکه می توان گفت عمده ترین مؤلفه و پیش زمینه حرکت امام در راستای نهضت علمی مسلمین آموزه های دینی مربوط به کتاب و سنت بوده است. عقلانیت تحصیل علم نیز می تواند یکی از این پیش زمینه ها بوده باشد.

اما در این میان آنچه برای جامعه اسلامی خصوصا فرهیختگان ضروری می نماید، تاسی به حضرات ائمه (ع) است یعنی پیروی از سیره و سنت و روش و منش ایشان در جنبه های مختلف دنیوی و اخروی. به مقتضای همین امر، توجه به سیره علمی ائمه علیهم السلام و شخص امام رضا علیه السلام برای پیروان آن حضرت امری لازم است.

نتیجه این التزام نظری و عملی به سیره علمی آن امام، چیزی جز قدم گذاشتن در مسیری که ایشان اتخاذ کرده اند، نخواهد بود. قدم گذاشتن در مسیر ایشان هم یعنی تمام آنچه را که درباره سیره علمی و راهکارهای عملی ایشان برای تولید علم بیان کردیم، عمل کنند و در مسیر تولید علم آنها را سرمشق و الگوی تحقیقات خود قرار دهند. بدیهی است حرکت در سایه چنین سیره علمی مقدسی، نتیجه اش موفقیت در نهضت تولید علم و جنبش نرم افزاری است.

بخش حریم رضوی